Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 23 mei 2016
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de schriftelijke vragen die zijn gesteld door
het lid De Graaf (PVV) over het bericht dat het COA opzettelijk teveel geld uitgeeft
(Aanhangsel Handelingen II 2015/16, nr. 2599).
Deze vragen werden ingezonden op 28 april 2016.
Tevens ga ik in dit schrijven in op het verzoek van het lid De Graaf tijdens de Regeling
van werkzaamheden van 28 april 2016 om schriftelijk te reageren op het artikel «COA
geeft met opzet miljoenen teveel geld uit» uit De Telegraaf van 28 april jl. (Handelingen
II 2015/16, nr. 82, Regeling van werkzaamheden).
De hoge instroom van asielzoekers heeft het afgelopen jaar van het COA een grote inspanning
en flexibiliteit gevergd. Het is het COA, in samenwerking met gemeenten en andere
partners, gelukt om alle circa 59.000 asielzoekers die in 2015 naar Nederland kwamen
opvang te bieden. Voor het COA betekende dit binnen enkele maanden een verdubbeling
van de opvangcapaciteit. De acute capaciteitsbehoefte in de tweede helft van 2015
noopte tot het realiseren van (crisis)noodopvanglocaties. De kosten hiervan waren
vaak relatief hoog, omdat investeringen voor korte duur moesten worden gedaan.
In het artikel wordt verwezen naar het financiële jaarverslag 2015 van het COA, waarin
is opgenomen dat het risico bestaat dat het COA zich niet kan verantwoorden over het
naleven van wet- en regelgeving.1 Het COA geeft hiermee aan zich bewust te zijn van de algemene strategische risico’s.
Het COA heeft maatregelen genomen om dit risico te verkleinen.
Het COA maakt in zijn jaarverslag melding van twee onrechtmatigheden van totaal 20,2
miljoen euro. Deze onrechtmatigheden betreffen de aankoop van een asielzoekerscentrum
in Zutphen en het verlengen van twee huurovereenkomsten voor verplaatsbare units.
Voor beide casussen geldt dat er niet is aanbesteed. Ten aanzien van de casus Zutphen
heb ik uw Kamer, evenals ten aanzien van de casus Doggershoek, eerder geïnformeerd
in de beantwoording van Kamervragen.2
Ten aanzien van de verlenging van de twee huurovereenkomsten geldt dat de verlenging
onder de mantelpartijen had moeten worden uitgevraagd. Voorop staat dat het COA binnen
de wettelijke kaders moet opereren.
Ik hecht er hierbij aan te benadrukken dat de onrechtmatigheden betrekking hebben
op het niet correct volgen van de aanbestedingsprocedure, wat niet per definitie betekent
dat het COA onnodige kosten heeft gemaakt. De 20,2 miljoen euro zijn wel degelijk
besteed aan de aankoop van een asielzoekerscentrum in Zutphen en het verlengen van
twee huurovereenkomsten voor verplaatsbare units.
De externe accountant heeft bij de jaarrekening 2015 van het COA een goedkeurende
verklaring afgegeven met betrekking tot het getrouwe beeld. In de verklaring is een
beperking voor de financiële rechtmatigheid opgenomen. Deze beperking ziet op de twee
hiervoor genoemde door het COA in zijn jaarverslag vermelde onrechtmatigheden. De
accountant heeft geen andere onrechtmatigheden geconstateerd.
Naar aanleiding van de hierboven aangehaalde onrechtmatigheden heeft het COA maatregelen
genomen om dergelijke risico’s in de toekomst te beheersen.
Het COA heeft juridische en inhoudelijke kaders voor inkopen en aanbestedingen aangescherpt
en op bepaalde punten zijn inkoopstrategie en besluitvormingsproces aangepast om ook
in het geval dat snelheid geboden is zorgvuldig te kunnen werken binnen de wettelijke
kaders.
De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, K.H.D.M. Dijkhoff