Aan de Minister-President
Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer in oktober 2014 is
door de toenmalige fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer de gedachte geopperd
een staatscommissie in te stellen die het functioneren van het parlementaire stelsel
onderzoekt. U zegde tijdens het debat toe steun te verlenen aan de totstandkoming
van een staatscommissie die zal kijken naar een staatsrechtelijke herbezinning, indien
de meerderheid van de Kamer dat zou wensen.
In vervolg daarop heeft in de Eerste Kamer – buiten betrokkenheid van de regering
– een debat plaatsgehad dat heeft geleid tot aanvaarding van een motie waarin de wenselijkheid
van het instellen van een staatscommissie is uitgesproken. Vervolgens is er overleg
geweest tussen beide Kamers der Staten-Generaal. Ook in de Tweede Kamer is er thans
steun voor het instellen van een staatscommissie. Beide Kamers hebben overwogen dat:
-
– de Nederlandse burger meer betrokkenheid bij beleid en politiek ambieert, volgens
onder meer onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau;
-
– de Europese besluitvorming voor de parlementaire taak en de vormgeving daarvan voor
beide Kamers van de Staten Generaal toenemende betekenis heeft;
-
– veel taken de afgelopen jaren zijn gedecentraliseerd naar andere overheden;
-
– de electorale volatiliteit sterk is toegenomen;
-
– digitalisering en social media onmiskenbaar invloed hebben op het karakter van de
representatieve democratie en het functioneren van het parlementaire stelsel.
In het licht van deze overwegingen zijn de Kamers tot het oordeel gekomen dat bezinning
over verkiezing, taken, positie en functioneren van het parlementair stelsel en de
parlementaire democratie gewenst is.
Met deze brief verzoeken beide Kamers de regering derhalve over te gaan tot het instellen
van een staatscommissie die een antwoord zou moeten geven op de vraag of het parlementair
stelsel, gelet op genoemde overwegingen, voldoende toekomstbestendig is en die zo
nodig voorstellen doet voor aanpassingen.
De Kamers spreken tevens de wens uit dat deze staatscommissie kan worden begeleid
door een uit beide Kamers samengestelde begeleidingsgroep, onder waarborging van de
onafhankelijkheid van de staatscommissie.
De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal