33 977 Evaluatie Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta)

Nr. 25 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 februari 2019

Tijdens het Algemeen Overleg met de vaste commissie voor Financiën over Accountancy op dinsdag 18 december jl. (Kamerstuk 33 977, nr. 23) heb ik u toegezegd dat ik schriftelijk zou terugkomen op het verzoek van het lid Van der Linde (VVD). Hij vroeg om een overzicht van de governancemodellen van de twintig belangrijkste accountantsorganisaties. Hieronder treft u mijn antwoord aan.

Om beter inzicht te krijgen in het gevraagde overzicht is allereerst de juridische structuur belangrijk. In het huidige recht bestaan verschillende rechtsvormen die toepasbaar zijn voor een accountantsorganisatie. Uit het accountantsregister van AFM¹ blijkt dat de volgende rechtsvormen bij accountantsorganisaties voorkomen:

Rechtsvorm accountantsorganisaties met vergunning	Aantal
Besloten vennootschap (Bv)	209
Maatschap (Ma.)	54
Naamloze vennootschap (Nv)	10
Eenmanszaak	5
Coöperatie U.A.	3
Vennootschap onder firma (V.o.f.)	3
Buitenlandse vennootschap met onderneming in Nederland	1
Stichting	1

Het vertrekpunt voor de governance van een accountantsorganisatie is het wettelijk kader, zoals is opgenomen in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.

Naast de eisen die voortvloeien uit de rechtsvorm van de accountantsorganisatie stelt de Wet toezicht accountantsorganisaties aanvullende voorschriften aan de accountantsorganisaties, onder meer ten aanzien van de kwaliteitsbeheersing, onafhankelijkheid en deskundigheid. Meer in algemene zin is bepaald dat de formele en feitelijke zeggenschapsstructuur van de onderneming geen belemmering mag vormen voor adequaat toezicht.

Uit onderstaand overzicht van de twintig grootste accountantsorganisaties blijkt dat echte partnership- en maatschapsvormen voor komen, maar ook vormen waarbij de partners aandeelhouder in een Bv of Nv of lid van een coöperatie zijn. In nagenoeg alle modellen worden de inkomsten, na aftrek van de kosten, verdeeld onder de partners respectievelijk medewerkers via bijvoorbeeld dividend op aandelen of een vorm van winstafhankelijke vergoeding aan medewerkers.

De twintig grootste organisaties, inclusief opzet van het governancemodel, zijn:

Ranking 2017[1]	Kantoornaam	Rechts-vorm	Structuur (o.b.v. jaarverslagen 2017[2], statuten)
1	Deloitte	Bv	RvB[3] en RvC[4]. Partners zijn oa aandeelhouders.
2	EY	LLP[5]	RvB en RvC. Partners mede-eigenaar.
3	PwC	Nv	RvB en RvC. Partnerbv’s.
4	KPMG	Nv	RvB en RvC. Partners mede-eigenaar/loondienst.
5	BDO	Bv	RvB en RvC. Partners houders van stichting Aandelenbeheer boven de bv.
6	Flynth	Bv	RvB en RvC. Stichting is houder (geen partners).
7	Baker Tilly Berk	Nv	RvB en RvC. Per 1 januari 2018, waarvan 43 van de 52 partners zijn aandeelhouders.
8	Accon avm	Bv	RvB en RvC. Stichting is houder (geen partners).
9	Mazars	Nv	RvB, RvC. Partners zijn aandeelhouders.
10	Alfa	Bv	RvB, RvC. Participatieregeling (MEBO) waarbij alle medewerkers aandeelhouders zijn.
11	De Jong & Laan	Bv	RvB, RvC. Partners zijn aandeelhouders.
12	ABAB	Bv	RvB, RvC. Participatieregeling voor medewerkers die vanuit hun functie direct invloed kunnen uitoefenen op het te voeren beleid en als zodanig ook op de financiële resultaten, overige medewerkers een winstdelingsregeling.
13	Grant Thornton	Bv	RvB, RvC. Externe accountants bij Grant Thornton kunnen of in loondienst zijn of via een praktijkvennootschap aandelen houden.
14	DRV	Ma.	RvB. Partners zijn door middel van hun persoonlijke vennootschap lid van de maatschap.
15	Countus	Bv	RvB, RvC. Externe accountants zijn verbonden als aandeelhouders.
16	Crowe Horwath Foederer	Bv	RvB, RvC. Aandeelhouders zijn tevens participanten.
17	MTH	Bv	RvB. Houder is coöperatie.
18	Witlox Van den Boomen	Nv	RvB. Externe accountants zijn verbonden als aandeelhouders.
19	Schipper Accountants	Bv	RvB. Externe accountants zijn verbonden als aandeelhouders.
20	RSM Netherlands	Nv	RvB. Externe accountants zijn verbonden als aandeelhouders.

1 Rangorde bepaald op basis van omzetcijfers. Bron: Full Finance/Accountancy Vanmorgen, gepubliceerd door NBA.

2 Respectievelijk 2017/2018 bij gebroken boekjaar.

3 Raad van Bestuur.

4 Raad van Commissarissen.

5 Limited liability partnership. Buitenlandse vennootschap.

De Minister van Financiën, W.B. Hoekstra

---

1 Bron AFM, laatste update 3 januari 2019. Als in het register de status van de vergunning «verleend» is, dan beschikt de accountantsorganisatie over een Wta-vergunning. De informatie die wordt getoond van de accountantsorganisatie is de informatie zoals verstrekt door de accountantsorganisatie.