34 115 Goedkeuring van de op 27 juni 2014 te Brussel tot stand gekomen Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en haar lidstaten, enerzijds, en Georgië, anderzijds (Trb. 2014, 210)

Nr. 4 ADVIES AFDELING ADVISERING RAAD VAN STATE EN NADER RAPPORT

Hieronder zijn opgenomen het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State d.d 10 december 2014 en het nader rapport d.d. 12 december 2014, aangeboden aan de Koning door de Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State is cursief afgedrukt.

Bij Kabinetsmissive van 25 november 2014, no. 2014002268, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, bij de Afdeling advisering van de Raad van State ter overweging aanhangig gemaakt het voorstel van wet houdende goedkeuring van de op 27 juni 2014 te Brussel tot stand gekomen Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en haar lidstaten, enerzijds, en Georgië, anderzijds (Trb. 2014, ...), met memorie van toelichting.

De Associatieovereenkomst strekt ertoe de betrekkingen van de Europese Unie met Georgië te versterken en op de lange termijn te consolideren. Tevens beoogt het naast een verdieping van de politieke samenwerking een stapsgewijze integratie van de Georgische economie met de Europese markt te bewerkstellingen.

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft een opmerking over de motivering van het voorstel. In de toelichting wordt niet of nauwelijks aandacht besteed aan de actuele situatie in Georgië. In het licht van de doelstelling van de Associatieovereenkomst is dit wel van belang. Daarom adviseert de Afdeling hierop in de toelichting alsnog in te gaan.

Blijkens de mededeling van de Directeur van Uw kabinet van 25 november 2014, no. 2014002268, machtigde Uwe Majesteit de Afdeling advisering van de Raad van State haar advies inzake het bovenvermelde voorstel van wet rechtstreeks aan mij te doen toekomen. Dit advies, gedateerd 10 december 2014, nr. W02.14.0442/II, bied ik U hierbij aan.

Naar aanleiding van het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State het volgende. Juist omdat de politieke situatie zo aan ontwikkelingen onderhevig is, is ervoor gekozen de actuele situatie in Georgië niet in de memorie van toelichting op te nemen (dit is immers een tijdloos en statisch document). Er is daarentegen voor gekozen de actuele situatie in Georgië in dit nader rapport te voegen, onder vermelding van het feit dat het parlement op de gebruikelijke wijze nader zal worden geïnformeerd over toekomstige ontwikkelingen.

Binnenlandse politiek

Georgië heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een democratisch stabiel land met forse economische groei. Tussen 2012 tot 2014 hebben er vrije en eerlijke verkiezingen plaatsgevonden op presidentieel, parlementair en regionaal niveau. De politieke macht is verschoven van president richting premier. Het parlement met vrij grote oppositie functioneert redelijk. Er is een zeer actief maatschappelijk middenveld dat vrijelijk kan opereren, wat uitzonderlijk is in de regio.

Op deelgebieden blijven zorgen bestaan over de rechtsstaat. Na de machtswisseling als gevolg van parlementsverkiezingen in 2012 zijn rechtszaken gestart tegen een aantal ex-bewindslieden wegens machtsmisbruik. Ngo’s en westerse donoren maken zich zorgen dat deze rechtszaken politiek gemotiveerd zouden kunnen zijn. Nederland benadrukt in haar contacten met Georgië dat de rechtszaken eerlijk en transparant dienen te verlopen.

Begin november 2014 ontsloeg Premier Garibashvili de Minister van defensie na een uit de hand gelopen conflict over de arrestatie van defensie-ambtenaren in twee strafzaken. De Minister van Buitenlandse Zaken en de Staatsminister voor Euro-Atlantische Integratie vetrokken vervolgens uit protest (partijgenoten van de Minister van Defensie in de Free Democrats partij). De regeringscoalitie Georgian Dream behield echter een meerderheid en blijft inzetten op een prowesterse koers (wat breed gedragen wordt door bevolking en de politieke oppositie).

Relatie met Rusland

Na de oorlog in 2008 hebben Rusland en Georgië de diplomatieke betrekkingen verbroken. De huidige Georgische regering spant zich sinds aantreden in oktober 2012 in om de relatie met Rusland te normaliseren, met bescheiden resultaten op minder gevoelige dossiers (handel, vervoer). Op 24 november jl. werd echter een akkoord tussen Rusland en de de-facto afgescheiden Georgische regio Abchazië door President Poetin en de-facto president Khajimba overeengekomen in Sochi. In dat akkoord worden afspraken gemaakt over brede samenwerking inclusief een gezamenlijke defensie- en veiligheidszone. Tijdens de ondertekening kondigde Poetin aan dat Russische steun aan Abchazië volgend jaar zal verdubbelen naar USD 200 miljoen. In het akkoord committeert Rusland zich aan verhoogde steun voor o.a. pensioenen, gezondheidszorg en salarissen in de publieke sector in Abchazië.

De Georgische overheid ziet het akkoord als een stap op weg naar de annexatie van Abchazië. Zurab Abashidze, speciaal gezant van de Georgische premier voor relaties met Rusland, zei desondanks van plan te zijn om de informele dialoog met de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Karasin te willen voortzetten. Georgië heeft de internationale gemeenschap opgeroepen druk uit te blijven oefenen op Rusland. De internationale gemeenschap (EU, VS en SG NAVO) heeft naar aanleiding van dit akkoord verklaringen uitgebracht. Ook Zuid-Ossetië en Rusland zouden aan een vergelijkbaar? akkoord werken.

De Afdeling advisering van de Raad van State geeft U in overweging het voorstel van wet te zenden aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal, nadat aan het vorenstaande aandacht zal zijn geschonken.

De vicepresident van de Raad van State,

J.P.H. Donner

Ik moge U, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, verzoeken het hierbij gevoegde voorstel van wet en de memorie van toelichting aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal te zenden.

De Minister van Buitenlandse Zaken, A.G. Koenders