33 159 Evaluatie van instellingen die wettelijke taken uitvoeren op grond van de Metrologiewet

Nr. 3 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 november 2019

Goed beheer van meetstandaarden (metrologie) is van groot belang voor de Nederlandse economie. Internationale afspraken over wat moet worden verstaan onder een «kilo» of een «meter» dragen eraan bij dat Nederlandse bedrijven effectief kunnen handelen in binnen-en buitenland. Kalibraties van meetinstrumenten dragen eraan bij dat de consument in de supermarkt of aan de benzinepomp waar krijgt voor zijn geld. En doordat Nederland de kennis in huis heeft om zeer precieze metingen te doen, zijn Nederlandse innovatieve bedrijven in staat hun producten nog beter aan te passen aan de toekomstige wensen van hun klanten.

Het is van belang het metrologiestelsel goed te onderhouden. Hierom vraag ik regelmatig advies en evalueer ik (onderdelen van) het stelsel. Op 16 juli 2019 ontving ik in dit kader op mijn verzoek van de Raad van deskundigen voor de nationale meetstandaarden (hierna: de Raad) zijn strategische advies. Bovendien ontving ik op 31 oktober 2019 van onderzoeksbureau KWINK zijn evaluatierapport over de in het kader van de Metrologiewet aangewezen instanties. Hieronder geef ik u mijn appreciatie van beide rapporten. Daarmee voldoe ik tevens aan het verzoek van uw Kamer u jaarlijks te informeren over de onafhankelijkheid van het nationale meetstandaardenbeheer en de fundamentele kennisbasis van de metrologie. Het advies van de Raad en het evaluatierapport van KWINK vindt u als bijlagen bij deze brief¹.

Het metrologiestelsel

De internationale afspraken over de definities van meetstandaarden zijn de basis van ons metrologiestelsel. Nederlandse bedrijven, consumenten en instellingen hoeven door die afspraken niet per aankoop of contract onderling te bepalen wat de te gebruiken definitie van een «meter» is. Ook kan er, wanneer toch een verschil van inzicht ontstaat, bij de rechter een beroep worden gedaan op de in nationale wetgeving verankerde internationale afspraken. De hiermee gecreëerde gedeelde «taal» heeft een niet te onderschatten impact op het vlot verloop van de handel.

Deze afspraken zijn eeuwenoud, maar worden wel geactualiseerd aan de hand van de voortschrijdende techniek. In november 2018 heb ik ingestemd met een fundamentele herziening van het internationale systeem van eenheden (het SI-stelsel). We zijn afgestapt van het gebruik van fysieke voorwerpen als meetstandaard (bijvoorbeeld de kilo in Parijs), en gebruiken nu definities die zijn gekoppeld aan onveranderlijke natuurconstanten.

Een onderdeel van de internationale afspraken is dat ook de toepassing van de internationaal overeengekomen meetstandaarden² in de dagelijkse praktijk in deelnemende landen tot vergelijkbare resultaten leidt. Beoogd is dat het wegen van een product op basis van de internationale afspraken in bijvoorbeeld India, leidt tot hetzelfde meetresultaat als wanneer datzelfde product in Nederland wordt gewogen. Dit past bij de uitgangspunten van de afspraken; de voordelen van het gelijktrekken van meetstandaarden tussen landen zouden teniet worden gedaan als de daadwerkelijke metingen op basis van de overeengekomen standaarden blijven verschillen. Hierom is internationaal overeengekomen dat metrologiestandaarden verwezenlijkt worden door een door een nationale overheid aan te wijzen orgaan, en dat deze organen regelmatig bij elkaar nagaan of hun metingen voldoende gelijk zijn. Bedrijven en instellingen krijgen bovendien de mogelijkheid om bij dit orgaan na te gaan of hun meetapparatuur aansluit bij de internationale standaard.

In Nederland is VSL B.V. (hierna: VSL) aangewezen om de (internationale) meetstandaarden toepasbaar te maken. VSL is internationaal toonaangevend. Het verricht metingen met een hoge mate van nauwkeurigheid. Het gevolg is dat VSL ook veel werk verricht voor gespecialiseerde, hoogtechnologische bedrijven – voor wie de nabijheid van VSL een vestigingsplaatsfactor is. VSL heeft daarmee niet alleen een belangrijke functie voor de Nederlandse handel, maar draagt ook bij aan de innovatie en concurrentiekracht van Nederland. Bedrijven die van de dienstverlening van VSL gebruikmaken, betalen VSL hiervoor. Daarnaast financiert mijn ministerie VSL voor de publieke werkzaamheden die het verricht, onder andere in het kader van de internationale kalibratie van de meetstandaarden en technische ondersteuning van mijn werkzaamheden in het kader van verdere verbetering van internationale afspraken.

Nederland heeft, bovenop de internationale afspraken over metrologiestandaarden, wet- en regelgeving die ervoor zorgt dat specifieke meetinstrumenten die op de markt komen juist en betrouwbaar meten – en dus gekoppeld zijn aan de metingen van VSL. Dit draagt eraan bij dat consumenten ervan op aan kunnen dat zij in de supermarkt of bij de benzinepomp waar krijgen voor hun geld. Vaak is bij toelating van een meetinstrument tot de markt een door de overheid aangewezen instantie betrokken. Nederland heeft hiervoor vijf instanties aangewezen: NMi-Certin B.V., Kalibra International B.V., SGS Nederland B.V., Kiwa B.V. en KEMA B.V.

Strategisch advies Raad van deskundigen

De Raad van deskundigen voor de nationale meetstandaarden is een op grond van de Metrologiewet ingesteld technisch specialistisch adviescollege, dat mij en VSL adviseert over het nationale meetstandaardenbeheer. Ik heb de Raad in april 2018 verzocht een Strategisch Advies uit te brengen voor de jaren 2019–2023. De aanleiding hiervoor was dat het voorgaand advies (voor 2013–2016) gedateerd begon te raken. Bovendien signaleerde ik diverse veranderingen in zowel (de omgeving van) VSL als het Ministerie van Economische Zaken (en Klimaat) die aanleiding konden geven voor een nieuw perspectief. Ik ontving het advies van de Raad op 19 juli jl. Het advies bevat aan mijzelf en VSL gerichte aanbevelingen, die zich richten op de werkvelden waarop VSL zich zou moeten concentreren, de wijze waarop (organisatorische) stabiliteit voor VSL kan worden gerealiseerd, de wijze waarop VSL gebruik kan maken van faciliteiten in de markt en talent kan aantrekken. Daarnaast bevat het advies een aanbeveling over de richting waarin de institutionele inbedding van VSL vorm zou kunnen worden gegeven. Op ieder van deze onderwerpen ga ik hieronder in. VSL heeft mij laten weten zich te kunnen vinden in de primair aan VSL gerichte vakinhoudelijke aanbevelingen van de Raad, en hierover met de Raad in contact te zullen treden.

Maatschappelijke ontwikkelingen en de gevolgen voor de werkvelden van VSL

Een groot deel van het advies van de Raad richt zich op de beoogde werkvelden van VSL. De Raad vindt het van belang dat deze aansluiten bij maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. De Raad beschrijft dat maatschappelijke behoeften aan (preciezere) meetstandaarden voortkomen uit de energietransitie, klimaatverandering, digitalisering en gezondheidszorg. Daarnaast wijst de Raad op een toenemende behoefte voor verdere ontwikkeling van online kalibratie van sensoren binnen installaties en (energie-)netwerken. De Raad benadrukt ook het belang van meetstandaarden voor voedselveiligheid, maar geeft daarbij aan dat het niet voor de hand ligt dat VSL dit oppakt. De kennis op dit gebied is in Nederland bij andere instituten geconcentreerd, zoals het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Wageningen Food Safety Research en het Wageningen University & Research Centre. De Raad komt vanuit deze perspectieven tot een primaire focus op de werkvelden chemie, elektriciteit, optica en volumetrie. De Raad adviseert tevens om in te zetten op de Europese metrologienetwerken (EMN’s) die in het verlengde van de nationale prioriteiten liggen. De Raad hecht belang aan continuïteit van de inzet van VSL binnen de Europese metrologienetwerken, bijvoorbeeld bij het (reeds verworven) voorzitterschap op de gebieden Energy Gases en Electricity Networks.

Ik neem het advies van de Raad op bovenstaande punten over. Ik constateer dat de beschreven gewenste inzet aansluit bij lijnen die reeds door VSL zijn ingezet. Ik zal in mijn financiering aan VSL (blijven) sturen op inzet op de genoemde werkvelden chemie, elektriciteit, optica en volumetrie. Ik heb van VSL begrepen dat het ook vanuit eigen middelen hierop inzet.

Stabiliteit

De Raad beschrijft in zijn advies dat metrologie behoefte heeft aan stabiliteit. Hij constateert dat taakstellingen van de overheid en de wisseling van eigenaarschap daar de afgelopen jaren een wissel op hebben getrokken. Hij constateert daarnaast dat de druk op de budgetten VSL kwetsbaar heeft gemaakt voor personeelsverloop. De Raad signaleert dat het van belang is de continuïteit van projecten niet af te laten hangen van projectgebonden financiering. Tot slot beschrijft de Raad dat er meer stabiliteit in het standaardenprogramma kan worden geboden door eventuele wijzigingen daarin onderdeel te laten zijn van een langetermijnstrategie.

Ik ben het met de Raad eens dat een stabiel en toekomstbestendig VSL van belang is voor de Nederlandse economie. Tegelijkertijd moet gecontroleerde verandering binnen VSL wel mogelijk blijven. Een bedrijf moet zich kunnen aanpassen aan de omstandigheden en zich kunnen ontwikkelen. Een economische tegenslag of nieuwe kansen in de markt kunnen ook effecten hebben op de samenstelling van het management of het personeelsbestand. Dat laat onverlet dat stabiliteit in de komende periode kan bijdragen aan een sterk VSL. De verwachting is dat die stabiliteit groter zal zijn dan de afgelopen jaren. Zo zijn er geen indicaties dat VSL opnieuw van eigenaar zal veranderen en zijn vanuit de overheid geen taakstellingen voorzien. De continue financiering van de overheid kan VSL helpen om continuïteit in essentiële onderzoeksprojecten aan te brengen, maar ook de door de Raad benoemde financiële ondersteuning vanuit de industrie kan hierbij mogelijk een rol spelen. Het ligt daarbij voor de hand dergelijke zaken in een langetermijnstrategie op te nemen. Ik ga daarover in gesprek met VSL.

Faciliteiten van marktpartijen en aantrekken talent

De Raad beveelt VSL aan meer gebruik te maken van faciliteiten van marktpartijen. Exploitatie van installaties heeft volgens de Raad alleen een meerwaarde als die niet in de markt beschikbaar zijn. Zijn die wel beschikbaar en toegankelijk in de markt, dan moet de rol van VSL beperkt worden tot het kalibreren en kwalificeren van dergelijke installaties en het (helpen) ontsluiten van de bijbehorende markt.

Ik ben het eens met de Raad dat het gebruiken van faciliteiten van derden kan bijdragen aan een efficiënte bedrijfsvoering van VSL. Wel ben ik van mening dat hieraan risico’s zijn verbonden, zeker als VSL voor de uitvoering van zijn wettelijke taken afhankelijk zou kunnen worden van één bedrijf of instelling. Ik zal VSL daarom vragen de mogelijkheden in nauwe samenwerking met de Raad en mijn ministerie verder te verkennen.

De Raad beveelt VSL daarnaast aan de samenwerking met hogescholen en universiteiten uit te breiden. Dit kan bijdragen aan de instroom van talent bij VSL en de bekendheid van metrologie in Nederland. Het kan VSL eveneens toegang geven tot andere financieringsbronnen zoals NWO. Ik geleid dit advies met mijn steun door aan VSL.

Institutionele inbedding VSL

VSL is een privaat bedrijf met wettelijke taken. Het huidige VSL komt voort uit het IJkwezen, dat in 1989 is verzelfstandigd en zich sindsdien heeft doorontwikkeld tot wat nu VSL is. De huidige eigenaar is First Dutch Innovations (FDI), het vroegere TNO Bedrijven. Aandeelhouders van FDI zijn sinds 2017 TNO en investeringsmaatschappij First Dutch ³. FDI geeft aan dat het VSL ziet als een waardevolle langetermijninvestering in een technologisch hoogstaand bedrijf.

De private status van VSL heeft positieve gevolgen voor het bedrijf. Zo leidt de private status tot private investeringen. FDI heeft mij laten weten € 6 miljoen in VSL en z’n huisvesting te hebben geïnvesteerd. Bovendien ligt het voor de hand dat investeerders een scherp oog hebben voor efficiëntie in de operatie van VSL en het van belang vinden aan te blijven sluiten bij de wensen van hun klanten. Diverse Nederlandse bedrijven hebben mij de afgelopen jaren laten weten dat de diensten van VSL goed aansluiten bij hun behoeften. Ook het gegeven dat de aanbevelingen van de Raad over de werkvelden van VSL aansluiten bij de bestaande keuzes van VSL is een signaal dat de wensen van klanten belangrijk zijn in de bedrijfsvoering van VSL.

De private status van VSL laat onverlet dat de uitvoering van de wettelijke taken bij VSL voorop moet blijven staan. Dit is geborgd in wetgeving (de Metrologiewet), contractuele afspraken met VSL en de (verplichte) accreditatie⁴. De Metrologiewet biedt het wettelijk kader voor de aanwijzing van VSL. In de Metrologiewet is geregeld dat de instelling in staat moet zijn om de diensten te leveren zoals deze onder de Meterconventie internationaal zijn afgesproken. Dat betekent dat VSL metingen van inhoudelijke kwaliteit moet leveren, en moet meedoen aan internationale controles en onderzoeken waarin internationale laboratoria hun resultaten onderling vergelijken. VSL dient de werkzaamheden in het kader van zijn publieke taak bovendien onafhankelijk te vervullen. Er zijn meerdere contractuele afspraken waarbij de Staat en VSL partij zijn. Ten eerste is er een contract waarin is vastgelegd voor welke rechtshandelingen instemming van de Staat vereist is. Daaraan hebben ook FDI, First Dutch en TNO zich gecommitteerd. Daarnaast bestaat er een privaatrechtelijke overeenkomst tussen VSL en de Staat, de zogenoemde beheerovereenkomst waarin de wettelijke taakuitoefening nader wordt uitgewerkt. Hierin is bijvoorbeeld opgenomen dat VSL een meerjarenplan dient op te stellen en mij jaarlijks een gedetailleerd overzicht dient te overleggen met daarin de geplande werkzaamheden per meetstandaard. Op grond daarvan beslis ik jaarlijks over het budget dat aan VSL ter beschikking wordt gesteld en daarmee ook over het pakket aan nationale meetstandaarden dat door VSL wordt beheerd en ontwikkeld. De werkzaamheden van VSL in het kader van het nationale meetstandaardenbeheer worden uitgevoerd onder passende accreditaties van de Raad voor Accreditatie. In het kader daarvan worden regelmatig interne en externe audits uitgevoerd, waardoor de kwaliteit van de werkzaamheden van VSL wordt geborgd.

De Raad schrijft in zijn advies dat hij meetstandaardenbeheer en -ontwikkeling van publiek belang vindt. Vanuit dat perspectief is de Raad kritisch ten aanzien van het winstoogmerk, de continuïteit bij wisseling van eigenaarschap, waarborging van objectiviteit, ontwikkeling van intellectueel eigendom en de mogelijke ongewenste beïnvloeding van de prioritering van projecten bij VSL door de private aandeelhouder. De Raad spreekt hierom in zijn advies de voorkeur uit voor een publieke status van VSL, waarbij hij overigens ruimte laat voor minder vergaande opties. In mijn brief van 18 oktober⁵ heb ik dit advies van de Raad al kort aangehaald. In dit antwoord op vragen van uw Kamer⁶ meldde ik u dat VSL en zijn eigenaren doordrongen zijn van het belang van VSL voor Nederland. In gesprekken over de strategie wordt expliciet gesteld dat deze is gericht op een goede aansluiting bij de behoeften van het bedrijfsleven en bij maatschappelijke thema’s zoals klimaatverandering, energietransitie en gezondheidszorg. Wel signaleerde ik dat de communicatie met klanten over het recente (tijdelijk) stopzetten van standaarden beter kan, en gaf ik aan er bij VSL op aan te dringen om dit te verbeteren. Ik meldde u tevens te bezien of er aanvullende maatregelen nodig zijn om de taak van VSL als onafhankelijk meetstandaardeninstituut te borgen, ook in relatie tot het advies van de Raad.

Ik ben het met de Raad eens dat een goed meetstandaardenbeheer van publiek belang is. De analyse van de Raad geeft mij tegelijkertijd onvoldoende reden om te besluiten VSL een meer publieke status te geven dan het nu heeft. Daarvoor zijn de voordelen van de huidige private vormgeving te groot. Het is onwenselijk als private investeringen in VSL zouden wegvallen, en er geen directe (financiële) aanleiding voor VSL meer zou zijn om zijn dienstverlening aan te laten sluiten op de behoeften van zijn klanten. Daarnaast ben ik er voor beducht dat een aanzienlijke wijziging in de status van VSL een negatieve invloed kan hebben op de continuïteit en stabiliteit van het bedrijf op korte termijn. Deprivatisering is een complex proces, dat op de korte termijn voor veel instabiliteit zorgt en dat uiteindelijk niet per definitie leidt tot een beter functionerend VSL.

Wel zie ik aanleiding om de publieke belangen beter te borgen. Ten eerste wil ik de invloed die eigenaar FDI kan uitoefenen op VSL verkleinen. In de huidige institutionele inbedding van VSL kan niet worden uitgesloten dat het belang van de aandeelhouder prevaleert boven het maatschappelijk belang. Zo heeft VSL afgelopen jaar besloten om vanuit efficiëntieoverwegingen de financiële structuur rond zijn huisvesting op een andere manier in te richten, door het eigendom van het pand over te dragen aan een zusteronderneming binnen FDI. De vraag kwam daarbij op of het publieke belang in dit besluit voldoende was meegenomen – en ik heb daarbij geconstateerd te weinig middelen te hebben om op dit besluitvormingsproces invloed uit te oefenen. Ik heb de ADR een analyse laten uitvoeren naar de financiële gevolgen van de wijziging voor VSL⁷. Op basis daarvan is in constructief overleg met VSL en FDI inmiddels een, met het oog op het publieke belang, bevredigende oplossing gevonden. Zo zal de huurpositie van VSL worden versterkt en een zekerheidsrecht ten behoeve van de Staat worden gevestigd. In bredere zin ben ik daarnaast voornemens maatregelen te treffen, waarmee de invloed van de eigenaar gematigd kan worden. Deze werk ik de komende maanden uit. Ten tweede kan de communicatie van VSL met mij en andere partijen, waaronder de Raad van Deskundigen, beter. Daarom heb ik inmiddels met VSL afgesproken dat zij een door mij goed te keuren communicatieprotocol op zal stellen, waarin ten minste afspraken zijn opgenomen over 1) de informatievoorziening van en communicatie met mijn ministerie en de Raad, 2) de wijze waarop relevante stakeholders worden geconsulteerd bij (tussentijdse) wijzigingen in het meetstandaardenbeheer, en 3) de wijze waarop mijn ministerie samen met VSL de internationale verantwoordelijkheden van Nederland zal vormgeven. Ten derde vind ik het van belang dat VSL ook in de toekomst op ieder niveau van de organisatie doordrongen blijft van het publieke belang van de wettelijke taken die de organisatie uitvoert. Daarom heb ik met de directie van VSL afgesproken dat zij de gedragscode voor medewerkers aan zal passen en regelmatig onderdeel van gesprek zal laten zijn binnen de organisatie.

Met deze combinatie van maatregelen verwacht ik dat VSL zijn leidende en innovatieve rol op het gebied van meetstandaarden en metingen kan blijven vervullen. De Raad deelt deze analyse en heeft mij inmiddels gemeld zich op hoofdlijnen te kunnen vinden in de voorgestelde maatregelen. Ik heb de Raad gevraagd om het mij te melden als de maatregelen zijns inziens niet leiden tot de gewenste effecten, en zal daar uiteraard ook zelf aandacht voor houden. Ook zal ik in de komende tijd het functioneren van VSL scherp in de gaten houden.

Evaluatie aangewezen instanties Metrologiewet

Op basis van de Metrologiewet aangewezen instanties stellen vast of een meetinstrument voldoet aan de eisen die de wet daaraan stelt en geven dan een certificaat af waarmee de fabrikant toegang krijgt tot de markt. In Nederland zijn NMi-Certin B.V., Kalibra International B.V., SGS Nederland B.V., Kiwa B.V. en KEMA B.V. aangewezen.

Het evaluatierapport van KWINK laat zien dat de aangewezen instanties in Nederland hun taken over het algemeen doeltreffend uitvoeren. De bevraagde fabrikanten van meetinstrumenten zijn tevreden met de dienstverlening van de aangewezen instanties en er komen uit audits door de Raad voor accreditatie en het markttoezicht geen signalen dat deze instanties onterechte goedkeuringen hebben verleend. De voornaamste aandachtspunten zijn het signaal van de Raad voor Accreditatie dat de toetsing door de aangewezen instanties niet altijd alle wettelijke eisen voor nationaal geregelde meetinstrumenten omvat; en de constatering dat er onvoldoende invulling gegeven is aan de jaarlijkse rapportageverplichting met betrekking tot kengetallen over de verrichte conformiteitsbeoordelingen. De drie aangewezen instanties die conformiteitsbeoordelingen uitvoeren aan nationaal geregelde meetinstrumenten hebben van de Raad voor Accreditatie tot 1 december 2019 de tijd gekregen om een plan van aanpak te presenteren om te komen tot een situatie waarin aan alle wettelijke eisen wordt getoetst. De Raad voor Accreditatie zal de implementatie van de afspraken vervolgens nauwlettend volgen. Vier van de vijf aangewezen instanties hebben onvoldoende invulling gegeven aan hun rapportageverplichting. Vanuit mijn ministerie had hier eerder bij de aangewezen instanties aan de bel getrokken kunnen worden. Om zeker te stellen dat dit proces in de toekomst beter verloopt, heb ik ervoor gekozen om deze taak binnen mijn ministerie anders te beleggen. Daarom is het aanwijzen van en toezicht op instanties in de metrologie sinds 1 januari 2019 belegd bij Agentschap Telecom. Inmiddels zijn concrete afspraken gemaakt over de jaarlijkse rapportage en een terugkerend gezamenlijk overleg.

KWINK geeft geen overkoepelend oordeel over de doelmatigheid van de aangewezen instanties, hetgeen vanwege de private status van deze instanties ook niet tot de opdracht behoorde. KWINK geeft wel aan dat er indicaties zijn dat de prijs-kwaliteitsverhouding voor conformiteitsbeoordelingen naar behoren is. De tarieven voor bedrijven om een erkenning te krijgen om bepaalde keuringen te verrichten aan instrumenten die in gebruik zijn (de zogenaamde erkend keurders) zijn relatief beperkt toegenomen (ongeveer 2%, terwijl de inflatie in die periode ongeveer 4% was). Twee van de vijf aangewezen instanties mogen die erkenningen uitgeven, maar slechts één aangewezen instantie biedt die mogelijkheid in de praktijk aan. Hiervan zou in potentie door de betreffende aangewezen instantie misbruik gemaakt kunnen worden. Daar is op dit moment geen sprake van – de tariefstelling gebeurt in overleg met alle betrokkenen. Ik neem mij op basis van de resultaten van de evaluatie wel voor om op dit punt de vinger aan de pols te houden.

Conclusie

Internationale meetstandaarden liggen aan de basis van goed functionerende handel, en dragen bij aan zekerheid van consumenten en bedrijven dat zij waar krijgen voor hun geld. De ontwikkeling en toepassing van de meetstandaarden liggen in Nederland op een hoog niveau. Het Nederlandse bedrijf VSL zorgt ervoor dat de internationaal overeengekomen meetstandaarden in de dagelijkse praktijk tot op een hoog niveau van nauwkeurigheid verwezenlijkt kunnen worden. Diverse door mij aangewezen bedrijven zorgen er vervolgens voor dat meetinstrumenten die op de markt komen betrouwbaar en nauwkeurig zijn. De Nederlandse kennis van nauwkeurig meten is een vestigingsplaatsfactor voor anderen.

Het is van belang dat het stelsel van meetstandaarden in Nederland – en de instituten daarbinnen – goed blijft functioneren. Het rapport van de Raad van deskundigen voor de nationale meetstandaarden en de evaluatie van de in het kader van de Metrologiewet aangewezen instanties geven mij aanleiding om te concluderen dat het goed gaat met het Nederlandse metrologisch stelsel, maar dat er ook punten zijn die kunnen worden verbeterd. In deze brief schetste ik u op hoofdlijnen welke verbetermaatregelen ik voor ogen heb. Over de uitwerking hiervan ga ik de komende maanden met belanghebbenden in gesprek. Over verdere stappen naar aanleiding daarvan verwacht ik u in het voorjaar van 2020 te kunnen informeren.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, M.C.G. Keijzer

---

1 Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl

2 In vaktermen wordt dit het «verwezenlijken van meetstandaarden» genoemd.

3 First Dutch Companies B.V.

4 Kamerstuk 32 637, nr. 384

5 Kamerstuk 32 637, nr. 384

6 D.d. 9 augustus 2019.

7 De analyse van de ADR is niet openbaar gemaakt met het oog op de bedrijfsgevoelige informatie over VSL in het rapport.