34 300 IX Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2016

Nr. 16 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 januari 2016

In mijn brieven van 28 augustus en 5 november 2015 heb ik u geïnformeerd over de financiële problemen bij de Koninklijke Nederlandse Munt («KNM») en de voortgang van de grote buitenlandse order (inmiddels is publiek bekend dat dit een order uit Chili betreft)(Kamerstuk 34 000 IX, nr. 31 en Kamerstuk 34 300 IX, nr. 10). Die order heeft ten grondslag gelegen aan de tekorten. Ik meldde u een aanpassing van de betalingsregeling met KNM en informeerde u over een heroriëntatie op de toekomst van KNM en de rol en positie van de staat daarbij. Ik heb toegezegd uw Kamer over deze zaak op de hoogte te houden. Via deze brief informeer ik u over de laatste ontwikkelingen rondom KNM en welke actie ik tot nu toe heb ondernomen. De heroriëntatie is nog niet afgerond, dus ik zal u daar op een later moment over informeren. Ik verwacht dit – zoals eerder aan u toegezegd – voor het einde van dit kwartaal te doen.

Jaarcijfers Koninklijke Nederlandse Munt

Voor het eind van deze maand zal KNM een voorlopige jaarrekening over het boekjaar 2014 deponeren. Eind december ontving ik via KNM het bericht van de externe accountant dat hij de controle van de jaarrekening 2014 niet binnen de wettelijke deponeringstermijn kan afronden. Als oorzaak noemt de accountant dat de aangeleverde gegevens van onvoldoende kwaliteit zijn. Dit is een gevolg van problemen bij de interne administratie van KNM. Eerder was al bekend dat de jaarcijfers 2014 ernstig waren vertraagd en KNM problemen had bij het opstellen van de jaarcijfers. Om die reden waren er in het jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen 2014 geen jaarcijfers van KNM opgenomen. Het signaal dat de onderneming niet binnen de (verlengde) wettelijke termijn een gecontroleerde jaarrekening zou kunnen presenteren was niet eerder gegeven. Door het deponeren van de voorlopige jaarrekening 2014 komt het bestuur van KNM zo veel mogelijk tegemoet aan de wettelijke deponeringsplicht. Deze cijfers zijn echter niet door de aandeelhouder vastgesteld.

Omdat de kwaliteit van de interne controle volgens de accountant onvoldoende was, is ook een verhoogd frauderisico vastgesteld. Er zijn echter geen aanwijzigingen dat er sprake zou zijn van fraude. KNM is druk bezig met het op orde krijgen van haar interne administratie en is ook gestart met het opstellen van de jaarrekening 2015.

In de Kamerbrief van 28 augustus 2015 (Kamerstuk 34 000 IX, nr. 31) liet ik u al weten dat KNM over 2014 een fors verlies verwacht. De concept jaarrekening vermeldt een verlies voor belasting van € 11,3 miljoen op een netto omzet van € 39,6 miljoen. De door de raad van commissarissen aangestelde chief restructuring officer heeft inmiddels de eerste veranderingen in de organisatie ingezet en besparingen doorgevoerd. Momenteel doorloopt KNM het opleverproces van de munten aan de Chileense opdrachtgever. Een aantal partijen van de Chileense munten zullen in zowel Nederland als Chili hersteld worden en opnieuw worden aangeboden. Hierbij zal de opdrachtgever moeten beoordelen of de partijen voldoen aan de gestelde eisen.

Vordering van de staat op KNM

In augustus heb ik u ook bericht over een betalingsachterstand van KNM aan de staat van zo’n € 18 miljoen door een cumulatie van verliesjaren. Het ging vooral om nog te betalen ontvangsten van de munten in circulatie. De rentedragende vordering was eind vorig jaar € 17,1 miljoen. De rente over 2015 – € 0,6 miljoen – is onlangs door ons gefactureerd bij KNM.

In mijn brief van 5 november 2015 heb ik u geïnformeerd over opschorting van de betalingsregeling met KNM tot na afhandeling van de Chili-order. Die zou rond de zomer zijn beslag moeten krijgen. Omdat het niet realistisch is dat KNM vanaf dat moment de gehele vordering direct kan terugbetalen, zal ik de vordering tot eind februari 2017 opschorten. De onderneming heeft deze uitspraak nodig om verplichtingen te kunnen aangaan die langer lopen dan de Chili order. Dat is ook in het belang van de staat. Zodra de Chili-order is afgerond en er een besluit is genomen over de toekomst van KNM kan ik verdere afspraken maken met het bedrijf over deze vordering. KNM heeft toegezegd dat zodra ze in staat is om een gedeelte van de vordering af te lossen, ze dit ook zal doen.

Stand van zaken heroriëntatie toekomst KNM

In november informeerde ik u over mijn heroriëntatie op de toekomst van KNM en het aandeelhouderschap van de staat. Ik verwacht dat ik u voor het einde van dit kwartaal kan informeren over de toekomst van KNM en de rol van de staat daarbij.

De Staatssecretaris van Financiën, E.D. Wiebes