35 472 Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake noodpakket banen en economie 2.0)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze vierde incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze vierde incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de brief Noodpakket 2.0 van 20 mei 2020.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D. Wiebes

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN

1. Leeswijzer

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen	Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)	Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 < 1000	5	10
=> 1000	10	20

2. Beleidsartikelen

2.2 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid vierde incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

	Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen	Stand na suppletoire begroting (incl. ISB's)[1]	Mutaties 4^e ISB	Stand 4^e ISB	Mutatie 2021	Mutatie 2022	Mutatie 2023	Mutatie 2024
VERPLICHTINGEN	2.191.632	15.160.361	1.000.000	16.160.361	0	0	0	0
Waarvan garantieverplichtingen	1.250.000	12.303.000		12.303.000
Waarvan overige verplichtingen	941.632	2.857.361	1.000.000	3.857.361
UITGAVEN	1.075.493	4.279.244	1.000.000	5.279.244	0	0	0	0
Waarvan juridisch verplicht	83%	46%[2]		42%[3]
Subsidies	205.011	1.936.901	985.000	2.921.901	0	0	0	0
MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)	39.131	39.581		39.581
Eurostars	18.132	18.132		18.132
Bevorderen Ondernemerschap	21.390	59.776		59.776
Cofinanciering EFRO, inclusief INTERREG	22.361	15.025		15.025
Bijdrage aan ROM's	6.161	7.661		7.661
Verduurzaming industrie	61.400	48.000		48.000
Startup-beleid	14.400	13.155		13.155
Urgendamaatregelen industrie	21.000	48.264		48.264
Invest NL	0	10.271		10.271
Noodloket (TOGS)	0	1.636.000		1.636.000
Noodloket (TOGS) Caribisch Nederland	0	9.000		9.000
Qredits	0	31.000		31.000
Tegemoetkoming vaste lasten			975.000	975.000
Tegemoetkoming vaste lasten Caribisch Nederland			10.000	10.000
Overige subsidies	1.036	1.036		1.036
Garanties	57.211	1.499.211	0	1.499.211	0	0	0	0
BMKB	36.744	239.744		239.744
Garantieregeling voor kredieten tot € 50.000 (Corona)	0	164.000		164.000
Groeifaciliteit	8.722	8.722		8.722
Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)	11.745	86.745		86.745
Garantie Ondernemingsfinanciering (Corona)	0	1.000.000		1.000.000
Garanties MKB Financiering	0	0		0
Opdrachten	10.561	9.933	0	9.933	0	0	0	0
Onderzoek en opdrachten	4.134	3.843		3.843
Caribisch Nederland	1.056	1.121		1.121
Regeldruk	2.206	2.206		2.206
Regiekosten regionale functie	665	665		665
Small Business Innovation Research	2.500	2.098		2.098
Bijdragen aan agentschappen	93.235	131.137	15.000	146.137	0	0	0	0
Bijdrage RVO.nl	82.448	130.621	15.000	145.621
Bijdrage Agentschap Telecom	516	516		516
Invest-NL	10.271	0		0
Bijdragen aan ZBO's/RWT’s	316.624	318.966	0	318.966	0	0	0	0
Bijdrage aan TNO	170.860	172.662		172.662
Kamer van Koophandel	121.757	122.320		122.320
Bijdrage aan NWO-TTW	24.007	23.984		23.984
Bijdragen aan medeoverheden	6.800	8.400	0	8.400	0	0	0	0
Sterke Regio's en Nota Ruimte	6.800	8.400		8.400
Bijdragen aan (inter-)nationale organisaties	386.051	363.696	0	363.696	0	0	0	0
Internationaal Innoveren	40.851	41.027		41.027
PPS-toeslag (voorheen TKI-toeslag)	165.059	137.481		137.481
TO2 (Deltares, MARIN en NLR)	50.121	53.871		53.871
Topsectoren overig	10.834	12.900		12.900
Ruimtevaart (ESA)	96.430	96.615		96.615
Bijdrage NBTC	9.536	9.036		9.036
Bijdragen organisaties	5.720	5.266		5.266
Economische ontwikkeling en technologie	7.500	7.500		7.500
Stortingen begrotingsreserve	0	11.000	0	11.000	0	0	0	0
Storting reserve BMKB	0	1.000		1.000
Storting reserve Garanties MKB Financiering	0	10.000		10.000
ONTVANGSTEN	129.867	152.467	0	152.467	0	0	0	0
BMKB	33.000	33.000		33.000
Groeifaciliteit	8.000	8.000		8.000
Onttrekking reserve Groeifaciliteit	0	10.000		10.000
Garantie Ondernemings-financiering (GO)	13.000	13.000		13.000
Onttrekking reserve GO	0	324		324
MKB Financiering	0	0		0
Luchtvaartkrediet-regeling	6.116	6.116		6.116
Rijksoctrooiwet	36.012	37.723		37.723
Eurostars	5.094	5.094		5.094
F-35	7.000	7.000		7000
Diverse ontvangsten	21.645	32.210		32210

1 Kamerstuk 35 413, nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 438 nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 451, nrs. 1 en 2 en Kamerstuk 35 450 XIII, nrs. 1 en 2.

2 Van het budget is 30% bestuurlijk gebonden. Dit betreft de kasbuffer voor de GO-Corona module, de kasbuffer voor de garantieregeling voor kredieten tot € 50.000 en het budget voor de overbruggingsfaciliteit Royal IHC.

3 Van het budget is 22% bestuurlijk gebonden. Dit betreft de kasbuffer voor de GO-Corona module en de kasbuffer voor de Klein Krediet Corona garantieregeling.

Toelichting

Verplichtingen

In totaal wordt € 1 mld aan verplichtingenbudget toegevoegd aan de EZK-begroting voor de Tegemoetkoming vast lasten. Dit is inclusief een bedrag van € 15 mln voor de uitvoeringskosten van RVO.nl.

Uitgaven

Subsidies

MKB-sectoren die het hardst geraakt worden door de crisis doordat ze de effecten voelen van de overheidsmaatregelen – waaronder de horeca – kunnen een tegemoetkoming krijgen voor hun vaste lasten (Tegemoetkoming vaste lasten). De tegemoetkoming bedraagt maximaal 20.000 euro voor drie maanden en wordt bepaald op basis van de omvang van het bedrijf, het omzetverlies en de vaste lasten. De toegang tot deze regeling begint bij een omzetverlies van 30%. De sectoren die onder de huidige TOGS vallen komen voor de regeling in aanmerking. In totaal wordt € 975 mln beschikbaar gesteld voor deze regeling in Europees Nederland. Ten behoeve van de tegemoetkoming vaste lasten voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius wordt daarnaast € 10 mln beschikbaar gesteld.

Bijdragen aan agentschappen

De uitvoeringskosten voor de Tegemoetkoming vaste lasten worden geraamd op € 25 mln. Van de uitvoeringskosten voor de TOGS blijft naar verwachting ongeveer € 10 mln over, wat in mindering is gebracht op dit bedrag. Derhalve wordt voor de uitvoeringskosten van RVO.nl samenhangend met de Tegemoetkoming vaste lasten € 15 mln aan de EZK-begroting toegevoegd.

Het kabinet monitort voortdurend hoe het pakket van generieke crisismaatregelen voor diverse economische actoren uitwerkt en of het pakket nog adequaat is. Als de uitgaven hoger uitvallen dan de huidige ramingen dan zal dit generaal worden gecompenseerd. Bij onderuitputting na definitieve beëindiging van de crisismaatregelen vloeien de middelen terug naar het algemene beeld.

2.3 Beleidsartikel 3 Toekomstfonds

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid vierde incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)

	Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen	Stand na suppletoire begroting (incl. ISB's)[1]	Mutaties 4^e ISB	Stand 4^e ISB	Mutatie 2021	Mutatie 2022	Mutatie 2023	Mutatie 2024
Verplichtingen	142.952	372.756	150.000	522.756	0	0	0	0
Waarvan garantieverplichtingen
Waarvan overige verplichtingen	142.952	372.756	150.000	522.756
Uitgaven	184.452	436.730	150.000	586.730	0	0	0	0
Waarvan juridisch verplicht	76%	77%		57%
Subsidies	999	18.180	0	18.180	0	0	0	0
Smart Industry	199	1.168		1.168
Haalbaaarheidsstudies STW	800	812		812
Thematische Technology Transfer		16.200		16.200
Leningen	175.147	404.412	150.000	554.412	0	0	0	0
Startups / MKB financiering
Volledig revolverend
Fund to Fund	35.733	33.876		33.876
ROM's	0	128.000	150.000	278.000
Co-investment venture capital instrument / EIF	10.154	32.462		32.462
Deels revolverend
Innovatiekrediet	55.205	55.465		55.465
Risicokapitaal Seed Capital	46.823	61.630		61.630
Vroegefasefinanciering / informal investors	13.702	19.163		19.163
Startups / MKB	5.186	12.872		12.872
Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek
Met vermogensbehoud
Fundamenteel en toegepast onderzoek	5.500	11.944		11.944
Onco research	2.500	6.818		6.818
Smart Industry	344	382		382
Thematische Technology Transfer		31.800		31.800
Regmed		10.000		10.000
Bijdrage aan agentschappen	8.306	14.138	0	14.138	0	0	0	0
Bijdrage RVO.nl	8.306	14.138		14.138
Ontvangsten	34.600	49.600	0	49.600	0	0	0	0
Fund to Fund	8.050	8.050		8.050
Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek	0	15.000		15.000
Innovatiekrediet	17.000	17.000		17.000
Seed Capital	9.400	9.400		9.400
DVI II	150	150		150

1 Kamerstuk 35 413, nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 438 nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 451, nrs. 1 en 2 en Kamerstuk 35 450 XIII, nrs. 1 en 2.

Toelichting

Verplichtingen

Er wordt € 150 mln aan verplichtingenbudget toegevoegd aan de EZK-begroting voor een tweede tranche ten behoeve van de Corona overbruggingslening (COL) via de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM's).

Uitgaven

Leningen

In het noodpakket 1.0 zijn een aantal maatregelen opgenomen voor steun aan bedrijven. Een van de maatregelen is de Corona overbruggingslening (COL) die bijdraagt aan de verbetering van de liquiditeitspositie van innovatieve bedrijven. Daarmee kunnen deze bedrijven de crisis doorkomen of kunnen ze investeren in aanpassing van hun bedrijfsmodel. Vanwege het grote aantal ingediende aanvragen en de inschatting van de ROM’s, dat het aantal de komende maanden verder stijgt, heeft het kabinet besloten om een tweede tranche van € 150 mln aan leningen voor de COL beschikbaar te stellen.