De ondergetekende stelt het volgende amendement voor:
I
In artikel II, onderdeel A, onder 2, wordt in het voorgestelde onderdeel q na «eerste
vastleggingen van films,» ingevoegd «perspublicaties,».
II
In artikel II, onderdeel M, wordt in het voorgestelde artikel 19b na «eerste vastleggingen
van films,» ingevoegd «perspublicaties,».
Toelichting
Indiener ziet dat internetplatforms reeds jarenlang journalistiek werk gebruiken en
hieraan verdienen zonder ervoor te betalen. Dit was mogelijk omdat online journalistiek
minder bescherming genoot dan bijvoorbeeld films, series of muziek. Het nieuwe uitgeversrecht
brengt hier gelukkig verandering in.
Om investeringen in journalistiek adequaat te beschermen moeten uitgevers dit nieuwe
naburige recht ook kunnen inroepen tegen online platforms die grootschalig hergebruik
faciliteren en dit als verdienmodel hebben ontwikkeld. Hierbij moet gedacht worden
aan individuele gebruikers die gefaciliteerd worden in het zonder beperkingen uploaden
van journalistieke context. Op basis van de thans door de Minister voorgestelde wettelijke
uitwerking van de richtlijn hebben persuitgevers in dit opzicht niet dezelfde bescherming
als uitgevers van films, series of muziek. Dit amendement streeft na dit onterechte
verschil op te heffen.
In de schriftelijke antwoorden van de Minister in de nota naar aanleiding van het
verslag staat dat artikel 17 niet expliciet naar artikel 15 verwijst. Dat is voor
de Minister de belangrijkste reden om het persuitgeversrecht niet voor journalistieke
context te laten gelden. Indiener ziet dat hiermee voorbij wordt gegaan aan overweging
57 van de Richtlijn.
Artikel 15 van de richtlijn geeft persuitgevers een eigenstandig persuitgeversrecht.
Op basis van overweging 57 wordt gesteld dat de «krachtens deze richtlijn aan uitgevers van perspublicaties verleende rechten dienen
dezelfde strekking te hebben als de in Richtlijn 2001/29/EG bedoelde rechten van reproductie
en beschikbaarstelling voor het publiek, voor zover het om onlinegebruik door aanbieders
van diensten van de informatiemaatschappij gaat [...]». Hieruit blijkt duidelijk wat het persuitgeversrecht dient te beogen op het gebied
van bescherming.
In lijn daarmee: in artikel 15 wordt gesteld dat persuitgevers dezelfde rechten moeten
krijgen als diegenen die genoemd worden in artikel 3 van de Infosoc-richtlijn. Dus
als door artikel 17 er een nieuw recht wordt gegeven aan diegenen die worden genoemd
in artikel 3 van de Infosoc-richtlijn, dan kan alleen geconcludeerd worden dat dit
ook komt te gelden voor persuitgevers, op basis van artikel 15. Daar is geen expliciete
verwijzing voor nodig, maar volgt uit de logica van de richtlijn. Overweging 57 versterkt
deze logica.
Tevens stelt de schriftelijke beantwoording dat er mogelijke tegenstrijdigheden voor
de platformdiensten kunnen ontstaan indien er een koppeling wordt aangebracht tussen
artikel 15 en 17. Het platform kan namelijk te maken krijgen met gebruikers die publicaties
uploaden en stellen dat dit voor privé of niet-commercieel gebruik is. Indieners achten
deze tegenstrijdigheid niet realistisch en delen niet de analyse dat het uploaden
van iets op een online platform gezien kan worden als een privé of niet-commerciële
handeling. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld ook niet indien een privépersoon een film
uploadt op een platform. Privégebruik beperkt zich maximaal tot de huiselijke of vriendenkring.
Indiener wil er met dit amendement voor zorgen dat nieuwsuitgevers op basis van dit
nieuwe naburige recht met alle relevante online platforms in gesprek kunnen om goede
afspraken te maken over het (her)gebruik van journalistieke content. Hierbij is het
voor de hand liggend dat zij zich verenigen in een organisatie van collectief beheer.
Daarmee wordt bevorderd dat de opbrengsten die platforms vergaren met het delen van
journalistieke content uiteindelijk terecht komen bij de originele makers van (en
rechthebbenden op) die content. Daarmee kunnen zij investeringen blijven doen in (digitale)
journalistiek.
Dit amendement laat onverlet dat individuele gebruikers altijd hyperlinks naar nieuwsartikelen
kunnen blijven delen.
Van Dam