33 529 Gaswinning

Nr. 1210 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 januari 2024

Ik heb zojuist de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) opdracht gegeven om de twee productielocaties in Spitsbergen en Scheemderzwaag weer van de waakvlam te halen en op nul te zetten. Dit heb ik gedaan op basis van gegevens van het KNMI waaruit blijkt dat de gemiddelde effectieve etmaaltemperatuur voor de komende 14 dagen niet meer onder de -6,5 graden Celsius uitkomt.

Het besluit om deze twee productielocaties kortstondig op de waakvlam te zetten heeft onrust veroorzaakt in Groningen en dat vind ik heel vervelend. Sinds mijn aantreden is immers mijn volle inspanning gericht geweest op het sluiten van het Groningenveld. Winning van gas uit dit veld is simpelweg niet veilig zoals de afgelopen decennia hebben aangetoond. Afgelopen maandag zijn deze twee productielocaties kortstondig op de waakvlam gezet om het Groningenveld achter de hand te hebben, mocht de grootste gasopslag in ons land uitvallen.

De waakvlam heeft gedurende ongeveer twee dagen op twee productielocaties aangestaan en er is een minimale hoeveelheid gas (ongeveer 0,008 miljard Nm³) gewonnen. Deze korte periode van de waakvlam was nodig om een acuut capaciteitstekort te voorkomen indien tegelijkertijd gasopslag Norg zou zijn uitgevallen. Als Norg uitvalt op een koude dag, dan kan er niet meer snel genoeg voldoende gas worden getransporteerd naar de gebruikers. En dat terwijl juist dan de vraag naar gas heel groot is door de kou. Ik constateer dat het niet helder genoeg is geweest wanneer we productielocaties gedurende deze winter op de waakvlam zetten. Zo is er verwarring ontstaan over het gebruik van de gemiddelde effectieve etmaalstemperatuur van -6,5¹ graden Celsius en dat het ook kan gaan om een periode van één dag koude.

De berging in Norg heeft gisteren gelukkig gewoon gefunctioneerd en het Groningenveld is dus, afgezien van de minimale hoeveelheid gas gepaard gaand met de waakvlam, niet gebruikt. Door de keuze om vanaf 1 oktober vorig jaar de waakvlam alleen aan te zetten bij koud weer hoeft het Groningenveld niet gedurende de gehele winter op de waakvlam. Daarmee is voorkomen dat er onnodig gas gewonnen wordt. Dat zou anders zijn gegaan om 3,2 miljard Nm³ bij 11 productielocaties.

Het Groningenveld wordt per 1 oktober 2024 definitief gesloten. Dat wordt mogelijk gemaakt door de ingezette maatregelen op het gebied van verduurzaming, energiebesparing, verlaging van de gasvraag en nieuw aanbod zoals LNG. Aan het einde van de winter van 2023–2024 zal duidelijk zijn hoe vol de gasopslagen zitten, hoe de nieuwe stikstofinstallatie Zuidbroek II functioneert, de mate waarin de capaciteitsvraag verder is gedaald (bijvoorbeeld door minder export en energiebesparing) en het aanbod is gestegen (LNG). Indien nodig zal het kabinet daarvoor na de winter mitigerende maatregelen nemen om sluiting per 1 oktober 2024 mogelijk te maken.

Voor de veiligheid van de mensen in Groningen is het noodzakelijk dat het Groningenveld zo spoedig mogelijk definitief sluit. Ik heb uw Kamer «De wijziging van de Gaswet en Mijnbouwwet in verband met de beëindiging van de gaswinning uit het Groningenveld» gestuurd. Met deze wetswijziging wordt de definitieve sluiting per 1 oktober 2024 wettelijk vastgelegd. Ik hoop dat in het belang van Groningen dit wetsvoorstel zo spoedig mogelijk wordt behandeld.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, J.A. Vijlbrief

---

1 De gemiddelde luchttemperatuur in een etmaal, gecorrigeerd voor de gemiddelde windsnelheid. De gemiddelde effectieve etmaaltemperatuur is als volgt te berekenen: Teff = T – (V/1,5). Daarbij is Teff de effectieve temperatuur, T de etmaalgemiddelde temperatuur en V de etmaalgemiddelde windsnelheid uitgedrukt in meters per seconde, beide in De Bilt.