33 480 Najaarsnota 2012

Nr. 13 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 januari 2013

Hierbij wil ik uw Kamer een nadere toelichting geven op mijn uitspraken van gisteren over de kosten van de reddingsoperaties ten tijde van de bankencrisis van 2008 en 2009.

Ik heb gisteren in een Nieuwjaarspeech aangegeven dat de balans voor de Nederlandse Staat van alle steun verleend aan de Nederlandse financiële sector sinds 2008 vanaf 2012 negatief uitslaat. De onderliggende cijfers zijn vermeld in de Najaarsnota¹. Hieruit valt op te maken dat de Staat afgelopen jaar een negatief saldo van € 193 miljoen heeft gerealiseerd op de interventies. Ik heb tevens de verwachting uitgesproken dat dit beeld de komende jaren niet zal veranderen en dat de Staat zal moeten toeleggen op de crisismaatregelen.

Zoals gezegd is een belangrijke oorzaak van dit negatieve saldo dat de financiële instellingen waarin de Staat een aandelenbelang heeft (ABN AMRO, ASR) niet voldoende dividend kunnen uitbetalen aan de Staat om de rentelasten van de Staat te compenseren. Dit wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de verslechterde economische omstandigheden. Daarnaast is ook relevant dat banken in het algemeen hun buffers moeten versterken en daarmee minder dividend kunnen uitkeren. ABN AMRO en ASR zijn hierin niet uniek.

De interventies in ABN AMRO, RFS en ASR hebben totaal € 27,96² miljard aan investeringen gevraagd, deze investeringen hebben tot nu toe € 3,7 miljard (toerekenbaar) aan rentelasten gekost. De totale dividendinkomsten bedragen € 328 miljoen tot nu toe. Daarnaast heeft de Staat tot nu toe € 270 miljoen aan premies op de afgegeven garanties ontvangen. De € 50 miljard aan leningen die ten tijde van de overname zijn verstrekt zijn bijna afgelost; hier staat nog € 3,75 miljard van open. De rentelasten van de investering in ABN AMRO, RFS en ASR worden niet goedgemaakt door de dividend- en premie- inkomsten. Dit heeft een negatief effect op het EMU-saldo. De afgelopen jaren zorgden andere EMU-saldo relevante baten uit crisismaatregelen (onder andere securities Aegon en ING) nog voor een positief beeld, deze andere faciliteiten zullen de komende jaren opdrogen waardoor dit beeld zal veranderen. Dit effect is reeds verwerkt in de begroting.

Ik heb in mijn speech benadrukt dat de financiële sector weliswaar de weg naar boven aan het vinden is, maar zich nog steeds aan het herstellen is en dat er daarmee een risico is dat de in 2008 en 2009 genomen maatregelen negatieve effecten hebben op de rijksbegroting. Ik heb daarbij benadrukt dat het voor mij en het kabinet een prioriteit is om de Nederlandse financiële sector uit de gevarenzone te krijgen. Vanzelfsprekend zal ik uw Kamer blijven informeren over het effect van de crisismaatregelen op de rijksbegroting.

Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

De minister van Financiën, J.R.V.A. Dijsselbloem

---

1 Kamerstukken II 2011-2012-33480.

2 Kamerstukken II 2011-2012-33480.