35 095 X Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2018 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Defensie, A.Th.B. Bijleveld-Schouten

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de eerste suppletoire begroting van hoofdstuk X van de begroting van het Rijk.

In hoofdstuk 2 wordt het voorstel van wet gepresenteerd met daarin de cijfermatige aansluiting ten opzichte van de eerste suppletoire begroting. Vervolgens worden in paragraaf 2.1 de belangrijkste begrotingswijzigingen op de begroting van het Ministerie van Defensie gepresenteerd.

Aansluitend wordt in paragrafen 2.2 en 2.3 inzicht gegeven in de begrotingsmutaties op artikelniveau voor de beleidsartikelen en de niet-beleidsartikelen. Per artikel is in deze paragraaf een tabel opgenomen met daarin de budgettaire gevolgen van beleid. De budgettaire gevolgen worden in de tabellen cijfermatig gepresenteerd en in aansluiting op de tabel toegelicht. De mutaties groter of gelijk aan onderstaande staffel worden op het niveau van de financiële instrumenten (en eventueel artikelonderdeel) toegelicht.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties

(ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

De opgenomen toelichtingen op de uitgaven gelden ook voor de verplichtingen. Alleen indien er sprake is van een groot verschil van de verplichtingenmutaties ten opzichte van de uitgavenmutaties wordt dit verschil apart toegelicht. Deze verschillen ontstaan bijvoorbeeld doordat er verplichtingen zijn aangegaan die niet tot een uitgavenmutatie leiden of door regelingen waarvoor de verplichtingen dit jaar worden aangegaan terwijl de uitgaven pas volgend jaar (of in de jaren daarna) plaatsvinden.

2. Het beleid

2.1 Voorstel van wet

Met het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de uitgavenbegroting 2018 van het Ministerie van Defensie (X) ten opzichte van de 1e suppletoire begroting met een bedrag van € 1.200,7 miljoen te verlagen. Voor het begrotingsbedrag van de ontvangsten 2018 wordt voorgesteld dit met € 88,7 miljoen te verhogen. Dit leidt voor het Ministerie van Defensie tot een uitgavenbudget van € 9.500,3 miljoen en een ontvangstenbudget van € 610,5 miljoen. De begroting voor de in 2018 aan te gane verplichtingen stijgt met € 955,5 miljoen tot € 11.882,2 miljoen. De cijfermatige aansluiting op de 1e suppletoire begroting 2018 is als volgt:

Uitgaven (in duizend euro)

Stand 1e suppletoire begroting 2018

€ 10.701.015

Wijzigingen 2e suppletoire begroting 2018

– € 1.200.685

Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2018

€ 9.500.330
Ontvangsten (in duizend euro)

Stand 1e suppletoire begroting2018

€ 521.742

Wijzigingen 2e suppletoire begroting 2018

€ 88.717

Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2018

€ 610.459

2.2 Algemeen

Realiseren betaalnorm

De rijksbrede streefwaarde van 95% voor het binnen 30 dagen aan leveranciers betalen van facturen wordt door Defensie in 2018 niet gehaald. Naar verwachting zal het percentage berekend over het gehele jaar 2018 uitkomen rond de 85%. Hieraan ligt een aantal oorzaken ten grondslag. Allereerst heeft de verhuizing van het Financieel Service Centrum (FSC) van Eygelshoven naar Utrecht in februari 2018 geleid tot een tekort aan personeel (11 vacatures op een personeelsbestand van 45). Daarnaast zijn problemen ontstaan in het ketenproces rond de automatische factuurcontrole in het administratiesysteem. Inmiddels zijn maatregelen genomen, waardoor in 2019 het betaalgedrag naar verwachting weer op norm kan worden gebracht.

2.3 Belangrijkste begrotingswijzigingen

De belangrijkste mutaties (uitgaven en ontvangsten groter of gelijk aan € 20 miljoen en de kader verhogende of verlagende mutaties) worden in onderstaande tabellen weergegeven en daarna toegelicht. Voor een gedetailleerdere toelichting wordt verwezen naar de toelichting bij de artikelen.

Overzicht uitgavenmutaties

Uitgavenoverzicht (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven

Vastgestelde begroting 2018

  

9.453.631

Mutaties 1e suppletoire begroting 2018

 

1.247.384

Stand 1e suppletoire begroting 2018

  

10.701.015
     

Belangrijkste suppletoire mutaties

    

1. Kasschuif investeringen

6

– 1.200.000

2. Personele uitgaven

3, 5, 10

– 94.720

3. Inlopen logistieke schuld marinebedrijf

2

28.300

4. IT uitgaven DMO

7

86.503

5. Aflossing deel financieringsarrangement ABP

10, 12

100.000

6. Interdepartementale budgetoverhevelingen

3, 5, 6, 7, 8, 10, 12

– 1.567

7. Gereedstelling DMO

7

– 34.600

8. Loon- en prijsbijstelling

12

– 77.670
     

Overige mutaties

  

– 6.931

Stand 2e suppletoire begroting 2018

  

9.500.330

Toelichting

1. Kasschuif investeringen

Het bedrag van € 1,2 miljard is in de ontwerpbegroting 2019 doorgeschoven naar 2020 en 2021 zodat de investeringsplanning aansluit bij het beschikbare budget. Dit bedrag bestaat voor ongeveer de helft uit intensiveringen uit het regeerakkoord en voor de helft uit reeds bij de begroting 2018 beschikbaar investeringsbudget. Zoals ook in de Defensienota en de begroting is aangegeven is het – vanwege het karakter van de investeringen (doorlooptijden kunnen oplopen tot tien jaar voor defensieproducten) – niet mogelijk om de intensiveringen uit het Regeerakkoord op korte termijn te realiseren. Bij het reeds beschikbare investeringsbudget is sprake van een groot aantal bijstellingen op ruim 200 projecten die nu in uitvoering zijn. Deze bijstellingen komen onder andere door de lange doorlooptijden van aanbestedingsprocedures en vertraging in aflevering/facturatie van projecten. In alle gevallen gaat het om verschuivingen; de middelen blijven nodig.

2. Personele uitgaven

Bij artikel 3 Taakuitvoering Landstrijdkrachten (€ 48,7 miljoen) en artikel 5 Taakuitvoering Koninklijke Marechaussee (€ 15,0 miljoen) wordt minder uitgegeven aan salarissen door ondervulling in het personeelsbestand. Dit wordt gedeeltelijk gecompenseerd door externe inhuur (€ 15,3 miljoen). Ook worden personele uitgaven (exclusief Aflossing deel financieringsarrangement ABP) van artikel 10 Centraal apparaat per saldo met € 45,2 miljoen neerwaarts bijgesteld. Dit bestaat grotendeels uit een verlaging van het budget voor uitkeringen met € 35,1 miljoen. De verlaging wordt voornamelijk veroorzaakt door een lagere instroom en hogere uitstroom van het Sociaal Beleidskader dan geraamd (€ 18,3 miljoen), een beperkter gebruik van de stimuleringsmaatregel voor vertrek bedoeld voor militairen in FPS fase 3 (€ 6,8 miljoen) en een lager dan geraamde instroom in de UKW (€ 5,2 miljoen).

3. Inlopen logistieke schuld Marinebedrijf

Er heeft een herschikking plaatsgevonden van € 28,3 miljoen vanuit artikel 12 Nominaal en onvoorzien naar artikel 2 CZSK om de logistieke achterstanden bij het Marinebedrijf in te lopen.

4. IT uitgaven DMO

De uitgaven voor IT stijgen met € 86,5 miljoen. Op 31 december 2018 zal het agentschap OPS worden opgeheven en overgaan van het baten-lasten naar het kas-verplichtingenstelsel. Hieruit komen voor 2018 incidentele meeruitgaven van € 30 miljoen voort. Het betreft vooral contractverlengingen, waarvan de uitgaven door het agentschap maandelijks over de jaren 2018 en 2019 zouden worden doorbelast, maar die nu rechtstreeks in 2018 vanuit de Defensiebegroting worden betaald. Een voorbeeld hiervan is de verlenging van een aantal softwarelicenties. Verder zijn de uitgaven met € 10 miljoen verhoogd ten behoeve van de vervanging van verouderde end user devices (beeldschermen, laptops). Ten slotte € 14,5 miljoen ingezet om het, in de ontwerpbegroting 2018 voorziene tekort op het budget voor informatievoorziening, op te lossen.

5. Aflossing deel financieringsarrangement ABP

Het betreft de aflossing van € 100 miljoen van het financieringsarrangement van in totaal ongeveer € 159 miljoen voor de overgang van het omslagstelsel naar het kapitaaldekkingsstelsel van de pensioenen van militairen. Het financieringsarrangement stamt uit 1998 en was een oplossing voor het financieringstekort dat het gevolg was van het toetreden van beroepsmilitairen in de pensioenregeling van ABP. Voor het arrangement was een looptijd tot 2024 voorzien. Echter, het eerder beëindigen van het arrangement is wenselijk voor zowel Defensie als het ABP. De uitvoering van het arrangement is complex en wijkt af van reguliere processen van het ABP. Met het in 2018 aflossen van een groot deel van het arrangement komt het vervroegd beëindigen een stap dichterbij.

6. Interdepartementale budgetoverhevelingen

Overzicht interdepartementale budgetoverhevelingen (bedragen x € 1.000)

Toelichting

Omschrijving

Artikel

2018

6.a.

Bijdrage aan OCW voor cybersecurity onderzoek bij de NWO

10

– 250

6.b

Bijdrage aan BZK voor de dienst AIVD

6, 10

– 3.300

6.c

Bijdrage door JenV voor extra Cybergelden tbv incidentrespons

6

600

6.d

Bijdrage door JenV voor versterking digitale opsporing

5

200

6.e

Bijdrage door JenV voor bijstandsvergoeding HRB 2e halfjaar 2018

5

1.500

6.f

Bijdrage aan Financien voor loonkosten trainees

3, 5, 7, 8, 10

– 221

6.g

Bijdrage aan IenW voor detachering ANVS

10

– 52

6.h

Bijdrage aan EZ voor detachering toezichthouder veiligheid

10

– 34

6.i

Bijdrage aan BZK voor de dienst AIVD

6

– 250

6.j

Bijdrage door BZK inzake onderuitputting GDI

6

279

6.k

Bijdrage door JenV voor versneld opzetten Intel Sharding Platform

6

300

6.l

Bijdrage door JenV voor Intensivering technologieprojecten op gebied cyber bij TNO

6

1.000

6.m

Bijdrage aan BZK voor de dienst AIVD

7

– 711

6.n

Bijdrage aan BZK voor de dienst AIVD

10

– 269

6.o

Bijdrage aan JenV tbv internationaal bestendig maken asiel/beschermingsprocedure

12

– 50

6.p

Bijdrage aan BZK herstelpremie Pensioenfonds Caribisch Nederland

12

– 317

6.q

Bijdrage aan BZK tbv verrekening SSO-CN (RCN)

12

8
 

Stand 2e suppletoire begroting 2018

  

– 1.567

7. Gereedstelling DMO

Het budget voor gereedstelling wordt per saldo met € 34,6 miljoen neerwaarts bijgesteld. Dit wordt voornamelijk verklaard door een meevaller in het brandstofverbruik en door de gunstige ontwikkeling van de olieprijs.

8. Loon- en prijsbijstelling

Vanuit het artikel Nominaal en onvoorzien is het restant aan loon- en prijsbijstelling uitgedeeld aan de verschillende onderdelen.

Overzicht ontvangstenmutaties

Ontvangstenoverzicht (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Ontvangsten

Vastgestelde begroting 2018

  

426.415

Mutaties 1e suppletoire begroting 2018

 

95.327

Stand 1e suppletoire begroting 2018

  

521.742
     

Belangrijkste suppletoire mutatie

    

1. Aflossing deel financieringsarrangement ABP

10

110.527
     

Overige mutaties

  

– 21.810

Stand 2e suppletoire begroting 2018

  

610.459

Toelichting

1. Aflossing deel financieringsarrangement ABP

Door de extra storting ad. € 100 miljoen van Defensie aan het ABP is het ABP in staat om vijf leningen vervroegd aan de Staat af te lossen voor een bedrag van € 110,5 miljoen. Het ABP had dit geld, via Defensie, geleend ter dekking van (tijdelijke) dubbele lasten die gemoeid gaan met de overgang van het omslagstelsel voor militaire pensioenen naar het kapitaaldekkingsstelsel. De terugbetaling van het ABP is niet-relevant begrotingsgeld en wordt, via Defensie, teruggegeven aan het Ministerie van Financiën.

2.4 De beleidsartikelen

Artikel 1 Inzet

Artikel 1 Inzet (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

308.090

251.184

50

4.049

255.283
           

Uitgaven

335.839

278.933

50

4.049

283.032

Waarvan juridisch verplicht

  

39%

    

67%
           

Programma uitgaven

335.839

278.933

50

4.049

283.032

Opdracht Inzet

335.839

278.933

    

283.032

– Crisisbeheersingsoperaties / Verdeelartikel BIV (HGIS)

332.682

267.933

  

7.692

275.625

– Financiering nationale inzet krijgsmacht

3.157

3.157

50

  

3.207

– Overige inzet

  

7.843

  

– 3.643

4.200
           

Programma ontvangsten

26.707

26.707

  

7.300

34.007

– Crisisbeheersingsoperaties (HGIS)

26.707

21.407

  

10.600

32.007

– Overige inzet

  

5.300

  

– 3.300

2.000

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

De uitgaven en ontvangsten worden per saldo respectievelijk met € 4,1 miljoen en € 7,3 miljoen naar boven bijgesteld. Dit komt voornamelijk door meerontvangsten van de VN van € 10,6 miljoen en minder gebruik dan verwacht van de Vessel Protection Detachments (VPD’s) die kwetsbare scheepvaart voor de Afrikaanse noordoostkust helpt beschermen tegen piraterij.

Verder is de verwachting dat de vrije ruimte binnen het budget voor Crisisbeheersingsoperaties (het Budget Internationale Veiligheid: BIV) dit jaar uitkomt op ongeveer € 50 miljoen. Dit zal bij de Slotwet worden verwerkt ten behoeve van de besluitvorming in het voorjaar over de eindejaarsmarge binnen de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS). Indien het kabinet daartoe besluit, zal dit bedrag weer beschikbaar zijn voor (de verlenging of intensivering van) inzet van de Nederlandse krijgsmacht.

Artikel 2 Taakuitvoering Zeestrijdkrachten

Artikel 2 Taakuitvoering Zeestrijdkrachten (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

788.194

843.117

32.829

– 15.992

859.954
           

Uitgaven

788.194

843.117

32.829

– 15.992

859.954

Waarvan juridisch verplicht

  

91%

    

102%
           

Programma uitgaven

150.755

181.655

31.218

– 4.964

207.909

Opdracht Gereedstelling en instandhouding Commando ZSK

150.755

181.655

31.218

– 4.964

207.909

– Gereedstelling

26.624

37.408

595

– 5.251

32.752

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

         

– waarvan bijdrage aan Agentschap RWS

12.891

12.891

    

12.891

– Instandhouding

124.131

144.247

30.623

287

175.157
           

Apparaatsuitgaven

637.439

661.462

1.611

– 11.028

652.045

Personele uitgaven

565.937

590.885

167

– 3.635

587.417

– waarvan eigen personeel

565.179

588.127

167

– 8.548

579.746

– waarvan externe inhuur

758

2.758

  

4.913

7.671

Materiële uitgaven

71.502

70.577

1.444

– 7.392

64.629

– waarvan IT

3.418

3.418

  

– 2.127

1.291

– waarvan huisvesting en infra

5.288

5.288

  

1.380

6.668

– waarvan overige exploitatie

62.037

61.112

1.444

– 6.645

55.911

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

 

759

    

759
           

Apparaatsontvangsten

21.758

21.725

    

21.725

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Programma-uitgaven

Het budget voor instandhouding stijgt per saldo met € 30,9 miljoen, voornamelijk als gevolg van herschikkingen binnen Defensie om logistieke achterstanden bij het Marinebedrijf in te lopen (€ 28,3 miljoen). Verder is er budget voor de Kustwacht Nederland (€ 4,5 miljoen) herschikt naar instandhouding vanuit gereedstelling.

Apparaatsuitgaven

Het budget voor salarissen eigen personeel is per saldo verlaagd met € 8,4 miljoen door de lagere personele vulling (87,6%), wat deels wordt aangewend voor verhoging van het budget personele inhuur (€ 4,9 miljoen). Het budget materiële uitgaven is per saldo verlaagd met € 5,9 miljoen, voornamelijk als gevolg van capaciteitsgebrek in de verwervingsketen waardoor de doorlooptijden langer zijn (€ 4,0 miljoen). Verder zijn er middelen van CZSK naar DMO herschikt voor het aanschaffen van trainingsmiddelen (€ 1,8 miljoen).

Artikel 3 Taakuitvoering Landstrijdkrachten

Artikel 3 Taakuitvoering Landstrijdkrachten (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

1.321.608

1.370.354

1.112

– 46.782

1.324.684
           

Uitgaven

1.321.608

1.370.354

1.112

– 46.782

1.324.684

Waarvan juridisch verplicht

  

95%

    

103%
           

Programma uitgaven

211.775

214.168

22.431

– 27.241

209.358

Opdracht Gereedstelling en instandhouding Commando LAS

211.775

214.168

22.431

– 27.241

209.358

– Gereedstelling

66.477

63.849

– 3.471

– 3.717

56.661

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

         

– Instandhouding

145.298

150.319

25.902

– 23.524

152.697
           

Apparaatsuitgaven

1.109.833

1.156.186

– 21.319

– 19.541

1.115.326

Personele uitgaven

991.851

1.024.709

– 31.106

– 17.588

976.015

– waarvan eigen personeel

990.242

1.017.315

– 31.106

– 18.644

967.565

– waarvan externe inhuur

1.609

7.394

  

1.056

8.450

Materiële uitgaven

117.982

131.477

9.787

– 1.953

139.311

– waarvan overige exploitatie

115.233

128.728

9.787

– 1.953

136.562

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

2.749

2.749

    

2.749
           

Apparaatsontvangsten

10.546

6.489

    

6.489

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 10,0 miljoen of meer toegelicht.

Programma-uitgaven

In het voorjaar zijn vrijvallende middelen uit salarissen ingezet ten behoeve van instandhouding (dit is verwerkt bij Miljoenennota). Door vertragingen in de verwervingsketen zijn deze middelen echter niet tot realisatie gekomen.

Apparaatsuitgaven

Het budget voor salarissen is per saldo neerwaarts bijgesteld met € 48,7 miljoen, vooral als gevolg van de lage personele vulling (83,9%).

Artikel 4 Taakuitvoering Luchtstrijdkrachten

Artikel 4 Taakuitvoering Luchtstrijdkrachten (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

721.770

765.415

4.893

– 7.710

762.598
           

Uitgaven

721.770

765.415

4.893

– 7.710

762.598

Waarvan juridisch verplicht

  

94%

    

107%
           

Programma uitgaven

210.284

238.359

– 656

– 13.481

224.222

Opdracht Gereedstelling en instandhouding Commando LSK

210.284

238.359

– 656

– 13.481

224.222

– Gereedstelling

18.471

24.830

– 3.666

– 1.400

19.764

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

         

– Instandhouding

191.813

213.529

3.010

– 12.081

204.458
           

Apparaatsuitgaven

511.486

527.056

5.549

5.771

538.376

Personele uitgaven

411.403

432.389

– 49

4.859

437.199

– waarvan eigen personeel

411.403

430.724

– 49

365

431.040

– waarvan externe inhuur

0

1.665

  

4.494

6.159

Materiële uitgaven

100.083

94.667

5.598

912

101.177

– waarvan overige exploitatie

96.792

91.376

5.598

912

97.886

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

3.291

3.291

    

3.291
           

Apparaatsontvangsten

12.066

12.055

  

7.500

19.555

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Programma-uitgaven

Het budget voor gereedstelling is per saldo met € 5,1 miljoen naar beneden bijgesteld, met name als gevolg van de effecten van lagere personele vulling (89,1%) op het oefenprogramma. Het budget voor instandhouding is per saldo met € 9,1 miljoen naar beneden bijgesteld, voornamelijk als gevolg van vertragingen in de verwervingsketen.

Apparaatsuitgaven

Het budget voor overige exploitatie is per saldo met € 6,5 miljoen naar boven bijgesteld, vooral als gevolg van de doorwerking van een incidentele ontvangst (zie ook ontvangsten).

Apparaatsontvangsten

Het budget voor ontvangsten is met € 7,5 miljoen naar boven bijgesteld, vooral als gevolg van een incidentele en onverwachte meerontvangst vanuit de militaire samenwerking met de VS. Het betreft een contract waarbij vliegeropleidingen goedkoper zijn uitgevallen.

Artikel 5 Taakuitvoering Koninklijke Marechaussee

Artikel 5 Taakuitvoering Koninklijke Marechaussee (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

361.774

399.091

583

5.548

405.222
           

Uitgaven

361.774

399.091

583

5.548

405.222

Waarvan juridisch verplicht

  

97%

    

101%
           

Programma uitgaven

6.490

5.821

103

– 800

5.124

Opdracht Inzet KMAR

6.490

5.821

    

5.124

– Gereedstelling

6.490

5.821

103

– 805

5.119

– Instandhouding

      

5

5
           

Apparaatsuitgaven

355.284

393.270

480

6.348

400.098

Personele uitgaven

328.815

362.127

8

– 798

361.337

– waarvan eigen personeel

324.315

357.921

8

– 15.017

342.912

– waarvan externe inhuur

4.500

4.206

  

14.219

18.425

Materiële uitgaven

26.469

31.143

472

7.140

38.755

– waarvan overige exploitatie

24.577

29.251

472

7.140

36.863

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

1.892

1.892

    

1.892
           

Apparaatsontvangsten

4.608

4.597

  

9.990

14.587

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Apparaatsuitgaven

De vrijval van middelen voor salarissen eigen personeel als gevolg van lagere personele vulling (85,7%) is ingezet voor incidentele externe inhuur. Het betreft bijvoorbeeld incidentele inhuur via de Dienst Justitiële Inrichtingen. Het budget overige exploitatie is per saldo naar boven bijgesteld met € 7,5 miljoen, vooral als gevolg van meeruitgaven ten behoeve van de beveiligingstaak van De Nederlandsche Bank (€ 3,1 miljoen) en meeruitgaven voor kleine ICT projecten ter ondersteuning van Informatiegestuurd Optreden van de Marechaussee (€ 4,7 miljoen).

Apparaatsontvangsten

Het budget voor ontvangsten is naar boven bijgesteld met € 10,0 miljoen, vooral als gevolg van compensatie vanuit De Nederlandsche Bank voor beveiligingstaken, extra ontvangsten voor het tijdelijk tewerkstellen van KMar personeel bij de AIVD en een vergoeding van J&V voor het geven van politietrainingen.

Artikel 6 Investeringen Krijgsmacht

Artikel 6 Investeringen Krijgsmacht (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

2.353.724

3.218.765

1.007.965

– 42.394

4.184.336

Opdracht Voorzien in nieuw materieel

1.832.569

2.397.538

995.690

– 44.511

3.348.717

Opdracht Voorzien in infrastructuur

212.408

317.511

4.064

– 700

320.875

Opdracht Voorzien in ICT

216.880

364.989

3.309

1.917

370.215

Bekostiging Wetenschappelijk onderzoek

63.190

71.148

964

900

73.012

Bijdrage aan de NAVO

28.677

27.579

438

  

28.017

Reserve valutaschommelingen

0

40.000

3.500

  

43.500
           

Uitgaven

2.100.286

2.965.327

– 1.148.230

– 42.394

1.774.703

Waarvan juridisch verplicht

  

53%

    

123%
           

Programma uitgaven

2.100.286

2.965.327

– 1.148.230

– 42.394

1.774.703

Opdracht Voorzien in nieuw materieel

1.539.712

2.104.681

– 1.160.505

198.989

1.143.165

Opdracht Voorzien in infrastructuur

251.827

356.930

4.064

– 100.700

260.294

Opdracht Voorzien in IT

216.880

364.989

3.309

– 98.083

270.215

Bekostiging Wetenschappelijk onderzoek

63.190

71.148

964

900

73.012

Bijdrage aan de NAVO

28.677

27.579

438

  

28.017

Reserve valutaschommelingen

  

40.000

3.500

– 43.500

  
           

Programma ontvangsten

188.526

234.241

  

– 35.900

198.341

Verkoopopbrengsten groot materieel (strategisch)

121.686

151.686

  

– 22.000

129.686

Overige ontvangsten materieel

40.200

55.200

  

– 39.200

16.000

Verkoopopbrengsten infrastructuur (strategisch)

15.050

15.050

  

21.200

36.250

Overige ontvangsten infrastructuur

9.720

9.720

    

9.720

Overige ontvangsten IT, WOO en NAVO

1.870

2.585

  

4.100

6.685

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 10,0 miljoen of meer toegelicht.

Programma-uitgaven

Het budget voor programma uitgaven wordt verlaagd met € 1.190,6 miljoen, vooruitlopend op verwachte onderrealisatie in 2018. Dit bedrag bestaat voor ongeveer de helft uit intensiveringen uit het regeerakkoord en voor de helft uit reeds beschikbaar investeringsbudget 2018. Zoals ook in de Defensienota en de begroting is aangegeven is het – vanwege het karakter van de investeringen (doorlooptijden kunnen oplopen tot tien jaar voor defensieproducten) – niet mogelijk om de intensiveringen uit het regeerakkoord op korte termijn te realiseren. De volgende intensiveringen uit het regeerakkoord worden doorgeschoven: € 475 miljoen van de middelen bestemd voor investeringen in de modernisering van de krijgsmacht, € 82 miljoen van de middelen bestemd voor de versterking van de ondersteuning van de krijgsmacht en € 11 miljoen van de middelen bestemd voor de uitbreiding van slagkracht, cyber en werkgeverschap. In totaal betreft dit € 568 miljoen. Onderdeel hiervan is een bedrag van € 96,6 miljoen aan investeringen bestemd voor de Opdracht Voorzien in Infrastructuur.

De verwachte onderrealisatie van eerder geplande investeringen betreft € 415 miljoen op nieuw materieel. Het betreft bijstellingen op een groot aantal projecten die nu in uitvoering zijn. Deze bijstellingen komen onder andere door de lange doorlooptijden van aanbestedingsprocedures en vertraging in aflevering/facturatie van projecten. Voorbeelden van bijstellingen op grote projecten zijn een bijstelling van € 83 miljoen op de vervanging en modernisering van de Chinook als gevolg van een gewijzigd betaalschema en een bijstelling van € 30 miljoen binnen het project Munitie BKI (Beleidskader Inzetvoorraden) als gevolg van de verschuiving van een aantal leveringen naar 2019. In alle gevallen gaat het om verschuivingen; het doorgeschoven investeringsbudget zal in 2018 nog niet besteed worden maar wel hard nodig zijn voor de (toekomstige) verplichtingen, want al het investeringsbudget is belegd.

Programma-ontvangsten

De programma-ontvangsten dalen per saldo met € 35,9 miljoen. Dit wordt veroorzaakt doordat in de recent goedgekeurde herijking van de businesscase over civiele dienstauto’s het ontvangstenbudget voor inruil van dienstvoertuigen neerwaarts is bijgesteld met € 59,2 miljoen en de verkoopopbrengsten voor groot materieel dalen met € 2 miljoen. Uit doelmatigheidsoverwegingen is besloten om de dienstpersonenauto’s van Defensie elke twee jaar in plaats van elke vier jaar te vervangen. Hierdoor worden oplopende exploitatie-uitgaven vanwege de ouderdom van de voertuigen vermeden. Daarnaast zijn er meeropbrengsten van € 21,2 miljoen als gevolg van de aantrekkende vastgoedmarkt, wat resulteert in hogere verkoopopbrengsten voor diverse locaties waaronder het complex Binckhorsthof (Den Haag), en extra NAVO-ontvangsten € 4,1 miljoen.

Artikel 7 Ondersteuning Krijgsmacht door Defensie Materieel Organisatie

Artikel 7 Ondersteuning krijgsmacht door Defensie Materieel Organisatie (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

860.247

856.641

20.476

29.996

907.113
           

Uitgaven

860.247

856.641

20.476

29.996

907.113

Waarvan juridisch verplicht

  

72%

    

106%
           

Programma uitgaven

379.730

363.775

6.214

– 44.112

325.877

Opdracht Logistieke ondersteuning

379.730

363.775

6.214

– 44.112

325.877

– Gereedstelling

280.417

265.319

4.536

– 39.177

230.678

– Instandhouding

99.313

98.456

1.678

– 4.935

95.199
           

Apparaatsuitgaven

480.517

492.866

14.262

74.108

581.236

Personele uitgaven

191.669

206.276

– 127

9.710

215.859

– waarvan eigen personeel

178.669

188.776

– 127

4.419

193.068

– waarvan externe inhuur

13.000

17.500

  

5.291

22.791

Materiële uitgaven

288.848

286.590

14.389

64.398

365.377

– waarvan IT; bijdrage aan SSO DMO/OPS

185.155

169.229

    

169.229

– waarvan IT; Overig

49.107

49.107

12.857

73.646

135.610

– waarvan overige exploitatie

53.636

67.304

1.532

– 9.247

59.589

– waarvan overige exploitatie; bijdrage aan SSO Paresto

950

950

    

950
           

Apparaatsontvangsten

43.409

51.640

  

– 10.700

40.940

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Programma-uitgaven

Het budget voor gereedstelling wordt per saldo met € 34,6 miljoen neerwaarts bijgesteld. Dit wordt voornamelijk verklaard door minder brandstofverbruik als gevolg van minder oefeningen (door ondervulling) en door de gunstige ontwikkeling van de olieprijs.

Apparaatsuitgaven

Het budget voor personele uitgaven stijgt met € 9,6 miljoen. Door de ondervulling van de bestaande organisatie is vervangende inhuur nodig. Hierdoor stijgen de uitgaven met € 5,3 miljoen. Verder zijn als gevolg van de verhuizing van DMO naar Utrecht de uitgaven voor woon-werkverkeer met € 1,0 miljoen gestegen. Ten slotte loopt de vulling van de nieuwe functies als gevolg van de uitbreiding met de middelen uit hoofde van het regeerakkoord iets voor op de verwachting, waardoor de uitgaven hiervoor in 2018 € 2,0 miljoen hoger zijn dan begroot.

De uitgaven voor IT stijgen met € 86,5 miljoen. Op 31 december 2018 zal het agentschap OPS worden opgeheven en overgaan van het baten-lasten naar het kas-verplichtingenstelsel. Hieruit komen voor 2018 incidentele meeruitgaven van € 30 miljoen voort. Het betreft vooral contractverlengingen, waarvan de uitgaven door het agentschap maandelijks over de jaren 2018 en 2019 zouden worden doorbelast, maar die nu rechtstreeks in 2018 vanuit de Defensiebegroting worden betaald. Een voorbeeld hiervan is de verlenging van een aantal softwarelicenties. Verder zijn de uitgaven met € 10,0 miljoen verhoogd ten behoeve van de vervanging van verouderde end user devices (beeldschermen, laptops). Tevens is € 14,5 miljoen ingezet om het, in de ontwerpbegroting 2018 voorziene tekort op het budget voor informatievoorziening, op te lossen. Ook is het budget verhoogd met € 5,8 miljoen aan loonbijstelling, door de doorbelasting van de personeelskosten van het agentschap. Dit vanwege het arbeidsvoorwaardenakkoord uit 2017 die een stijging in de loonkosten veroorzaakt. Ten slotte is voor € 12,0 miljoen meer IT-apparatuur aangevraagd dan waarmee rekening was gehouden in de 1e suppletoire begroting 2018, om het defensiepersoneel van voldoende communicatiemiddelen als telefoons en I-pads te voorzien.

De uitgaven voor de overige exploitatie dalen met € 7,7 miljoen. De voornaamste oorzaak betreft een verlaging van € 7 miljoen van de uitgaven door het KPU-bedrijf. Dit wordt veroorzaakt doordat schaarse capaciteit is ingezet op extra activiteiten (o.a. VOSS en DOKS) waardoor het reguliere proces vertraging heeft opgelopen. Daarnaast is sprake van hogere retourstromen, waardoor minder nieuwe kleding hoeft te worden aangekocht.

Apparaatsontvangsten

Per saldo daalt het ontvangstenbudget met € 10,7 miljoen, zodat deze beter aansluiten bij het huidige beeld.

Artikel 8 Defensie Ondersteuningscommando

Artikel 8 Defensie Ondersteuningscommando (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

1.155.733

1.258.745

17.341

11.483

1.287.569
           

Uitgaven

1.155.733

1.258.745

17.341

11.483

1.287.569

Waarvan juridisch verplicht

  

85%

    

94%
           

Programma uitgaven

          

Opdracht Dienstverlenende eenheden

          

– Gereedstelling

          

– Instandhouding

          
           

Apparaatsuitgaven

1.155.733

1.258.745

17.341

11.483

1.287.569

Personele uitgaven

529.982

571.345

310

6.431

578.086

– waarvan eigen personeel

515.905

531.051

310

6.431

537.792

– waarvan externe inhuur

2.678

25.000

    

25.000

– waarvan overig; attachés

11.399

15.294

    

15.294

Materiële uitgaven

625.751

649.607

16.430

6.054

672.091

– waarvan bijdrage agentschap RVB (huisvesting en infrastructuur)

208.561

200.871

3.670

58.676

263.217

– waarvan huisvesting en infrastructuur overig

99.793

133.110

2.906

– 32.928

103.088

– waarvan overige exploitatie

281.192

279.661

9.854

– 19.694

269.821

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

28.459

28.459

    

28.459

– waarvan overig; attachés

7.746

7.506

    

7.506

Nationaal Fonds Ereschuld

0

37.793

601

– 1.000

37.394
           

Apparaatsontvangsten

81.364

81.361

  

2.000

83.361

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 10,0 miljoen of meer toegelicht.

Apparaatsuitgaven

Het budget voor de materiële uitgaven stijgt per saldo met € 22,5 miljoen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een toevoeging van € 10,0 miljoen voor het verminderen van achterstallig onderhoud aan huisvesting en infrastructuur, het toevoegen van € 8,7 miljoen voor prijsbijstelling, het overhevelen van € 5,0 miljoen door het CLAS voor het op norm brengen van de inrichting van de legeringsgebouwen en € 2,0 miljoen aan hoger dan in eerste instantie begrote ontvangsten door de verrekening van kosten voor de personele inzet voor luchttransport met de C-17 Globemaster, wat doorwerkt in de uitgaven. Tevens is € 3,5 miljoen vanuit het project «Behoud & Werving» naar andere Defensieonderdelen overgeheveld. Tot slot hebben enkele herschikkingen plaatsgevonden. Budget dat in eerste instantie op de post «waarvan huisvesting en infrastructuur overig» stond, maar dat nu via het Rijksvastgoedbedrijf uitgevoerd wordt, is overgeheveld naar de post «waarvan bijdrage agentschap RVB (huisvesting en infrastructuur)». Hieronder valt onder andere € 25,0 miljoen voor het aanpakken van achterstallig onderhoud vanuit de middelen van het regeerakkoord vanuit de reeks «Uitbreiding slagkracht, cyber en werkgeverschap» uit de Defensienota.

2.3 De Niet Beleidsartikelen

Artikel 9 Algemeen

Artikel 9 Algemeen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

98.233

114.459

360

– 19.136

95.683
           

Uitgaven

98.233

114.459

360

– 19.136

95.683
           

Programma uitgaven

98.233

114.459

360

– 19.136

95.683

Subsidies en bijdragen

30.500

30.500

485

– 1.617

29.368

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

53.381

52.097

865

– 1.400

51.562

– waarvan voorziening Very High readiness Joint Taskforce

10.000

0

      

Overige exploitatie

12.789

552

– 553

1

  

Opdrachten

1.563

27.310

– 437

– 15.841

11.032

Bekostiging

  

4.000

  

– 279

3.721

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 2,0 miljoen of meer toegelicht.

Programma-uitgaven

Het budget voor opdrachten wordt per saldo met € 16,3 miljoen neerwaarts bijgesteld. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het later betalen van de schadevergoedingen Chroom VI (€ 17,0 miljoen). Achtergrond hiervan is dat de afdracht aan de Belastingdienst over de uitkeringen nog niet is afgerond en de meeste dossiers met onderzoekskosten niet meer in 2018 tot uitbetaling kunnen komen.

Artikel 10 Centraal apparaat

Artikel 10 Centraal apparaat (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

1.579.275

1.688.322

– 27.716

76.560

1.737.166
       

0

  

Uitgaven

1.579.275

1.688.322

– 27.716

76.560

1.737.166
       

0

  

Apparaatsuitgaven

1.579.275

1.688.322

– 27.716

76.560

1.737.166

Personele uitgaven

1.552.928

1.660.793

– 27.885

82.649

1.715.557

– waarvan eigen personeel

156.359

173.341

– 8.781

– 1.913

162.647

– waarvan externe inhuur

1.064

5.539

  

– 934

4.605

– waarvan uitkeringen

1.395.505

1.481.913

– 19.104

85.496

1.548.305

Materiele uitgaven

26.347

27.529

169

– 6.089

21.609

– waarvan overig

25.634

26.816

169

– 6.089

20.896

– waarvan bijdrage aan SSO Paresto

713

713

    

713
           

Totaal ontvangsten

37.431

82.927

  

108.527

191.454

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 10,0 miljoen of meer toegelicht.

Apparaatsuitgaven

Het budget voor personele uitgaven stijgt per saldo met € 54,8 miljoen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de aflossing van € 100 miljoen van het financieringsarrangement van in totaal ongeveer € 159 miljoen voor de overgang van het omslagstelsel naar het kapitaaldekkingsstelsel van de pensioenen van militairen. Het financieringsarrangement stamt uit 1998 en was een oplossing voor het financieringstekort dat het gevolg was van het toetreden van beroepsmilitairen in de pensioenregeling van ABP. Voor het arrangement was een looptijd tot 2024 voorzien. Echter, het eerder beëindigen van het arrangement is wenselijk voor zowel Defensie als het ABP. De uitvoering van het arrangement is complex en wijkt af van reguliere processen van het ABP. Met het in 2018 aflossen van een groot deel van het arrangement komt het vervroegd beëindigen een stap dichterbij. Daarnaast is het budget voor uitkeringen met € 35,1 miljoen verlaagd. De verlaging wordt voornamelijk veroorzaakt door een lagere instroom en hogere uitstroom van het Sociaal Beleidskader dan geraamd (€ 18,3 miljoen), een beperkter gebruik van de stimuleringsmaatregel voor vertrek bedoeld voor militairen in FPS fase 3 (€ 6,8 miljoen) en een lager dan geraamde instroom in de UKW (€ 5,2 miljoen).

Ontvangsten

De ontvangsten stijgen per saldo met € 108,5 miljoen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de verwerking van het financieringsarrangement ABP. Door de extra storting van Defensie is het ABP in staat om de vijf leningen vervroegd aan de staat af te lossen voor een bedrag van € 110,5 miljoen. Dit is niet-relevant begrotingsgeld en wordt teruggegeven aan het Ministerie van Financiën Door de aflossing zullen de niet-relevante ontvangsten in 2019 t/m 2022 dalen. Hierna resteren nog twee 10-jaars leningen.

Artikel 11 Geheime Uitgaven

Artikel 11 Geheime uitgaven (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

7470

7.107

119

244

7.470

Geheime uitgaven

7470

7.107

119

244

7.470

Totaal uitgaven

7470

7.107

119

244

7.470

Artikel 12 Nominaal en onvoorzien

Artikel 12 Nominaal en onvoorzien (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2018

Stand 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 2e suppletoire begroting 2018

Stand 2e suppletoire begroting 2018

Mutaties Miljoenennota

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen en uitgaven

123.202

153.504

– 77.670

– 20.698

55.136

Loonbijstelling

          

Prijsbijstelling

          

Nader te verdelen

123.202

153.504

– 77.670

– 20.698

55.136

Onvoorzien

          

Totaal uitgaven

123.202

153.504

– 77.670

– 20.698

55.136

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 2,0 miljoen of meer toegelicht.

Verplichtingen en uitgaven

Per saldo dalen de uitgaven met € 98,4 miljoen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de aflossing van € 100 miljoen van het financieringsarrangement ABP via artikel 10 (centraal apparaat).

Het resterende saldo op dit artikel wordt, mits het niet alsnog tot besteding komt, met de eindejaarsmarge meegenomen naar volgend jaar.

Naar boven