34 986 Aanvulling en wijziging van de Omgevingswet, intrekking van enkele wetten over de fysieke leefomgeving, wijziging van andere wetten en regeling van overgangsrecht voor de invoering van de Omgevingswet (Invoeringswet Omgevingswet)

AB BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MILIEU EN WONEN

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 februari 2020

Op 27 en 28 januari heeft de plenaire behandeling plaatsgevonden van het voorstel voor de Invoeringswet Omgevingswet en de voorhang van het ontwerpInvoeringsbesluit Omgevingswet. Ik kijk terug op een constructief debat, waar ruimte was voor verdere gedachtewisseling. Ik dank uw Kamer voor de open en constructieve houding die op enkele punten ook voor nadere verduidelijking en verbinding heeft gezorgd.

Tijdens het debat heb ik de ingediende moties van een waardering voorzien. Daarnaast heb ik aangegeven de diverse toezeggingen die tijdens het debat zijn gedaan op een rij te zetten. Ik heb deze hieronder geclusterd rondom een aantal thema’s.

1. Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)

• Bureau ICT-toetsing (BIT)

Ik ben bereid om het uitdrukkelijke verzoek van uw Kamer of het rapport van het BIT-advies voor de tweede fase van de bouw van het DSO voorafgaand aan de voorhang van het inwerkingtredings-KB opgeleverd kan worden over te brengen aan het Bureau ICT-toetsing (BIT).

• Oefenset Bruidsschat

Aan het einde van het eerste kwartaal van 2020 is een oefenset van de bruidsschat beschikbaar.

• Privacy DSO

In het kader van de uitbouw van het DSO zal voor uw Kamer uiteen worden gezet welke privacy-aspecten zich met betrekking tot de landelijke voorziening DSO aandienen bij het kennisgeven van vergunningen.

• Toegankelijkheid

Het DSO zal gemonitord worden op toegankelijkheid, ook op het deel van het DSO dat onder verantwoordelijkheid van lokale overheden met inhoud wordt gevuld.

2. Implementatie

• Implementatiemonitor

De eerste helft van dit jaar wordt nogmaals de monitor naar de voortgang van de implementatie van de Omgevingswet in de uitvoeringspraktijk uitgevoerd. De uitkomsten van deze implementatiemonitor worden voorafgaand aan de voorhang van het inwerkingtredings-KB met uw Kamer gedeeld.

• Digitaal beschikbaar stellen monitorgegevens

Om de voortgang van de implementatie te kunnen volgen worden langs digitale weg maandelijks de regelmatig beschikbaar komende en harde gegevens uit de reeds aanwezige monitor aan u beschikbaar gesteld.

• Nulmeting Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving

In het tweede kwartaal van 2020, voor de voorhang van het inwerkingtredings-KB, ontvangt u de nulmeting VTH (vergunningverlening, toezicht en handhaving).

Hiermee wordt verdere uitvoering gegeven aan toezegging T02442, het uitvoeren van een nulmeting in het kader van het monitoringsprogramma (fysieke leefomgeving, dienstverleners/omgevingsplanners, overige belangstellenden en vergunningverlening, toezicht en handhaving).

• Aansluitplanning

In de voortgangsbrief voor het inwerkingtredings-KB wordt u geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot het aansluiten op het DSO van decentrale overheden.

• Landelijke voorlichtingscampagne

Er komt een landelijke voorlichtingscampagne die ervoor moet zorgen dat mensen op de hoogte zijn van de komst van de Omgevingswet en weten waar ze verdere informatie kunnen halen.

• Kennis en ondersteuning

Ten behoeve van de zorgvuldige invoering van de Omgevingswet blijven kennis en ondersteuning vanaf 2021 nog vijf jaar doorlopen. Onderdeel hiervan is het nog enige tijd doorzetten van de regioteams, op kosten van het Rijk. Na vijf jaar wordt in overleg met de interbestuurlijke partners bekeken wat er nog nodig is aan ondersteuning.

• Kosten

Voorafgaand aan de voorhang van het inwerkingtredings-KB bij uw Kamer wordt inzicht gegeven in de kosten- en bateninschatting voor decentrale overheden op basis van de dan beschikbare gegevens.

• Lessons learned

Ook stuur ik u jaarlijks een voortgangsbrief over de Crisis- en herstelwet met lessons learned. Ik zal in de voortgangsbrief over de stelselherziening die ik voorafgaand aan de voorhang van het inwerkingtredings-KB stuur op deze lessons learned uit de Crisis- en herstelwet experimenten ingaan.

• Participatie

In het Invoeringsbesluit dat naar de Raad van State wordt gestuurd zal een motiveringsplicht worden opgenomen waarmee decentrale overheden moeten aangeven in hoeverre aan het lokaal vastgestelde en gepubliceerde participatiebeleid is voldaan. Hierover is ook een motie ingediend.

Voor de zomer zal ik samen met de VNG om de tafel gaan om de succesfactoren, doelstellingen en bijbehorende waarden en randvoorwaarden voor participatie op een rij te zetten. Dat zal ook onder de aandacht worden gebracht van gemeenten en andere betrokken organisaties. Ik zal bevorderen dat overheden expliciet aandacht besteden aan het betrekken van doelgroepen die normaal gesproken ondervertegenwoordigd zijn bij participatie. Naar aanleiding van de evaluatie van de Omgevingswet kan worden bepaald of andere of nadere eisen aan participatie alsnog noodzakelijk zijn.

3. Monitoring en evaluatie

• Onafhankelijke Commissie

Na inwerkingtreding van de Omgevingswet zal er een onafhankelijke evaluatie van de wetgeving worden uitgevoerd over de doeltreffendheid en de effecten van de Omgevingswet in de praktijk. Een commissie van deskundigen zal worden aangesteld om die onafhankelijkheid te borgen. In de brief die voorafgaand aan de voorhang van het inwerkingtredings-KB wordt gestuurd, zal worden ingegaan op de inrichting van die commissie.

• Onderwerpen evaluatie

In de genoemde brief zal ik ingaan op de onderwerpen van de evaluatie, in ieder geval zal de onafhankelijke commissie worden gevraagd in te gaan op de effecten van de Omgevingswet waaronder de balans tussen beschermen en benutten en het risico dat bij problemen in een regelreflex wordt geschoten. In de evaluatie vijf jaar na inwerkingtreding van de wet wordt ook gekeken naar de wijze waarop gemeenten, waterschappen en provincies persoonlijk contact met burgers organiseren.

• Aanpak monitoring

In de brief die voorafgaand aan de voorhang van het inwerkingtredings-KB wordt gestuurd, wordt ook ingegaan op de inrichting van de monitoring. Er komt jaarlijks een brief over de monitoringsresultaten.

• Onderdelen monitoring

Na inwerkingtreding zal er monitoring plaats vinden op de volgende onderdelen:

• ontwikkeling aantal MER’en en de onafhankelijke toetsing,

• ontwikkelingen in de participatie en de kwaliteit van het participatieproces,

• ontwikkelingen in de rechtsbescherming,

• ontwikkelingen van de rechtspraak rond de Omgevingswet.

• Bewijslast bij toepassing «best beschikbare technieken (BBT)»

Waar de bewijslast ligt bij de toepassing van de best beschikbare technieken bij het aanpassen van vergunningen, zal worden meegenomen in de rapportage over de doorlichting van het milieurecht.

Dit overzicht van de gedane toezeggingen kunt u betrekken bij de stemming over het voorstel voor de Invoeringswet Omgevingswet. Ik zal u, ter structurering van het vervolgproces van de stelselherziening, dit voorjaar nader informeren over het precieze moment waarop ik u de toegezegde informatie kan toezenden in aanloop naar de voorhang van het inwerkingtredings-KB. Verder heb ik toegezegd om u in het vroege voorjaar een beleidsbrief over de NOVI toe te zenden, waarin nader zal worden aangegeven hoe het Rijk sturing zal geven op ontwikkelingen rondom enkele thema’s. De komende tijd staat de voorbereiding van de invoering centraal waarbij ik het parlement goed zal betrekken zodat we op een verantwoorde wijze tot een besluit over de invoering kunnen komen.

Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en zie uit naar het vervolg van de behandeling van de voorstellen voor de aanvullingswetgeving.

De Minister voor Milieu en Wonen, S. van Veldhoven-van der Meer