34 997 Voorstel van wet houdende regels inzake een uniform experiment met teelt en verkoop van hennep en hasjiesj voor recreatief gebruik in een gesloten coffeeshopketen (Wet experiment gesloten coffeeshopketen)

G BRIEF VAN DE MINISTERS VOOR MEDISCHE ZORG EN SPORT EN VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 mei 2019

Met deze brief informeren we u over het onderzoek dat zal worden uitgevoerd in het kader van het experiment gesloten coffeeshopketen, zoals uw Kamer heeft gevraagd in het voorlopig verslag d.d. 9 april 2019.

Het experiment dient om te bezien of een gesloten coffeeshopketen mogelijk is en wat de effecten daarvan zijn op het gebied van criminaliteit, veiligheid, overlast en volksgezondheid. Het kabinet beoogt met het experiment op deze punten inzicht te verkrijgen evenals voldoende informatie om politieke besluitvorming op te baseren. Om de geslotenheid van de keten en de effecten in kaart te brengen wordt een onafhankelijk onderzoeksteam geworven dat wordt begeleid door een bij wet ingestelde Begeleidings- en Evaluatiecommissie.

Proces onderzoeksteam

De procedure die moet leiden tot de selectie van een onderzoeksteam gaat naar verwachting medio mei 2019 van start. Het onderzoek wordt op aanvraag van de Ministers van Justitie en Veiligheid en voor Medische Zorg en Sport door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (hierna: WODC) extern uitbesteed. Het WODC heeft daartoe een startnotitie opgesteld welke informatie bevat over o.a. de achtergrond van en de aanleiding tot het onderzoek, de onderzoeksvragen en de fasering van het onderzoek. Aan de hand van de inhoud van de startnotitie wordt door het WODC contact gezocht met onderzoeksinstellingen die naar verwachting beschikken over de gevraagde deskundigheid en affiniteit met het onderwerp van onderzoek. Belangrijk uitgangspunt hierbij is aandacht voor het waarborgen dat de onderzoekers in onafhankelijkheid het onderzoek kunnen verrichten. Het WODC is voornemens het onderzoek in de zomer van 2019 te gunnen aan onderzoekers.

Onderzoek

Het voorgenomen onderzoek bestaat uit drie fasen:

Nulmeting voorafgaande aan de start van het Experiment gesloten coffeeshopketen. Deze fase duurt tot de start van de experimenteerfase en vindt plaats gedurende de voorbereidingsfase.

Monitoring van het experiment. Deze fase vindt gedurende de hele experimenteerfase (dat vier jaar duurt) plaats.

Evaluatie van het experiment. Circa 2,5 jaar na het begin van de experimenteerfase wordt gestart met de evaluatie, zodat deze acht maanden voorafgaand aan het eind van de experimenteerfase beschikbaar is.

De hoofdvraagstelling van het onderzoek luidt: «In hoeverre en op welke wijze is het mogelijk om een gesloten coffeeshopketen te creëren waarbij op kwaliteit gecontroleerde cannabis en hasj zonder inmenging van criminelen aan coffeeshops wordt geleverd en welke effecten heeft het experiment op ontwikkelingen op het gebied van openbare orde, veiligheid, overlast en volksgezondheid in deelnemende gemeenten en controlegemeenten?»

Binnen de hierboven beschreven probleemstelling is een groot aantal onderzoeksvragen gedefinieerd, binnen de aandachtsgebieden «teelt en distributie», «aanbod en gebruik», «overlast en criminaliteit», «volksgezondheid» en «werking van gesloten coffeeshopketen».

Controlegemeenten

Om de ontwikkelingen op verschillende terreinen in de deelnemende gemeenten af te kunnen zetten tegen de ontwikkelingen in gemeenten die niet aan het experiment deelnemen, worden per deelnemende gemeente ook controlegemeenten aangewezen. Het is aan de onderzoekers om op basis van deelnemende gemeenten te besluiten welke controlegemeenten hiervoor geschikt zijn. Daarbij kunnen verschillende selectiecriteria van belang zijn, zoals:

de controlegemeente is al dan niet een buurgemeente van de deelnemende gemeente;

de controlegemeente is qua bevolkingsomvang al dan niet vergelijkbaar met de deelnemende gemeente;

de controlegemeente is qua aantal coffeeshops al dan niet vergelijkbaar met de deelnemende gemeente.

Begeleidings- en Evaluatiecommissie

Het onderzoek wordt begeleid door een bij de Wet experiment gesloten coffeeshopketen ingestelde Begeleidings- en Evaluatiecommissie. Deze commissie begeleidt de uitvoering van de onderzoeken, en ziet erop toe dat het onderzoek wordt uitgevoerd overeenkomstig het vastgestelde onderzoeksplan. De rapportages over het onderzoek worden door de commissie beoordeeld alvorens deze kunnen worden vastgesteld. De commissie wordt samengesteld uit leden die deskundig zijn op het terrein van volksgezondheid, veiligheid, openbare orde, ketentoezicht en/of lokaal bestuur en uit leden die expertise hebben op het gebied van methodologie, experimenteer- en of analysetechnieken. Voor deze commissie zal, overeenkomstig de Kaderwet Adviescolleges, een sollicitatieprocedure worden opengesteld.

Rapportages

Onderzoekers dienen jaarlijks een door de Begeleidingscommissie vastgestelde tussenrapportage aan de Ministers te doen toekomen. De Ministers dragen zorg dat deze rapportages aan de Tweede Kamer worden toegezonden.

De Minister voor Medische Zorg en Sport, B.J. Bruins

De Minister van Veiligheid en Justitie, F.B.J. Grapperhaus