33 002 Homogene Groep Internationale Samenwerking 2012 (HGIS-nota 2012)

Nr. 6 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 mei 2013

Hierbij bied ik u het jaarverslag 2012 aan van de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS).

Het HGIS-jaarverslag 2012 geeft inzicht in de besteding van de Nederlandse middelen aan internationale samenwerking in 2012. Het verslag volgt de indeling van het jaarverslag van Buitenlandse Zaken: het tekstuele verslag gaat in de op de beleidsthema’s en vervolgens worden de HGIS-uitgaven gepresenteerd naar departement, begrotingsartikel, beleidsthema en naar partnerland. Voor meer gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de jaarverslagen van de betrokken HGIS-departementen.

De minister van Buitenlandse Zaken, F.C.G.M. Timmermans

Figuur 1. HGIS-uitgaven 2012 naar beleidsthema (bedragen x EUR 1000)

Figuur 1. HGIS-uitgaven 2012 naar beleidsthema (bedragen x EUR 1000)
Totale omvang van de HGIS 2012: 5,726 miljard

Begroting en realisaties 2012 naar beleidsthema

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012

1. Versterkte internationale rechtsorde en eerbiediging van mensenrechten

117.070

606

117.676

2. Vrede, veiligheid en conflictbeheersing

986.401

– 27.068

959.333

3. Versterkte Europese samenwerking

592.275

– 31.752

560.523

4. Meer welvaart en minder armoede

1.283.946

– 64.184

1.219.762

5. Toegenomen menselijke en sociale ontwikkeling

1.156.609

44.701

1.201.310

6. Beschermd en verbeterd milieu

579.444

– 144.614

434.830

7. Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer

325.161

– 44.662

280.499

8. Versterkt cultureel profiel, positieve beeldvorming in en buiten Nederland

88.462

– 4.847

83.615

9. Overige uitgaven

857.392

10.809

868.201

Totaal

5.986.760

– 261.011

5.725.749

Figuur 2. ODA-uitgaven naar beleidsthema (bedragen x EUR 1000)

Figuur 2. ODA-uitgaven naar beleidsthema (bedragen x EUR 1000)
Totale omvang van de ODA-uitgaven: 4,371 miljard

ODA-uitgaven naar beleidsthema

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012

1. Versterkte internationale rechtsorde en eerbiediging van mensenrechten

39.400

1.238

40.638

2. Vrede, veiligheid en conflictbeheersing

618.670

– 3.088

615.582

3. Versterkte Europese samenwerking

502.982

– 32.399

470.583

4. Meer welvaart en minder armoede

1.126.342

– 36.828

1.089.514

5. Toegenomen menselijke en sociale ontwikkeling

1.143.507

46.175

1.189.682

6. Beter beschermd en verbeterd milieu

429.254

– 69.005

360.249

7. Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer

309.147

– 42.239

266.908

8. Versterkt cultureel profiel, positieve beeldvorming in en buiten Nederland

29.109

1.070

30.179

9. Overige uitgaven

221.133

86.196

307.329

Totaal

4.419.544

– 48.880

4.370.664

Figuur 3. Non-ODA uitgaven naar beleidsthema (bedragen x EUR 1000)

Figuur 3. Non-ODA uitgaven naar beleidsthema (bedragen x EUR 1000)
Totale uitgaven non-ODA: 1,355 miljard

Non-ODA-uitgaven naar beleidsthema

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012

1. Versterkte internationale rechtsorde en eerbiediging van mensenrechten

77.670

– 632

77.038

2. Vrede, veiligheid en conflictbeheersing

367.731

– 23.980

343.751

3. Versterkte Europese samenwerking

89.293

647

89.940

4. Meer welvaart en minder armoede

157.604

– 27.356

130.248

5. Toegenomen menselijke en sociale ontwikkeling

13.102

– 1.474

11.628

6. Beter beschermd en verbeterd milieu

150.190

– 75.609

74.581

7. Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer

16.014

– 2.423

13.591

8. Versterkt cultureel profiel, positieve beeldvorming in en buiten Nederland

59.353

– 5.917

53.436

9. Overige uitgaven

636.259

– 75.387

560.872

Totaal

1.567.216

– 212.131

1.355.085

Inhoudsopgave

HGIS-jaarverslag 2012

1.

Leeswijzer

5

2.

HGIS Toelichting per beleidsthema

6
     
 

Financiële Bijlagen

23
 

Bijlage 1a. HGIS-uitgaven 2012 per begroting en artikel

26
 

Bijlage 1b. HGIS-ontvangsten 2012 per begroting en artikel

27
 

Bijlage 2. ODA-uitgaven 2012 per beleidsthema

29
 

Bijlage 3. ODA-prestatie 2012

30
 

Bijlage 4. ODA-uitgaven 2012 in partner- en transitielanden

33
 

Bijlage 5. Non-ODA uitgaven 2012 per beleidsthema

1. LEESWIJZER

De Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) is een budgettaire constructie binnen de rijksbegroting. Internationale Samenwerking is de combinatie van alle activiteiten van de Rijksoverheid die betrekking hebben op het buitenland. Het betreft samenwerking met de EU, overige ontwikkelde landen en ontwikkelingslanden. De uitgaven aan deze activiteiten staan op de begrotingen van verschillende departementen. De HGIS bundelt de uitgaven van de verschillende departementen op het gebied van internationale samenwerking en illustreert zo de onderlinge samenhang. De HGIS is een belangrijk instrument bij de realisaite van een geïntegreerd en coherent buitenlands beleid.

Het HGIS-jaarverslag 2012 gaat beknopt in op de activiteiten en de resultaten die in 2012 met de HGIS-middelen zijn gerealiseerd. Daarmee is het HGIS-jaarverslag een bundeling van elementen uit de jaarverslagen van de verschillende departementen.

Het jaarverslag spiegelt volgens de begrotingssystematiek de HGIS-nota voor 2012, waarbij de beleidsthema’s van het ministerie van Buitenlandse Zaken worden gevolgd.

De budgetten in de HGIS-nota 2012 zijn gebaseerd op de Miljoenennota 2012 zoals die door kabinet Rutte I gepresenteerd is. De kabinetswisseling in november 2012 waarbij het kabinet Rutte-Asscher aantrad heeft geen invloed gehad op de voor 2012 begrote HGIS-uitgaven.

Dit jaarverslag gaat beknopt in op de activiteiten en resultaten die in 2012 met de HGIS-middelen zijn uitgevoerd en behaald. Het verslag is ontleend aan de jaarverslagen van de verschillende ministeries en geeft inzicht in de grote lijnen. Meer gedetailleerde toelichtingen staan derhalve in de jaarverslagen van de ministeries, in het bijzonder in dat van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Binnen de HGIS is een tweedeling te maken tussen de uitgaven aan Official Development Assistance (ODA), oftewel ontwikkelingssamenwerking, en de overige uitgaven aan de realisatie van het buitenlands beleid, vaak kortweg aangeduid met «non-ODA».

2. HGIS TOELICHTING PER BELEIDSTHEMA

Beleidsthema 1 Versterkte internationale rechtsorde en eerbiediging van mensenrechten

Nederland heeft zich in 2012 op verschillende manieren ingezet voor het bevorderen van een goed functionerende internationale rechtsorde, met een blijvende inzet op mensenrechten, als integraal onderdeel van het buitenlands beleid. In artikel 90 van de grondwet is vastgelegd dat de Nederlandse staat de internationale rechtsorde moet bevorderen.

Operationalisering van het begrip Responsibility to Protect (RtoP) bleef een van de belangrijkste uitdagingen voor de internationale rechtsorde. Nederland fungeerde als covoorzitter van de Group of Friends on Responsibility to Protect. In 2012 spande Nederland zich in voor de verbetering van preventie en non-militaire interventie door de internationale gemeenschap.

Op verzoek van de Kamer heeft de regering in juni 2012 een brief gestuurd met een beleidskader voor burgerbescherming. Kern is dat de verantwoordelijkheid voor de bescherming van de burgerbevolking in gewapende conflicten in de eerste plaats bij de strijdende partijen ligt.

Het initiatief om te komen tot een multilateraal verdrag over internationale rechtshulp bij internationale misdrijven blijft gestaag voortgang vertonen. Nederland, België en Slovenië hebben in 2012 hun lobbyactiviteiten op dit terrein voortgezet.

Nederland steunde in 2012 diverse activiteiten van de internationale hoven en tribunalen. De financiering van het Speciaal Hof voor Sierra Leone tot het verwachte einde van de zittingen is zeker gesteld door Nederlandse overbruggingsfinanciering en door de Nederlandse inzet voor een VN-bijdrage.

Nederland was actief op het gebied van VN-begrotingshervormingen tijdens de onderhandelingen in de Vijfde Commissie. Een expertgroep waar voor Nederland Frank de Grave aan deelnam, leverde daartoe bijdragen. De methodiek waarmee de contributieschalen voor de VN-begroting worden vastgesteld is eind 2012 voor drie jaar ongewijzigd voortgezet. De door Nederland gewenste herziening is nog niet gerealiseerd, mede vanwege het ontbreken van een stevige EU-positie in de onderhandelingen.

In het rapport van de tweede Universal Periodic Review («mensenrechtenexamen») van het Koninkrijk der Nederlanden dat werd vastgesteld door de Mensenrechtenraad werd Nederland geprezen voor de oprichting van het College voor de Rechten van de Mens, de Kinderombudsman en recente ratificatie van mensenrechteninstrumenten.

Nederland heeft in 2012 zijn leidende rol wereldwijd bij het bevorderen van internetvrijheid versterkt. De Freedom Online Coalitie die werd opgericht tijdens de conferentie in Den Haag in december 2011 werd uitgebreid met drie nieuwe leden (Costa Rica, Finland en Tunesië), en een tweede Freedom Online conferentie met een Afrikaanse focus werd in Nairobi georganiseerd, waaraan Nederland een grote inhoudelijke bijdrage leverde.

Het mensenrechtenfonds vormde een belangrijk instrument in het bilaterale mensenrechtenbeleid. Verdedigers van mensenrechten en hun organisaties werden gesteund. In het bilaterale beleid is de intensivering op het terrein van godsdienstvrijheid voortgezet, een belangrijk thema voor de Mensenrechtenambassadeur. Multilateraal heeft Nederland zich ingespannen voor een ambitieuze EU-opstelling in VN-kader, en voor inhoudelijk sterke EU-richtlijnen voor godsdienstvrijheid met voldoende consultatie van het maatschappelijk middenveld. Nederland initieerde bovendien bijeenkomsten op het terrein van godsdienstvrijheid bij de VN en Raad van Europa.

Afgelopen jaar zijn wederom Nederlandse inspanningen gepleegd ten behoeve van de bevordering van rechten van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders (LHBT’s). Zo is diverse malen, al dan niet in EU verband en/of met gelijkgezinden, bij de autoriteiten aandacht gevraagd voor zorgelijke ontwikkelingen, bijvoorbeeld in landen als Rusland, Oekraïne en Uganda.

Nederland diende tijdens de zitting van de Derde Commissie van de 67ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de tweejaarlijkse resolutie over geweld tegen vrouwen in. De resolutie werd met consensus aangenomen.

In 2012 is de beleidsintensivering op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en mensenrechten voortgezet en uitgebreid naar ambassades in Nigeria, Panama/Costa Rica, Bangladesh, Kazachstan, Jordanië en Tunesië. Aandachtsgebieden zijn o.a. arbeidsomstandigheden, kinderarbeid en discriminatie. Tevens is het voorbereidingsproces om te komen tot een Nationaal Actieplan Mensenrechten en Bedrijfsleven ter implementatie van het Ruggie Raamwerk van start gegaan.

Tabel 1. Versterkte internationale rechtsorde een eerbiediging van de mensenrechten (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

01.01 Internationale rechtsorde

51.729

5.394

– 3.340

– 899

48.389

4.495
 

01.02 Mensenrechten

48.833

34.006

– 1.981

2.137

46.852

36.143

V&J

13.03.01 Rechtshandhaving/Europol en Eurojust

15.999

  

5.917

  

21.916

  
 

13.03.03 Rechtshandhaving/NFI

509

  

10

  

519

  
 

Totaal

117.070

39.400

606

1.238

117.676

40. 638

Financiële toelichting

BZ – De lagere realisatie op dit thema wordt in belangrijke mate veroorzaakt doordat de factuur voor de verplichte contributie aan het Capital Masterplan van de VN niet meer in 2012 maar in 2013 verwacht wordt.

V&J – De mutatie op het budget voor rechtshandhaving/Europol en Eurojust wordt veroorzaakt door toevoeging van de eindejaarsmarge uit 2011.

Beleidsthema 2 Grotere veiligheid en stabiliteit, effectieve humanitaire hulpverlening en goed bestuur

Nederland heeft zich in 2012 onverkort ingezet voor de bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit, zowel in bilateraal als multilateraal verband. Daarnaast heeft Nederland effectieve humanitaire hulp kunnen verlenen zowel aan chronische crisislanden als aan acute crisislanden.

De krijgsmacht, politie, justitiële experts en andere civiele deskundigen zijn actief ingezet voor internationale crisisbeheersing, zoveel mogelijk als onderdeel van een geïntegreerde benadering.

In Afghanistan heeft de Nederlandse politiemissie een groot aantal agenten getraind (zie kader). Speciale aandacht is in 2012, mede in het kader van VNVR-resolutie 1325, besteed aan de empowerment van vrouwen binnen de Afghaanse politie en de justitiesector.

De geïntegreerde politietrainingsmissie in Afghanistan

In de tussentijdse evaluatie van 8 maart 2013 rapporteert de regering voorzichtig positief over de voortgang van de geïntegreerde politietrainingsmissie in Afghanistan tot eind 2012. Benadrukt werd daarbij wel dat de lange termijneffecten van de Nederlandse missie moeilijk te voorspellen zijn.

Deze voortgang is mede te danken aan de intensieve geïntegreerde aanpak die Nederland in Kunduz toepast: Nederlandse diplomaten, civiele experts, militairen en politiefunctionarissen werken nauw samen met Afghaanse autoriteiten, Duitsland, de NAVO, de Europese politietrainingsmissie EUPOL, de VN en niet-gouvernementele organisaties (NGOs) om de politie en de rest van de juridische keten beter te laten functioneren.

Eind 2012 is de capaciteit van de politie in Kunduz versterkt: agenten en onderofficieren zijn getraind en hebben onder begeleiding van Nederlandse trainers hun kennis toegepast in de praktijk. Daarnaast kreeg de provinciale leiding van de politie coaching op het gebied van managementvaardigheden. Speciale aandacht gaf de missie aan de training van vrouwelijke agenten. De politie werkt nu beter samen met aanklagers, rechters zijn getraind en meer dan drie keer zoveel advocaten zijn in Kunduz werkzaam sinds het begin van de missie. De rechtstoegang van burgers in Kunduz is hierdoor verbeterd.

Met betrekking tot de crisis in Syrië, heeft Nederland besloten om tegemoet te komen aan het verzoek van NAVO-bondgenoot Turkije om Patriot raketsystemen bij de Turks-Syrische grens te plaatsen, ter bescherming van de Turkse bevolking en grondgebied. Daarnaast kan de Patriot-inzet bijdragen tot de-escalatie van de crisis langs de zuidoostelijke grenzen van het NAVO-bondgenootschap. Verder heeft een strategic review van de rule of law missie EULEX in Kosovo in 2012 plaatsgevonden. De missie is op basis van deze review omgevormd en verkleind.

Buitenlandse Zaken en Defensie werkten in 2012 samen aan de uitvoering van het bilaterale Security Sector Reform programma in Burundi. Dit programma verkleint de kloof en het wantrouwen tussen Burundees leger en politie enerzijds en de bevolking anderzijds. De activiteiten van Nederland in de Grote Merenregio zijn gericht op het wegnemen van de oorzaken van conflict, zoals illegale exploitatie van grondstoffen, geweld tegen vrouwen, en de slechte situatie van ontheemden.

In Zuid Soedan draagt Nederland bij aan de vrede en veiligheid via de VN-missie UNMISS en via bijdragen aan wederopbouw o.a. via IOM en South Sudan Recovery Fund. Daarnaast helpt Nederland bij het oplossen van langdurige vluchtelingenproblematiek in Oost-Soedan via het Transition Solutions Initiative van UNHCR en UNDP/BCPR. Ook internationale NGOs werken met Nederlandse financiering aan bemiddeling en ontwikkeling in Zuid-Sudan, die langzaam toeneemt.

In de Palestijnse Gebieden beoogt Nederland de effectiviteit van justitie- en veiligheidsdiensten te verbeteren, zodat deze beter functioneren en aan de behoeften van de Palestijnse bevolking voldoen. Nederland is medevoorzitter van de Justice Sector Working Group in de Palestijnse Gebieden.

Voorts droeg Nederland bij aan piraterijbestrijding op zee door de inzet van drie schepen in de NAVO operatie Ocean Shield en één schip in de EU operatie Atalanta.

In EU-verband hebben Buitenlandse Zaken en Defensie gezamenlijk gepleit ten aanzien van zowel Somalië als Mali voor een geïntegreerde benadering, door steeds aan te dringen op nauwe afstemming met civiele actoren en de lokale overheid in beide landen; dit lijkt kansrijk met name nu er in Somalië een regering is aangetreden die kansen biedt op structurele verbetering.

Nederland heeft zich actief ingezet om een hernieuwd VN actieprogramma voor kleine wapens tot stand te brengen, en ook VN Resolutie 1325 (gender in conflictgebieden) te implementeren, onder andere door een genderexpert aan de EU delegatie in Kabul uit te lenen. Daarnaast heeft Nederland ruim 40 civiele experts (van buiten BZ) uitgezonden naar diverse crisisgebieden om zo meer Nederlandse inbreng in de EU- en VN-structuren te verzekeren.

Nederland organiseerde en marge van de voorbereidende bijeenkomst van de 2015 Toetsingsconferentie van het Non-Proliferatie Verdrag (NPV) enkele zogenaamde «side-events» op het gebied van non-proliferatie en nucleaire ontwapening.

De bestrijding van terrorisme heeft onverkort hoog op de agenda gestaan. In VN-verband heeft Nederland zich ingespannen voor verdere versterking van het mandaat van de Ombudspersoon ter begeleiding van delisting– verzoeken in het kader van het Al Qaida-sanctieregime. Voorts werden projecten gesteund in Afrika en Azië (Sahel/Magreb, Hoorn van Afrika, Pakistan, Indonesië, Jemen) gericht op het tegengaan van radicalisering en de versterking van capaciteit ter bestrijding van terrorisme.

Op het gebied van cyber security heeft Nederland zich, als onderdeel van een kopgroep van 5 EU-landen, hard gemaakt voor een integrale EU-cyber strategie, die begin 2013 zal verschijnen.

Tabel 2. Grotere veiligheid en stabiliteit, effectieve humanitaire hulpverlening en goed bestuur (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

02.01 Goede internationale samenwerking ter bevordering van de nationale en bondgenootschappelijke veiligheid

17.779

0

– 1.834

0

15.945

0
 

02.02 Bestrijding en terugdringing van het internationale terrorisme en andere vormen van internationale criminaliteit

500

0

0

0

500

0
 

02.03 Bestrijding van proliferatie van massavernietigingswapens, bevordering van ontwapening, wapenbeheersing en het voeren van een restrictief en transparant wapenexportbeleid

9.613

2.875

8.015

3.114

17.628

5.989
 

02.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde in prioritaire gebieden

539.642

385.795

– 66.526

– 49.490

473.116

336.305
 

02.06 Effectieve humanitaire hulp

219.267

217.000

38.926

41.188

258.193

258.188

V&J

23.02.01 Civ.crisisbeh.missies/uitz. politiefunctionarissen

8.600

8.600

0

0

8.600

8.600

Defensie

20 Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties (diverse operaties)

191.000

4.400

– 5.649

2.100

185.351

6.500
 

Totaal

986.401

618.670

– 27.068

– 3.088

959.333

615.582

Financiële toelichting

BZ – Voor artikel 2.3 zijn de uitgaven gestegen door een eerder dan verwacht betaalverzoek van het International Atomic Energy Agency (IAEA). De uitgaven voor veiligheid, goed bestuur en rechtsorde in prioritaire gebieden zijn EUR 54 miljoen lager uitgevallen dan in de begroting voorzien. Een deel van de mutaties is eerder toegelicht in de 1e en de 2e Suppletoire Begroting en de Decemberbrief. Daarnaast is er een aantal verlagingen en een verhoging. De verlagingen worden veroorzaakt door lagere uitgaven aan het wederopbouwprogramma in Afghanistan (EUR 5 mln.) en een lager Nederlands aandeel (EUR 5 mln.) in de bijdrage aan de VN-contributies voor crisisbeheersingsoperaties op basis van het betaalverzoek vanuit de VN. Daarnaast kent een aantal landenprogramma’s binnen het thema goed bestuur lagere realisaties dan bij 2de suppletoire begroting was voorzien. Dit betreft voornamelijk Tanzania, waar de Tanzaniaanse overheid een groter aandeel in het Local Government Development Grant heeft genomen, hierdoor hoefden de donoren waaronder Nederland minder bij te dragen. De verhoging wordt met name veroorzaakt door een voortvarende uitvoering van het centrale wederopbouwprogramma, waarbij de bijdrage aan het Afghanistan Reconstruction Trust Fund (ARTF) tegen de verwachting in nog in 2012 werd betaald. Tot slot zijn de uitgaven voor Kunduz lager uitgevallen vanwege vertraging in de betalingen ten behoeve van EUPOL. Ook zijn er lagere uitgaven vanwege vertraging bij de Rule of Law activiteiten in Kunduz. De uitgaven voor effectieve humanitaire hulp zijn gestegen ten opzichte van de ontwerpbegroting. In de decemberbrief en 2de Suppletoire Begroting is eerder al een stijging van EUR 30,5 miljoen toegelicht. Daarnaast vond er een verlaging van EUR 2,2 miljoen plaats aangezien de reservering voor noodhulp in niet-DAC-landen amper werd aangesproken.

Defensie – Als onderdeel van de eindejaarsmarge in 2011 is het budget voor crisisbeheersingsoperaties met de 1e suppletoire begroting verhoogd met EUR 27,1 miljoen voor eventuele nieuwe missies. Met de 2e suppletoire begroting 2012 is van de voorziening EUR 28,4 miljoen vrijgegeven. Per saldo heeft dit geleid tot een mutatie van – EUR 1,3 miljoen. In 2012 werd voor het uitvoeren van crisisbeheersingsoperaties inclusief contributies EUR 185,4 miljoen uitgegeven.

Beleidsthema 3 Versterkte Europese samenwerking

Nederland heeft in 2012 een belangrijke bijdrage geleverd aan de uitwerking van een maatregelenpakket om de schuldencrisis aan te pakken. Zo werd het Stabiliteitsverdrag opgesteld en aangenomen. Ook werd besloten tot oprichting van Europees bankentoezicht en presenteerde de Commissie een visie en Van Rompuy zijn langverwachte eindrapport over de toekomst van de EMU. Op basis van dit rapport is een regeringsvisie op de toekomst van de EMU opgesteld.

Nederland heeft een belangrijke rol gespeeld bij de onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader 2014–2020 (MFK). Nederland was de oprichter van de gelijkgezindengroep van tien nettobetalers, die pleitte voor een substantiële verlaging van de meerjarenbegroting.

Nederland heeft verder aan de ontwikkeling van de Europese rechtsorde bijgedragen door in meer dan zeventig zaken bij het Hof van Justitie van de EU schriftelijke en mondelinge inbreng te leveren.

Tabel 3. Versterkte Europese Samenwerking (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
 

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

03.02 Een effectief, efficiënt en coherent optreden van de Unie ten opzichte van derde landen en regio's, inclusief ontwikkelingslanden

173.115

173.115

– 32.399

– 32.399

140.716

140.716
 

03.03 Een hechtere Europese waardengemeenschap

9.700

0

289

0

9.989

0
 

03.04 Versterkte Nederlandse positie in de Unie van 27

3.860

0

358

0

4.218

0

Toerek.

EU-begroting

405.600

329.867

0

0

405.600

329.867
 

Totaal

592.275

502.982

– 31.752

– 32.399

560.523

470.583

Financiële toelichting

BZ – De Europese Commissie heeft de afroep voor het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) met EUR 1 miljard verlaagd, waardoor de Nederlandse bijdrage ook neerwaarts is bijgesteld. De afroep voor het EOF is verlaagd deels waar het conditionele hulp betreft in gebieden waar mensenrechtenschendingen plaatsvinden.

Beleidsthema 4 Meer welvaart, eerlijkere verdeling en minder armoede

In 2012 is een flinke impuls gegeven aan de nieuwe koers van ontwikkelingssamenwerking: van armoedebestrijding naar zelfredzaamheid. Onder uitdagende economische omstandigheden zijn nieuwe internationale marktkansen voor het Nederlandse bedrijfsleven gecreëerd.

De regie over beleidscoherentie voor ontwikkeling in het Nederlandse buitenlands beleid heeft eind 2012 een impuls gekregen door het aantreden van een minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. De overgang van de Directie Generaal Buitenlandse Economische Betrekkingen (DGBEB) van het ministerie van Economische Zaken naar het ministerie van Buitenlandse Zaken versterkt de regie over de inzet van posten op economische diplomatie.

Ter bevordering van voedselzekerheid is voortgebouwd op de fast track initiatieven uit 2011. Vooral in partnerlanden Ethiopië, Kenia, Mozambique, Rwanda en Uganda zijn nieuwe initiatieven op dit terrein gestart. Bij FAO werd vooral ingezet op verbeterde samenwerking met de private sector en academische instellingen als onderdeel van een nieuwe strategie van de organisatie. Bij WFP werd de transitie van noodhulp naar duurzamere voedselvoorziening ondersteund.

Er is ingezet op het vergroten van toegang tot financiële diensten in landelijke gebieden in ontwikkelingslanden via extra steun aan het Massif/Agri programma van FMO. Via het Global Agriculture and Food Security Programme (GAFSP) van IFC krijgen bedrijven die willen investeren in de landbouwsector in ontwikkelingslanden toegang tot financiering.

Ondersteuning via algemene begrotingssteun is in 2012 beperkt tot 3 landen (Mozambique, Burkina Faso en Bhutan) op grond van de uitfaseringsstrategie. Er zijn geen nieuwe verplichtingen aangegaan. De voorgenomen algemene begrotingssteun aan Mali is vanwege de politieke situatie aangehouden.

Nederlandse handels- en investeringsbevordering speelde zich in 2012 onder economisch uitdagende omstandigheden af, maar er hebben 14 economische missies onder leiding van een bewindspersoon plaatsgevonden. De topsectoren hebben in 2012 invulling gegeven aan hun internationaliseringsagenda’s. Dit is door de ambassades opgepakt, waardoor de inzet van economische diplomatie nog meer gefocust is op de strategische plannen van het bedrijfsleven. Verder verliep de opstart van het nieuwe bedrijfsleveninstrument Fonds Opkomende Markten (FOM/OS) zeer voorspoedig. Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) stond in 2012 hoog op de agenda. Op 1 mei 2012 is een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over het respecteren van IMVO in de bedrijfsleven instrumenten gebaseerd op de hernieuwde OESO-richtlijnen. Na een aantal consultaties met stakeholders (organisaties van bedrijven, maatschappelijke organisaties en uitvoeringsorganisaties) zijn formele IMVO kaders overeengekomen.

In Europees verband heeft Nederland nieuwe slagen gemaakt met het vrijmaken van de handelsstromen. De EU heeft in december 2012, als eerste bouwsteen in de ASEAN regio, bilaterale onderhandelingen met Singapore afgerond. Andere belangrijke momenten in 2012 vormden de start van onderhandelingen met Georgië, Armenië, Moldavië en Vietnam alsook de formele ondertekening van de vrijhandelsakkoorden met Colombia/Peru en Centraal Amerika. Voorbereidingen voor toekomstige onderhandelingen met Japan, de Verenigde Staten en Marokko zijn gestart in 2012.

Nederland heeft als aandeelhouder van de verschillende internationale financiële instellingen actief bijgedragen aan inhoudelijke debatten over de wereldeconomie. Zo heeft Nederland in internationale fora het belang van structurele hervormingen in combinatie met begrotingsdiscipline benadrukt en actief ingezet op IMF surveillance. Mede dankzij de Nederlandse inzet speelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een belangrijke rol bij het bestrijden van de crisis.

Internationale Financiële Instellingen

Op het beleidsterrein van de Internationale Financiële Instellingen (IFIs)- zoals bij de Wereldbank, European Bank for Reconstruction and Development (EBRD), de Club van Parijs en IMF – wordt intensief samengewerkt tussen de ministeries van Buitenlandse Zaken en Financiën. Dit betekent dat bij al deze IFIs zowel op politiek als op beleidsniveau wordt gestreefd naar het uitdragen van gemeenschappelijke belangen. Concrete voorbeelden (in het kader van de Wereldbank) zijn:

  • – De gezamenlijke ontvangst door de ministers van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en Financiën van de president van de Wereldbank bij zijn bezoek aan Nederland.

  • – De gemengde delegatie bij de onderhandelingen over de middelenaanvulling van het zachte leningenloket International Development Association (IDA).

  • – De interdepartementale inzet (BZ samen met EZ) om de herziening van de aanbestedingsregels te beïnvloeden.

De intensieve samenwerking is goed zichtbaar bij de onderhandelingen over de aanvulling van de middelen van het IDA-loket. De delegatie wordt geleid door een zgn. IDA-gedelegeerde. Gedurende de vorige onderhandelingsronde (IDA-16) was dit een directeur van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Sinds de start van de nieuwe ronde (IDA-17) in maart 2013, is deze rol overgenomen door een directeur van het ministerie van Financiën. Waar de samenwerking voorheen was gericht op afstemming aan het eind van beleidsproces, wordt de gemeenschappelijke boodschap nu steeds meer aan het begin geformuleerd. Dit komt enerzijds voort uit een wens van effectiviteit en quality-at-entry, anderzijds uit initiatieven die het onderlinge vertrouwen hebben vergroot. Het is bijvoorbeeld steeds normaler om een dagdeel in de week op een werkplek bij het andere ministerie door te brengen.

Tabel 4. Meer welvaart, eerlijkere verdeling en minder armoede (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

04.01 Voedselzekerheid

218.907

218.907

58.682

58.682

277.589

277.589
 

04.02 Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

317.833

302.535

– 51.166

– 44.989

266.667

257.546
 

04.03 Private sectorontwikkeling

337.735

333.235

– 39.583

– 35.778

298.152

297.457
 

04.04 Effectieve Nederlandse handels- en investeringsbevordering

6.660

0

– 437

0

6.223

0

V&J

13.03.01 Rechtshandhandhaving/Tech.ass. bij drugsbestr. Suriname

200

200

– 151

– 151

49

49
 

91.01.01 Effectieve besturing van het Justitieapparaat/WIPO

248

0

– 42

0

206

0

Financiën

04.20 Mult. Ontw. Banken en Fondsen

158.472

158.472

– 245

– 245

158.227

158.227

I&M

05.01 Luchtvaart (ICAO en EASA)

1.415

0

– 139

0

1.276

0
 

05.02 Maritiem (IMO, CCR-Rijnvaart)

925

0

– 64

0

861

0

EZ

11.30 Goede en betrouwbare netwerken en markten voor telecom en post

2.496

0

– 580

0

1.916

0
 

12.10 Kennisontwikkeling topsectoren en maatsch. vraagstukken

4.850

0

– 330

0

4.520

0
 

12.20.10 Meer bedrijven die meer (techn.) kennis ontwikkelen, delen en benutten

390

0

179

0

569

0
 

13.10 Sti. en ondernemers (UNWTO)

233

0

19

0

252

0
 

14.20 Bevorderen vd voorzieningszekerheid

1.100

0

– 628

0

472

0
 

15.10 Bevorderen van vrij internationaal handelsverkeer

9.164

0

1.579

0

10.743

0
 

15.10 Internationalisering Nederlands bedrijfsleven (FAO)

6.973

3.556

51

26

7.024

3.582
 

15.20 Bevorderen van goede beleidskaders

137

0

– 137

0

0

0
 

15.40 Internationalisering Nederlands bedrijfsleven

66.232

9.437

– 19.421

– 7.983

46.811

1.454
 

15.90 Baten- en lastendiensten

49.915

0

– 5.381

0

44.534

0
 

18.30 Behouden internationale/nationale biodiv. en verst. natuur

61

0

0

0

61

0

Toerek.

EKI-kwijtschelding

100.000

100.000

– 6.390

– 6.390

93.610

93.610
 

Totaal

1.283.946

1.126.342

– 64.184

– 36.828

1.219.762

1.089.514

Financiële toelichting

BZ – De per saldo daling van de realisatie wordt veroorzaakt door hogere uitgaven voor voedselzekerheid, lagere uitgaven voor de onderdelen effectief armoedebeleid en private sectorontwikkeling. De stijging van de uitgaven voor voedselzekerheid komen door versnelling van het GAFSP (Global Agriculture and Food Security Program) en het nieuwe programma MASSIF+ (Micro and Small Enterprise Fund plus). Daarnaast betreft het een verhoging in de uitgaven ten behoeve van CGIAR (Consultative Group on International Agricultural Research) en ASAP (Association of Small African Projects).

De lagere realisatie op effectief armoedebeleid is het gevolg van het opschorten van de samenwerking met Suriname waardoor sectoroverstijgende programma’s achterbleven en het gebruikelijke parkeerkarakter van het sub-artikel. Wijzigingen in het totale ODA-budget (BNP cijfers) evenals aanpassingen in de toerekeningen worden hierop opgevangen.

Op private sectorontwikkeling zijn de uitgaven achtergebleven omdat de ontwikkelfase van ORIO-projecten langzamer liep dan verwacht. Ook de aanloopfase van de Transitiefaciliteit had meer tijd nodig dan voorzien. Dit gold ook ten aanzien van innovatieve financiering. Tot slot waren er teruggaves op het ondernemingsklimaatprogramma op de posten (o.a. Rwanda, Mali, Ghana). Het programma PSI (het Private Sector Investeringsprogramma), gericht op de ondersteuning van vernieuwende investeringsprojecten in opkomende markten, kende een neerwaartse bijstelling omdat het aantal gestarte projecten lager was dan aanvankelijk begroot. Ten slotte is een aantal betalingen (waaronder FMO-MASSIF+ en PUM) doorgeschoven naar begin 2013.

EZ – De lagere realisatie op artikel 15.4 is voornamelijk het gevolg van onderuitputting op het instrument Package4Growth en van vertraging in de uitfinanciering van de nieuwe instrumenten Finance International Business (FIB) en de transitiefaciliteit.

Beleidsthema 5 Toegenomen menselijke ontplooiing en sociale ontwikkeling

De kern van ontwikkeling ligt in de mogelijkheden en kansen die mensen, mannen én vrouwen, krijgen om zich te ontplooien en bij te dragen aan de sociale en economische ontwikkeling van hun land. Een sterk maatschappelijk middenveld geeft een stem aan groepen uit de samenleving en zorgt voor het nodige tegenwicht voor de overheid.

De focus in het Nederlandse beleid met betrekking tot SRGR is verder vormgegeven in een beleidsbrief aan de Tweede Kamer. Daarbij werden vier resultaatgebieden benoemd die bijdragen aan het bereiken van MDG 5 en 6:

  • 1. Meer kennis en keuzevrijheid van jongeren over hun seksualiteit;

  • 2. Verbeterde toegang tot voorbehoedmiddelen en medicijnen;

  • 3. Betere gezondheidszorg rond zwangerschap en bevalling incl. veilige abortus en

  • 4. Meer respect voor seksuele en reproductieve rechten van groepen aan wie deze rechten worden onthouden.

Om uitvoering te geven aan de in mei 2012 gepubliceerde beleidsbrief, werd een SRGR fonds gelanceerd voor nieuwe activiteiten van (inter)nationale NGO’s. Een diverse en innovatieve portefeuille van elf activiteiten gaat bijdragen aan de vier resultaatgebieden. Daarbij is veel aandacht voor jongeren, de integratie SRGR en hiv/aids, samenwerking met de private sector en religieuze leiders en de mensenrechtenbenadering.

De inzet op het vergroten van gendergelijkheid gebeurde in 2012 conform de kamerbrief internationaal genderbeleid. Daarin staat dat het genderbeleid uitgevoerd wordt langs twee sporen: eigenstandig genderbeleid en integratie genderaspecten in alle speerpunten van OS en buitenlandbeleid. De steun aan organisaties die zich inzetten voor vrouwenrechten vond plaats via het MDG3-fonds (dat werd afgesloten) en FLOW (dat werd gestart). Het MDG3 fonds heeft aantoonbaar bijgedragen aan betere wetgeving, versterking vrouwenorganisaties en VN-richtlijnen. Het nieuwe fonds FLOW werd in 2012 ingericht om de resultaten te bestendigen en te versterken. In 2012 is speciale aandacht uitgegaan naar het versterken van de rol en kansen van vrouwen in fragiele staten en in de transitielanden van het Midden Oosten en Noord Afrika.

De inzet op basis- en beroepsonderwijs in fragiele staten is voorgezet. De resterende onderwijsprogramma’s, waaronder die voor hoger onderwijs, zijn zoveel mogelijk omgevormd naar onderwijs en training die de vier speerpunten van het OS-beleid ondersteunen.

Tabel 5. Toegenomen menselijke ontplooiing en sociale ontwikkeling (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

05.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie voornamelijk ten behoeve van de beleidsprioriteiten

238.656

236.060

– 3.671

– 3.671

234.985

232.389
 

05.02 Versterking van het maatschappelijk middenveld in ontwikkelingslanden

473.788

473.788

2.897

2.897

476.685

476.685
 

05.03 Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

39.000

39.000

4.508

4.508

43.508

43.508
 

05.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor iedereen en een halt aan de verspreiding van HIV/aids

336.698

335.205

40.306

41.788

377.004

376.993

OCW

06.01 HBO (beurzen niet EU)

3.453

3.453

0

0

3.453

3.453
 

07.10 Wetenschappelijk onderwijs

57.643

54.364

611

603

58.254

54.967
 

16.01 Onderzoek en wetenschappen: WOTRO

454

454

0

0

454

454

EZ

16.40 Kennisontwikkeling en innovatie tbv het groene domein

160

0

0

0

160

0
 

17.10 Groen onderwijs van hoge kwaliteit (ISRIC)

1.148

1.148

50

50

1.198

1.198
 

17.10 Groen onderwijs van hoge kwaliteit (Int. Onderw.)

35

35

0

0

35

35

VWS

98.01.01 WHO-partnerschap

5.574

0

0

0

5.574

0
 

Totaal

1.156.609

1.143.507

44.701

46.175

1.201.310

1.189.682

Financiële toelichting

BZ – De stijging van de uitgaven ten opzichte van de begroting met EUR 30,3 miljoen op artikel 5.4 is eerder toegelicht in de 1ste en 2de Suppletoire Begroting. De contributie aan World Health Organization (programma en verplichte bijdrage), het Global Fund to fight Aids, Tuberculose and Malaria is door een aanpassing van het betalingsritme met respectievelijk EUR 6 miljoen en EUR 15 miljoen verlaagd en het Health Insurance Fund is om dezelfde reden met EUR 10 miljoen verhoogd.

Beleidsthema 6 Duurzaam water- en milieubeheer

Nederland heeft in 2012 een bijdrage geleverd aan het bevorderen van een mondiale duurzame en veilige leefomgeving door specifieke activiteiten te ondersteunen die een directe bijdrage leveren aan verantwoord water- en milieubeheer.

In januari werd het nieuwe waterbeleid gepresenteerd. In dit beleid is nieuwe aandacht voor de rol van Nederlandse kennis en kunde en het belang van publiek-private samenwerking. De Call for Proposals van het Fonds Duurzaam Water resulteerde in 26 voorstellen voor de laatste fase van het goedkeuringsproces; deze voorstellen zullen naar verwachting leiden tot investeringen in de watersector ter waarde van EUR 100 miljoen, waarvan 50% door de sector gefinancierd. Samenwerking in het kader van bilaterale programma’s vindt plaats via het programma Water OS, uitgevoerd in samenwerking met AgentschapNL en het Netherlands Water Partnership (NWP).

Partners voor Water: Dertien jaar ervaring op het raakvlak van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking

Doel van Partners voor Water (PvW3; 2010–2015) is «Het bundelen van krachten om de internationale positie van de Nederlandse watersector (overheid, bedrijfsleven, kennisinstituten en NGOs) te verbeteren en zo een bijdrage te leveren aan oplossingen voor de wereldwaterproblematiek». Met dertien jaar ervaring is PvW een bron van kennis voor uitwerking en succes van het huidige waterbeleid. Om deze t.b.v. de OS-doelstellingen nog beter te benutten, wordt onderzocht hoe PvW3 in 2014 verder kan worden versterkt met ODA-financiering.

Accenten Partners voor Water 3:

PvW initieert kansrijke strategische concepten met het oog opschaling. Hierdoor krijgen samenwerkende sectorpartijen de gelegenheid hun expertise internationaal te demonstreren, worden drempels naar de internationale markt verlaagd en tegelijk – vraaggestuurd – duurzamere mondiale wateroplossingen gerealiseerd.

PvW vervult een brugfunctie tussen beleid en de brede watersector, faciliteert actief interdepartementale en sectorale samenwerking en zoekt daarbij naar synergie. Binnen het subsidie- en aanbestedingsprogramma krijgen vijf deltalanden (Bangladesh, Egypte, Indonesië Mozambique en Vietnam) extra aandacht. Op OS-partnerlanden acteert het programma complementair aan of voorbereidend op de reguliere bilaterale OS-programmering. De interactie met de posten is hecht en effectief.

Voorbeelden:

Op verzoek van de Vietnamese overheid wordt een integrale, duurzame visie op de Mekong Delta ontwikkeld, waarmee no-regret maatregelen worden gestimuleerd en het institutionele kader wordt versterkt. Nederlandse sectorpartijen komen hierbij direct in contact met lokale besluitvormers, wat hun positionering ten goede komt.

De inzet van unieke Nederlandse expertise in Jakarta leidt nu tot integrale kustverbetering en aanvullende maatregelen om de overstromingsproblematiek te adresseren met zowel lokale als internationale en met zowel publieke als private middelen.

Op mondiaal niveau heeft Nederland bijgedragen aan de integratie van milieu en klimaat in programma’s die worden gefinancierd door het International Fund for Agricultural Development (IFAD). Via de EU is bijgedragen aan het succesvolle Forest Law Enforcement, Governance and Trade (FLEGT) programma, gericht op wereldwijde ondersteuning van legale houtproductie en -export. De steun aan de Wereld Bank Forest Carbon Partnership Facility gericht op REDD (Reducing Emissions from Deforestation and forest Degradation) draagt bij aan verwezenlijken van de internationale klimaatdoelstellingen. Ter ondersteuning van duurzaamheid op nationaal niveau is een sustainability unit opgericht die Nederlandse ambassades assisteert bij de integratie van milieu en klimaat in de bilaterale programma’s. Op regionaal niveau werd samen met BMZ een traject gestart gericht op de overdracht van technische capaciteit van GIZ aan de regionale organisatie Amazon Treaty Cooperation Organization (ACTO).

In juni 2012 vond in Rio de Janeiro de Rio+20 conferentie plaats over duurzame ontwikkeling. Voor het eerst is het principe van de groene economie erkend als een belangrijk onderdeel van duurzame ontwikkeling. De EU wilde graag concrete doelstellingen met duidelijke deadlines; dit is helaas niet bereikt. Het bedrijfsleven is erkend als een essentiële partner in de verduurzaming. Voor het institutionele raamwerk is afgesproken dat het VN milieuprogramma (UNEP) wordt versterkt, en dat wordt uitgewerkt hoe de Commissie voor Duurzame Ontwikkeling kan worden omgezet in een High Level Political Forum. De VN heeft besloten mondiaal geldende duurzame ontwikkelingsdoelen te gaan ontwikkelingen, in nauwe samenhang met het bestaande post 2015 ontwikkelingsraamwerk.

Met het Promoting Renewable Energy Programme (PREP, 2008–2014) realiseerde Nederland EUR 300 miljoen aan korte termijn klimaatfinanciering die in Kopenhagen werd toegezegd. Andere donoren hebben zich aangesloten bij door Nederland geïnitieerde activiteiten, w.o. het Energy for Development (EnDev) programma met Duitsland, SREP onder de Climate Investment Funds, de huishoudbiogas programma’s van SNV en HIVOS, en het AFREA programma van de Wereldbank, dat kleine zonne-energielampen in Afrika promoot. Via een extra bijdrage aan FMO werd financiering van private hernieuwbare-energie-projecten in Afrika uitgebreid.

CO2-reductieprogramma’s

In het kader van het Kyotoprotocol is afgesproken dat landen hun reductieverplichting via maatregelen in het buitenland mogen realiseren. Hiervoor zijn drie instrumenten beschikbaar: Internationale Emissiehandel, Joint Implementation (JI), en het Clean Development Mechanism (CDM). Het CDM en JI maken het voor bedrijven aantrekkelijk om in ontwikkelingslanden en landen in Midden- en Oost-Europa in schone technologieën te investeren. Zij kunnen de uitgespaarde broeikasgassen vervolgens verkopen aan bedrijven en de ontwikkelde landen. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid voor de ontwikkelde landen om emissieruimte, in de vorm Assigned Amount Units (AAU’s), van andere ontwikkelde landen te kopen.

Nederland kent in het kader van het Kyotoprotocol een verplichting om de nationale broeikasgasemissies in de periode 2008–2012 met zes procent ten opzichte van 1990 te reduceren. Voor het realiseren van deze reductiedoelstelling heeft Nederland rechten uit CDM- en JI-projecten, alsmede AAUs aangekocht. Volgens het PBL-rapport «Referentieraming Energie en emissies: actualisatie 2012» van augustus 2012 zal Nederland aan deze verplichting kunnen voldoen.

Tabel 6. Duurzaam water- en milieubeheer (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

06.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

249.219

247.583

– 26.833

– 27.402

222.386

220.181
 

06.02 Efficiënt en duurzaam watergebruik, veiliger delta's en stroomgebieden en verbeterde toegang tot drinkwater en sanitaire voorzieningen in ontwikkelingslanden/partnerlanden

181.401

181.401

– 41.616

– 41.616

139.785

139.785

I&M

01.01 Partners voor Water

13.216

0

– 4.079

0

9.137

0
 

09.01 Weer, klimaat, seismologie, ruimtevaart (WMO)

918

27

71

13

989

40
 

06.03 Internationaal milieubeleid

4.307

0

– 1.035

0

3.272

0
 

06.03 Clean development mechanism

99.739

0

– 51.250

0

48.489

0
 

61.89 Bekostiging van externe uitvoeringsorganisaties

165

0

– 165

0

0

0

EZ

14.30.60 Joint Implementation

30.236

0

– 20.282

0

9.954

0
 

90 Baten- en lastendiensten

0

0

575

0

575

0
 

15.40 Internationalisering Nederlands bedrijfsleven (UNEP)

243

243

0

0

243

243
 

Totaal

579.444

429.254

– 144.614

– 69.005

434.830

360.249

Financiële toelichting

BZ – De daling van de uitgaven voor milieu vloeit voort uit lagere uitgaven voor Promoting Renewable Energy Programme (PREP) en Scaling up Renewable Energy Programme (SREP). Ook bleven uitgaven in partnerlanden (o.a. Indonesië en Grote Merengebied) achter bij de geraamde planning. De daling voor duurzaam watergebruik wordt hoofdzakelijk verklaard doordat de landenprogramma’s op gebied van duurzaam waterbeheer lager uitvallen dan geraamd. Het gaat hierbij om projecten in Indonesië, Jemen, Mozambique, Bangladesh en Benin.

I&M – De onderuitputting op het programma Partners voor Water wordt veroorzaakt door vertraging bij de werkzaamheden in de Deltalanden. De onderuitputting op het Clean Development Mechanism heeft als voornaamste reden vertraging in de afwikkeling van lopende projecten en het niet doorgaan van projecten.

EZ – Op het instrument Joint Implementation is in 2012 € 20,3 mln minder uitgegeven dan begroot. Dit heeft als voornaamste reden dat de openstaande verplichtingen niet geheel tot uitbetaling zijn gekomen vanwege vertragingen in de afwikkeling van lopende projecten.

Beleidsthema 7 Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer

Het consulaire werk is een kerntaak van BZ en heeft grote maatschappelijke en politieke relevantie. Het is zichtbaar en herkenbaar. Als Nederlanders reizen, houdt de verantwoordelijkheid van de overheid niet op bij onze landsgrenzen. De eigen verantwoordelijkheid van de burger staat centraal, maar de overheid is er voor Nederlanders wereldwijd als dat echt nodig is. Zeker in extreme noodsituaties. Binnen dit kader is BZ druk bezig om de dienstverlening efficiënter, moderner, effectiever en in hoge mate kostendekkend te maken.

Veiligheid en Justitie en Buitenlandse Zaken werken samen in de vreemdelingenketen. In het kader van de strategische landenbenadering migratie en de interdepartementale samenwerking op het migratie/terugkeer dossier is er intensief samengewerkt met het ministerie van V&J. De rol van BZ wordt bepaald door landenkennis, verantwoordelijkheid voor de bilaterale betrekkingen, diplomatieke vaardigheid (migratie- en visumdiplomatie) en het postennet. Het belang van terugkeer is meermaals opgebracht in gesprekken met autoriteiten van herkomstlanden en er zijn maatregelen genomen om de medewerking aan gedwongen terugkeer naar herkomstlanden te verbeteren.

Tabel 7. Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

07.01 Op basis van eigen verantwoordelijkheid consulaire dienstverlening bieden aan Nederlanders in het buitenland

14.809

0

– 2.377

0

12.432

0
 

07.02 Samen met (keten)partners het personenverkeer reguleren

10.205

9.000

4.280

4.326

14.485

13.326

Toerek.

Opvang van asielzoekers

300.147

300.147

– 46.565

– 46.565

253.582

253.582
 

Totaal

325.161

309.147

– 44.662

– 42.239

280.499

266.908

Financiële toelichting

BZ – De verlaging van de uitgaven voor consulaire dienstverlening met EUR 2,4 miljoen wordt in belangrijke mate veroorzaakt door vertraging bij de ontwikkeling van nieuwe systemen voor consulaire informatievoorziening. De stijging van de uitgaven voor regulering personenverkeer met EUR 4,3 miljoen is het gevolg van intensivering op migratie en ontwikkeling, zoals ook toegelicht in de 2de Suppletoire Begroting.

Beleidsthema 8 Versterkt cultureel profiel en positieve beeldvorming in en buiten Nederland

De inzet op de internationale belangen van Nederland en Nederlanders is de basis van de communicatieactiviteiten van Nederland, in binnen- en buitenland. Met culturele diplomatie wordt de Nederlandse positie in het buitenland versterkt, zowel in cultureel, buitenlandpolitiek als economisch opzicht. Bij beide zijn diverse ministeries betrokken.

De uitvoering van het Internationaal Cultuurbeleid (ICB) is een gedeelde verantwoordelijkheid van de minister van Buitenlandse Zaken en OCW. Communicatie over het buitenlands beleid is de primaire verantwoordelijkheid van Buitenlandse Zaken. Beeldvorming over Nederland raakt regeringsbrede onderwerpen. De diverse departementen werkten dan ook nauw met elkaar samen om een realistisch beeld over Nederland in het buitenland uit te dragen.

De viering van 400 jaar diplomatieke betrekkingen met Turkije in 2012 kende een prominente culturele pijler, gericht op het opbouwen van duurzame relaties met Turkse counterparts. In 2012 werd verder het cultuurprogramma voor het bilaterale jaar in 2013 met Rusland voorbereid.

Aandacht voor Nederlandse podiumkunsten was er onder andere in de VS met het vier maanden durend «Distinctively Dutch Festival» in Pittsburgh. Door samenwerking tussen het Consulaat Generaal in New York en het bedrijfsleven werden rond het festival ook economische activiteiten georganiseerd.

Het jaar 2012 was het laatste jaar van het vierjarenprogramma Dutch Design Fashion and Architecture (Dutch DFA).

In 2012 hebben het ministerie van Buitenlandse Zaken en Departement Internationaal Vlaanderen besloten elkaars buitenlandse successen te versterken en gezamenlijk cultuur uit «de Lage Landen» te presenteren. Dit programma gaat van start met een presentatie van Nederlandse en Vlaamse literatuur in zes Britse steden.

Tabel 8. Versterkt cultureel profiel en positieve beeldvorming in en buiten Nederland (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/

omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

08.01 Grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur

20.418

10.950

– 1.844

– 435

18.574

10.515
 

08.02 Een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale organisaties in Nederland

17.775

0

796

0

18.571

0
 

08.03 Vergroten van begrip en/of steun voor Nederlandse zienswijzen, standpunten en beleid in het buitenland en het versterken van het draagvlak in eigen land voor het buitenlandbeleid

43.699

18.159

– 4.534

1.505

39.165

19.664

OCW

08.11 Cultuur: overig

904

0

– 265

0

639

0
 

14.01/02/04 Cultuur: overig

5.666

0

1.000

0

6.666

0
 

Totaal

88.462

29.109

– 4.847

1.070

83.615

30.179

Financiële toelichting

BZ – De mutatie van EUR 4,5 miljoen voor beleidsartikel 8.3 wordt met name veroorzaakt door het feit dat er minder communicatieactiviteiten waren dan in eerste instantie voorzien door de demissionaire status van de regering.

Beleidsthema 9 Overige uitgaven

Onder het thema overige uitgaven zijn de uitgaven gebracht die niet binnen één van de inhoudelijke beleidsthema’s kunnen worden geplaatst. De uitgaven betreffen met name de apparaatsuitgaven van het ministerie van Buitenlandse Zaken en de middelen voor attachés. Vanuit bijna alle ministeries worden attachés met specialistische kennis uitgezonden naar Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland.

Als onderdeel van de taakstelling op het Rijk van regering Rutte-Verhagen diende Buitenlandse Zaken structureel EUR 85 miljoen te bezuinigen op apparaatsuitgaven. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de bezuinigingen vormgegeven door het project hervormingen en bezuinigingen via diverse projecten, die verdeeld zijn over vier clusters: Den Haag, postennet, bedrijfsvoering en consulaire zaken, en OS-beleid. De invulling en uitvoering van deze taakstelling verloopt grotendeels conform planning, met een aantal uitzonderingen in de modernisering- en digitaliseringsagenda.

De taakstelling wordt deels verhaald op het postennet. Doelstelling is om het postennet slanker en sterker te maken met als doel een flexibele en moderne inzet. Conform de kamerbrief Modernisering Diplomatie zijn vijf posten gesloten: Montevideo, Quito, Yaoundé, Asmara en het Consulaat-Generaal Barcelona. Daar tegenover staat de opening van twee posten Juba en Panama. Op het gebied van economische diplomatie en specifieke OS-thema’s is sprake van lichte intensivering. Tot slot worden bezuinigingen ingeboekt door versobering van de arbeidsvoorwaarden en efficiencymaatregelen op de posten. Het slankere postennet wordt mede mogelijk gemaakt door de regionalisering van back office taken door Regionale Service Organisaties (RSO’s). Twee RSO’s waren in 2012 operationeel en vier RSO’s bevonden zich in de implementatiefase. Uiteindelijk dienen acht RSO’s operationeel te zijn.

Op het kerndepartement wordt de bezuiniging ingevuld door krimp en een ander inrichting van de beleidskern, centralisatie van de bedrijfsvoering en versobering- en efficiencymaatregelen. Versobering is onder andere ingevuld op dienstreizen en representatie.

Ten gevolgen van de taakstelling regering Rutte-Verhagen wordt er tot 2015 13% gekort op formatieplaatsen op het ministerie (inclusief postennet). Daarnaast zullen lokale formatieplaatsen wegvallen.

Attachés

Een attaché is een uitgezonden medewerker van een ander departement of een ander (overheids)orgaan dan het Ministerie van Buitenlandse Zaken die werkzaam is op een ambassade, consulaat (-generaal) of permanente vertegenwoordiging. Ongeveer een kwart van het uitgezonden personeel op de posten is attaché; momenteel circa 320. In de attachénotitie «Samen uit Samen thuis» hebben BZ en de vakdepartementen afspraken gemaakt om de samenwerking op de post te verbeteren.

  • – De volledige staf op een post, inclusief attachés, dient als team en onder de integrale leiding van de CdP samen te werken aan de uitvoering van één Nederlandse agenda. Op basis van overeenstemming – om te beginnen in Den Haag – over strategische inhoudelijke doelstellingen zal de samenwerking van Den Haag met de post en binnen het team op de post worden geoptimaliseerd om die doelstellingen te bereiken.

  • – Onder het motto «Eén Rijk, Eén Regeling» wordt gestreefd naar uniforme regelgeving voor iedereen die op een post is geplaatst.

Het interdepartementale Attachénotitieoverleg, dat in 2012 is ingesteld in plaats van de Commissie Postennet, (CPN) zal een sterkere rol krijgen in de besluitvorming over de uitzending van attachés.

Tabel 9. Overige uitgaven (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

BZ

09.01 Geheim

0

0

480

0

480

0
 

10.01 Nominaal en onvoorzien

63.535

0

– 63.517

0

18

0
 

11.01 Apparaatsuitgaven

739.203

221.133

79.169

86.196

818.372

307.329

Div. dept.

Attachés

54.654

0

– 5.323

0

49.331

0
 

Totaal

857.392

221.133

10.809

86.196

868.201

307.329

Financiële toelichting

BZ – Om de apparaatsuitgaven toe te lichten, wordt onderscheid gemaakt tussen personele- en materiële kosten en de koersontwikkeling. De personele uitgaven laten een daling zien van EUR 23,7 miljoen. Als gevolg van een afname van het aantal uitgezonden medewerkers dalen de loonkosten van uitgezonden personeel. Dat geldt ook voor personeel dat werkzaam is op het departement. Daar tegenover staan hogere loonkosten voor lokaal personeel, mede als gevolg van de jaarlijkse loon- en prijsbijstelling. De materiële uitgaven vallen ruim EUR 2,3 miljoen hoger uit. Een deel van de stijging ontstaat als gevolg van hogere realisaties op onderdelen ten behoeve van huisvesting buitenland. Ook is in 2012 geïnvesteerd in digitalisering en zijn er extra kosten gemaakt vanwege de verhuizing van een aantal dienstonderdelen naar het hoofdpand en de overgang van de directie Buitenlandse Economische Betrekkingen vanuit het ministerie van Economische Zaken naar Buitenlandse Zaken. Daarnaast zijn de uitgaven voor huur- en beveiligingskosten lager dan was voorzien. Ten slotte wordt de stijging veroorzaakt door koersverschillen. Deze ontstaan doordat alle betalingen in buitenlandse valuta om administratieve redenen het gehele jaar worden verwerkt tegen een vaste wisselkoers. Voor de USD was deze vaste koers in 2012 USD 1,43 per EUR.

Bijlage 1a. HGIS-uitgaven 2012 per begroting en artikel (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
   

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

Totaal

wv. ODA

V Buitenlandse Zaken

            

01.00 Versterkte int. rechtsorde en eerbiediging van mensenrechten

            
 

01.01 Een goed functionerende internationale rechtsorde

51.729

5.394

– 3.340

– 899

48.389

4.495
 

01.02 Bescherming van de rechten van de mens

48.833

34.006

– 1.981

2.137

46.852

36.143

02.00 Grotere veiligheid en stabiliteit, effectieve humanitaire hulpverlening en goed bestuur

       
 

02.01 Goede internationale samenwerking ter bevordering van de nationale en bondgenootschappelijke veiligheid

17.779

  

– 1.834

0

15.945

  
 

02.02 Bestrijding en terugdringing van het internationale terrorisme en andere vormen van internationale criminaliteit

500

  

0

0

500

  
 

02.03 Bestrijding van proliferatie van massavernietigingswapens, bevordering van ontwapening, wapenbeheersing en het voeren van een restrictief en transparant wapenexportbeleid

9.613

2.875

8.015

3.114

17.628

5.989
 

02.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde in prioritaire gebieden

539.642

385.795

– 66.526

– 49.490

473.116

336.305
 

02.06 Effectieve humanitaire hulp

219.267

217.000

38.926

41.188

258.193

258.188

03.00 Europese samenwerking

            
 

03.02 Een effectief, efficiënt en coherent optreden van de Unie ten opzichte van derde landen en regio's, inclusief ontwikkelingslanden

173.115

173.115

– 32.399

– 32.399

140.716

140.716
 

03.03 Een hechtere Europese waardengemeenschap

9.700

  

289

0

9.989

  
 

03.04 Versterkte Nederlandse positie in de Unie van 27

3.860

  

358

0

4.218

  

04.00 Meer welvaart, eerlijkere verdeling en minder armoede

            
 

04.01 Voedselzekerheid

218.907

218.907

58.682

58.682

277.589

277.589
 

04.02 Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

317.833

302.535

– 51.166

– 44.989

266.667

257.546
 

04.03 Private sectorontwikkeling

337.735

333.235

– 39.583

– 35.778

298.152

297.457
 

04.04 Effectieve Nederlandse handels- en investeringsbevordering

6.660

  

– 437

0

6.223

  

05.00 Toegenomen menselijke ontplooiing en sociale ontwikkeling

            
 

05.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie voornamelijk ten behoeve van de beleidsprioriteiten

238.656

236.060

– 3.671

– 3.671

234.985

232.389
 

05.02 Versterking van het maatschappelijk middenveld in ontwikkelingslanden

473.788

473.788

2.897

2.897

476.685

476.685
 

05.03 Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

39.000

39.000

4.508

4.508

43.508

43.508
 

05.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor iedereen en een halt aan de verspreiding van HIV/Aids

336.698

335.205

40.306

41.788

377.004

376.993

06.00 Duurzaam water- en milieubeheer

            
 

06.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

249.219

247.583

– 26.833

– 27.402

222.386

220.181
 

06.02 Efficiënt en duurzaam watergebruik, veiliger delta's en stroomgebieden en verbeterde toegang tot drinkwater en sanitaire voorzieningen in ontwikkelingslanden/partnerlanden

181.401

181.401

– 41.616

– 41.616

139.785

139.785

07.00 Welzijn van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer

        
 

07.01 Op basis van eigen verantwoordelijkheid consulaire dienstverlening bieden aan Nederlanders in het buitenland

14.809

  

– 2.377

0

12.432

  
 

07.02 Samen met (keten)partners het personenverkeer reguleren

10.205

9.000

4.280

4.326

14.485

13.326

08.00 Versterkt cultureel profiel en positieve beeldvorming in en buiten Nederland

        
 

08.01 Grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur

20.418

10.950

– 1.844

– 435

18.574

10.515
 

08.02 Een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale organisaties in Nederland

17.775

  

796

0

18.571

  
 

08.03 Vergroten van begrip en/of steun voor Nederlandse zienswijzen, standpunten en beleid in het buitenland en het versterken van het draagvlak in eigen land voor het buitenlandbeleid

43.699

18.159

– 4.534

1.505

39.165

19.664

09.00 Geheim

            
 

09.01 Geheim

    

480

0

480

  

10.00 Nominaal en onvoorzien

            
 

10.01 Nominaal en onvoorzien

63.535

  

– 63.517

0

18

  

11.00 Algemeen

            
 

11.01 Apparaatsuitgaven

739.203

221.133

79.169

86.196

818.372

307.329

Totaal

4.383.579

3.445.141

– 102.952

9.662

4.280.627

3.454.803
               

VI Veiligheid en Justitie

            

13.03.01 Rechtshandhandhaving/Europol en Eurojust

15.999

  

5.917

0

21.916

  

13.03.01 Rechtshandhandhaving/Tech. ass. bij drugsbestrijding Suriname

200

200

– 151

– 151

49

49

13.03.03 Rechtshandhandhaving/NFI

509

  

10

0

519

  

23.02.01 Civ.crisisbeh.missies/uitz. politiefunctionarissen

8.600

8.600

0

0

8.600

8.600

91.01.01 Effectieve besturing van het Justitieapparaat/Attachés

1.388

  

– 229

0

1.159

  

91.01.01 Effectieve besturing van het Justitieapparaat/WIPO

248

  

– 42

0

206

  

Totaal

26.944

8.800

5.505

– 151

32.449

8.649
               

VII Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

            

71.01 Apparaat (attachés)

488

  

– 81

0

407

  

Totaal

488

0

– 81

0

407

0
               

VIII Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

            

06.01 HBO (beurzen niet EU)

3.453

3.453

0

0

3.453

3.453

07.10 Wetenschappelijk onderwijs

57.643

54.364

611

603

58.254

54.967

08.11 Internationaal beleid: attaché

140

  

0

0

140

  

08.11 Internationaal beleid: Cultuur overig

904

  

– 265

0

639

  

14.01/02/04 Cultuur: overig

5.666

  

1.000

0

6.666

  

16.01 Onderzoek en wetenschappen: WOTRO

454

454

0

0

454

454

16.03 Attaché China

252

  

– 21

0

231

  

Totaal

68.512

58.271

1.325

603

69.837

58.874
               

IXB Financiën

            

01.03–04 Belastingen (attachés)

1.424

  

– 87

0

1.337

  

04 Internationale betrekkingen

            
 

20 Mult. Ontw. Banken en Fondsen

158.472

158.472

– 245

– 245

158.227

158.227

21.01.01 Centraal apparaat (attachés)

1.087

  

33

0

1.120

  

Totaal

160.983

158.472

– 299

– 245

160.684

158.227
               

X Defensie

            

20 Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties (incl. contributies)

191.000

4.400

– 5.649

2.100

185.351

6.500

26 Commando Dienstencentra

            
 

06.02 Attachés

20.327

  

– 82

0

20.245

  

Totaal

211.327

4.400

– 5.731

2.100

205.596

6.500
               

XII Infrastructuur en Milieu

            

01.01 Partners voor Water

13.216

  

– 4.079

0

9.137

  

05.01 Luchtvaart (ICAO en EASA)

1.415

  

– 139

0

1.276

  

05.02 Maritiem (IMO, CCR-Rijnvaart)

925

  

– 64

0

861

  

06.03 Internationaal milieubeleid

4.307

  

– 1.035

0

3.272

  

06.03 Clean development mechanism

99.739

  

– 51.250

0

48.489

  

09.01 Weer, klimaat, seismologie, ruimtevaart (WMO)

918

27

71

13

989

40

61.89 Bekostiging van externe uitvoeringsorganisaties

165

  

– 165

0

    

98.01 Apparaatsuitgaven (attachés)

2.369

  

– 585

0

1.784

  

Totaal

123.054

27

– 57.246

13

65.808

40
               

XIII Economische Zaken

            

11 Goed functionerende economie en markten

            
 

30 Goede en betrouwbare netwerken en markten voor telecom en post

2.496

  

– 580

0

1.916

  

12 Een sterk innovatievermogen

            
 

10 Kennisontwikkeling topsectoren en maatsch. vraagstukken

4.850

  

– 330

0

4.520

  
 

20.10 Meer bedrijven die meer (techn.) kennis ontwikkelen, delen en benutten

390

  

179

0

569

  
 

90 Baten- en lastendiensten (attachés)

5.365

  

– 1.296

0

4.069

  

13 Een excellent ondernemingsklimaat

            
 

10 Sti. en ondernemers (UNWTO)

233

  

19

0

252

  

14 Een doelmatige en duurzame energievoorziening

            
 

20 Bevorderen vd voorzieningszekerheid

1.100

  

– 628

0

472

  
 

30.60 Joint Implementation

30.236

  

– 20.282

0

9.954

  
 

90 Baten- en lastendiensten

    

575

  

575

  

15 Een sterke internationale concurrentiepositie

            
 

10 Bevorderen van vrij internationaal handelsverkeer

9.164

  

1.579

0

10.743

  
 

10 Internationalisering Nederlands bedrijfsleven (UNEP)

243

243

0

0

243

243
 

10 Internationalisering Nederlands bedrijfsleven (FAO)

6.973

3.556

51

26

7.024

3.582
 

20 Bevorderen van goede beleidskaders

137

  

– 137

0

    
 

40 Internationalisering Nederlands bedrijfsleven

66.232

9.437

– 19.421

– 7.983

46.811

1.454
 

90 Baten- en lastendiensten

49.915

  

– 5.381

0

44.534

  

16 Een concurrerende, duurzame en veilige agro-, visserij- en voedselketen

          
 

40 Kennisontwikkeling en innovatie tbv het groene domein

160

  

0

0

160

  

17 Groen onderwijs van hoge kwaliteit

            
 

10 Groen onderwijs van hoge kwaliteit (ISRIC)

1.148

1.148

50

50

1.198

1.198
 

10 Groen onderwijs van hoge kwaliteit (Intern. onderwijs)

35

35

0

0

35

35

18 Natuur, regio en ruimte

            
 

30 Behouden internationale/nationale biodiv. en verst. natuur

61

  

0

0

61

  

40 Apparaat

            
 

10 Personeel kernministerie (attachés)

16.654

  

– 443

0

16.211

  
 

20 Materieel kernministerie (attachés)

3.257

  

– 2.659

0

598

  

Totaal

198.649

14.419

– 48.704

– 7.907

149.945

6.512
               

XV Sociale Zaken en Werkgelegenheid

            

98.08.01 Apparaatsuitgaven (attachés)

749

  

0

0

749

  

Totaal

749

0

0

0

749

0
               

XVI Volksgezondheid, Welzijn en Sport

            

96.01.01 Apparaatsuitgaven (attachés)

1.154

  

127

0

1.281

  

97.01.01 WHO-partnerschap

5.574

  

0

0

5.574

  
               

Totaal

6.728

0

127

0

6.855

0
               

Toerekeningen

            

EU-begroting

405.600

329.867

0

0

405.600

329.867

EKI-kwijtschelding

100.000

100.000

– 6.390

– 6.390

93.610

93.610

Opvang asielzoekers

300.147

300.147

– 46.565

– 46.565

253.582

253.582

Totaal

805.747

730.014

– 52.955

– 52.955

752.792

677.059
               

TOTAAL UITGAVEN

5.986.760

4.419.544

– 261.011

– 48.880

5.725.749

4.370.664

Bijlage 1b. HGIS-ontvangsten 2012 per begroting en artikel (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012
         

V Buitenlandse Zaken

      

2 Grotere veiligheid en stabiliteit, effectieve humanitaire hulpverlening en goed bestuur

     
 

10 Doorberekening Defensie diversen

165

0

165
 

50 Restituties contributies

1.000

18

1.018

3 Europese samenwerking

      
 

30 Restitutie Raad van Europa

  

261

261

4 Meer welvaart, eerlijkere verdeling en minder armoede

      
 

20 Ontvangsten en restituties met betrekking tot leningen

20.136

533

20.669

7 Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer

      
 

10 Consulaire dienstverlening

39.450

565

40.015

8 Versterkt cultureel profiel en positieve beeldvorming in en buiten Nederland

    
 

30 Doorberekening Defensie diversen

790

– 16

774

31 Algemeen

      
 

10 Diverse ontvangsten

58.626

– 8.226

50.400
 

Totaal

120.167

– 6.865

113.302

         

IXB Financiën

      

04.07.01 Ontvangsten IFI's

8.335

1.119

9.454
 

Totaal

8.335

1.119

9.454

         

X Defensie

      

20 Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties

1.407

2.879

4.286
 

Totaal

1.407

2.879

4.286

         

XIII Economische Zaken

      

12.90 Een sterk innovatievermogen

  

1.157

1.157

15 Een sterke internationale concurrentiepositie

      
 

10 Bevorderen van vrij internationaal handelsverkeer

  

34

34
 

30 Ondersteunen Ned. Bedrijfsleven in kansrijke markten

11.815

– 7.631

4.184
 

90 Baten-lastendiensten

  

634

634
 

Totaal

11.815

– 5.806

6.009

         

XVI Volksgezondheid, Welzijn en Sport

      

97.03.01 Algemeen

  

111

111
 

Totaal

0

111

111

         
 

TOTAAL ONTVANGSTEN

141.724

– 8.562

133.162

Bijlage 2. ODA-uitgaven 2012 per beleidsthema (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012

Begroting/artikel

Versterkte internationale rechtsorde en eerbiediging mensenrechten

        

1.1

Internationale rechtsorde

5.394

– 899

4.495

V-01.01

1.2

Mensenrechten

34.006

2.137

36.143

V-01.02
   

39.400

1.238

40.638

  
           

Grotere veiligheid en stabiliteit, effectieve humanitaire hulpverlening en goed bestuur

        

2.3

Bestrijding van proliferatie van massavernietigingswapens, bevordering van ontwapening, wapenbeheersing en het voeren van een restrictief en transparant wapenexportbeleid

2.875

3.114

5.989

V-02.03

2.5

Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde in prioritaire gebieden

385.795

– 49.490

336.305

V-02.05

2.6

Effectieve humanitaire hulp

217.000

41.188

258.188

V-02.06

V&J

Civ.crisisbeh.missies/uitz. politiefunctionarissen

8.600

0

8.600

VI-23.02.01

Defensie

Toerekening crisisbeheersingsoperaties

4.400

2.100

6.500

X-20
   

618.670

– 3.088

615.582

  

Europese samenwerking

        

3.2

Een effectief, efficiënt en coherent optreden van de Unie ten opzichte van derde landen en regio's, inclusief ontwikkelingslanden

173.115

– 32.399

140.716

V-03.02

Toerek.

Toerekening EU-begroting

329.867

0

329.867

Toerekening
   

502.982

– 32.399

470.583

  
           

Meer welvaart, eerlijkere verdeling en minder armoede

        

4.1

Voedselzekerheid

218.907

58.682

277.589

V-04.01

4.2

Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

302.535

– 44.989

257.546

V-04.02

4.3

Private sectorontwikkeling

333.235

– 35.778

297.457

V-04.03

V&J

Rechtshandhaving/Tech.ass. bij drugsbestr. Suriname

200

– 151

49

VI-13.03.01

Financiën

Mult. Ontw. Banken en Fondsen

158.472

– 245

158.227

IXB-04.20

EZ

Internationalisering Nederlands bedrijfsleven (FAO)

3.556

26

3.582

XIII-15.10
 

Internationalisering Nederlands bedrijfsleven

9.437

– 7.983

1.454

XIII-15.40

Toerek.

EKI-kwijtschelding

100.000

– 6.390

93.610

Toerekening
   

1.126.342

– 36.828

1.089.514

  
           

Toegenomen menselijke ontplooiing en sociale ontwikkeling

        

5.1

Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie voornamelijk ten behoeve van de beleidsprioriteiten

236.060

– 3.671

232.389

V-05.01

5.2

Versterking van het maatschappelijk middenveld in ontwikkelingslanden

473.788

2.897

476.685

V-05.02

5.3

Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

39.000

4.508

43.508

V-05.03

5.4

Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor iedereen en een halt aan de verspreiding van HIV/Aids

335.205

41.788

376.993

V-05.04

OCW

HBO (beurzen niet EU)

3.453

0

3.453

VIII-06.01
 

Wetenschappelijk onderwijs

54.364

603

54.967

VIII-07.10
 

Onderzoek en wetenschappen: WOTRO

454

0

454

VIII-16.01

EZ

Groen onderwijs van hoge kwaliteit (Intern. onderwijs)

35

0

35

XIII-17.10
 

Groen onderwijs van hoge kwaliteit (ISRIC)

1.148

50

1.198

XIII-17.10
   

1.143.507

46.175

1.189.682

  
           

Duurzaam water- en milieubeheer

        

6.1

Duurzaam milieugebruik wereldwijd

247.583

– 27.402

220.181

V-06.01

6.2

Efficiënt en duurzaam watergebruik, veiliger delta's en stroomgebieden en verbeterde toegang tot drinkwater en sanitaire voorzieningen in ontwikkelingslanden/partnerlanden

181.401

– 41.616

139.785

V-06.02

I&M

Weer, klimaat, seismologie, ruimtevaart (WMO)

27

13

40

XII-09.01

EZ

Internationalisering Nederlands bedrijfsleven (UNEP)

243

0

243

XIII-15.10
   

429.254

– 69.005

360.249

  
           

Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van personenverkeer

  

7.2

Samen met (keten)partners het personenverkeer reguleren

9.000

4.326

13.326

V-07.02

Toerek.

Opvang van asielzoekers

300.147

– 46.565

253.582

Toerekening
   

309.147

– 42.239

266.908

  
           

Versterkt cultureel profiel en positieve beeldvorming in en buiten Nederland

      

8.1

Grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur

10.950

– 435

10.515

V-08.01

8.3

Vergroten van begrip en/of steun voor Nederlandse zienswijzen, standpunten en beleid in het buitenland en het versterken van het draagvlak in eigen land voor het buitenlandbeleid

18.159

1.505

19.664

V-08.03
   

29.109

1.070

30.179

  

Algemeen

        

11.1

Apparaatsuitgaven

221.133

86.196

307.329

V-11.01
   

221.133

86.196

307.329

  
           

Totaal ODA binnen HGIS

4.419.544

– 48.880

4.370.664

  

ODA buiten HGIS (instituten EZ)

4.725

0

4.725

  

TOTAAL ODA

4.424.269

– 48.880

4.375.389

  

Bijlage 3. ODA-prestatie 2012 (bedragen in miljoenen EUR)

ODA-prestatie in 2012

  

ODA-uitgaven (1)

4.375,4

Af: Aflossingen op ODA-leningen (2)

47,6

Af: Ontvangsten op eerdere ODA-uitgaven (3)

109,2
   

Netto ODA (1-2-3)

4.292,6
   

BNP 2012

606.990,0
   

ODA-prestatie 2012

0,71%
   

Extra ODA voor de GPM (Kunduz):

14,2

Bijlage 4. ODA-uitgaven 2012 in partner- en transitielanden

Versnelde MDG-realisatie

2012

Benin

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

1.676.000

4.01 Voedselzekerheid

1.829.000

4.03 Private sectorontwikkeling

1.910.000

5.03 Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

9.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

1.651.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

8.967.000
 

16.042.000
   

Ethiopië

  

1.02 Mensenrechten

29.000

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

2.531.000

4.01 Voedselzekerheid

33.823.000

4.02 Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

83.000

4.03 Private sectorontwikkeling

448.000

5.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie

7.922.000

5.03 Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

22.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

14.145.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

2.625.000
 

61.628.000
   

Mali

  

1.02 Mensenrechten

23.000

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

761.000

4.01 Voedselzekerheid

4.401.000

4.03 Private sectorontwikkeling

2.952.000

5.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie

4.553.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

13.559.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

2.221.000
 

28.470.000
   

Mozambique

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

2.300.000

4.01 Voedselzekerheid

5.273.000

4.02 Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

9.000.000

4.03 Private sectorontwikkeling

1.105.000

5.02 Versterking maatschappelijk middenveld in ontwikkelingslanden

235.000

5.03 Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

1.254.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

11.356.000

6.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

250.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

8.860.000
 

39.633.000
   

Oeganda

  

1.02 Mensenrechten

253.000

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

9.345.000

4.01 Voedselzekerheid

7.408.000

4.02 Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

186.000

5.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie

2.412.000

5.03 Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

20.000
 

19.624.000
   

Rwanda

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

1.938.000

4.01 Voedselzekerheid

13.320.000

4.02 Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

195.000

4.03 Private sectorontwikkeling

2.358.000

6.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

10.937.000
 

28.748.000

Veiligheid & ontwikkeling

2012

Afghanistan

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

22.251.000
 

22.251.000
   

Burundi

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde..

5.388.000

4.01 Voedselzekerheid

1.731.000

4.03 Private sectorontwikkeling

2.083.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

701.000

6.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

1.075.000
 

10.978.000
   

Jemen

  

1.02 Mensenrechten

13.000

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

3.187.000

4.02 Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

18.000

4.03 Private sectorontwikkeling

310.000

5.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie

3.375.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

4.722.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

2.770.000
 

14.395.000
   

Palestijnse Autoriteiten

  

1.02 Mensenrechten

809.000

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

13.902.000

4.01 Voedselzekerheid

1.186.000
 

15.897.000
   

Zuid-Soedan

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

17.469.000
 

17.469.000

Brede relatie

2012

Bangladesh

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

2.753.000

4.01 Voedselzekerheid

3.688.000

4.03 Private sectorontwikkeling

1.066.000

5.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie

17.661.000

5.03 Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

1.650.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

3.758.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

21.195.000
 

51.771.000
   

Ghana

  

4.01 Voedselzekerheid

2.383.000

4.03 Private sectorontwikkeling

42.000

5.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie

17.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

20.611.000

6.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

8.052.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

537.000
 

31.642.000
   

Indonesië

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

3.776.000

4.01 Voedselzekerheid

1.030.000

4.03 Private sectorontwikkeling

1.116.000

5.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie

11.359.000

6.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

2.295.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

8.249.000
 

27.825.000
   

Kenia

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

6.863.000

4.01 Voedselzekerheid

2.403.000

4.03 Private sectorontwikkeling

1.108.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

707.000

6.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

3.388.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

5.923.000
 

20.392.000

Transitielanden

2012

Colombia

  

1.02 Mensenrechten

1.148.000

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

2.682.000

4.03 Private sectorontwikkeling

1.684.000

6.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

5.392.000
 

10.906.000
   

Vietnam

  

4.02 Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

1.415.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten

4.606.000

6.02 Integraal waterbeheer, drinkwater en sanitatie

560.000
 

6.581.000
   

Zuid Afrika

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

2.980.000

4.03 Private sectorontwikkeling

802.000

5.01 Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie

6.617.000

5.04 Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en HIV/aids

5.331.000
 

15.730.000

Regionale programma's

2012

Afrika Grote Meren

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

1.870.000

4.01 Voedselzekerheid

3.214.000

6.01 Duurzaam milieugebruik wereldwijd

10.189.000
 

15.273.000
   

Midden Amerika Programma

  

2.05 Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde

5.136.000
 

5.136.000

Exitlanden

2012

Albanië

0

Armenië

0

Bhutan

2.000.000

Bolivia

29.048.000

Bosnië & Herzegovina

5.700.000

Burkina Faso

31.994.000

Congo, Democratische Republiek

3.944.000

Egypte

4.227.000

Europa en Centraal Azië

62.000

Georgië

116.000

Guatemala

4.917.000

Kaap Verdië

35.000

Kosovo

1.494.000

Macedonië

0

Moldavië

550.000

Mongolië

2.199.000

Nicaragua

7.867.000

Pakistan

22.984.000

Senegal

11.479.000

Soedan

9.712.000

Sri Lanka

62.000

Suriname

3.551.000

Tanzania

22.964.000

Zambia

6.470.000

Zimbabwe

4.077.000
   

Totaal Exitlanden

175.452.000

Bijlage 5. Non-ODA uitgaven 2012 per beleidsthema (bedragen x EUR 1000)

Begroting/beleidsterrein/artikel/omschrijving

Begroting 2012

Mutatie

Realisaties 2012

Begroting/artikel

Versterkte internationale rechtsorde en eerbiediging van mensenrechten

      

1.1

Internationale rechtsorde

46.335

– 2.441

43.894

V-01.01

1.2

Mensenrechten

14.827

– 4.118

10.709

V-01.02

V&J

Rechtshandhaving/Europol en Eurojust

15.999

5.917

21.916

VI-13.03.01
 

Rechtshandhaving/NFI

509

10

519

VI-13.03.03
   

77.670

– 632

77.038

  
           

Grotere veiligheid en stabiliteit, effectieve humanitaire hulpverlening en goed bestuur

    

2.1

Goede internationale samenwerking ter bevordering van de nationale en bondgenootschappelijke veiligheid

17.779

– 1.834

15.945

V-02.01

2.2

Bestrijding en terugdringing van het internationale terrorisme en andere vormen van internationale criminaliteit

500

0

500

V-02.02

2.3

Bestrijding van proliferatie van massavernietigingswapens, bevordering van ontwapening, wapenbeheersing en het voeren van een restrictief en transparant wapenexportbeleid

6.738

4.901

11.639

V-02.03

2.5

Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde in prioritaire gebieden

153.847

– 17.036

136.811

V-02.05

2.6

Effectieve humanitaire hulp

2.267

– 2.262

5

V-02.06

V&J

Civiele crisisbeheersingsmissies

0

0

0

VI-91.01.01

Defensie

Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties (diverse operaties)

186.600

– 7.749

178.851

X-20
   

367.731

– 23.980

343.751

           

Europese samenwerking

        

3.2

Een effectief, efficiënt en coherent optreden van de Unie ten opzichte van derde landen en regio's, inclusief ontwikkelingslanden

0

0

0

V-03.02

3.3

Een hechtere Europese waardengemeenschap

9.700

289

9.989

V-03.03

3.4

Versterkte Nederlandse positie in de Unie van 27

3.860

358

4.218

V-03.04

Toerek.

EU-begroting

75.733

0

75.733

Toerekening
   

89.293

647

89.940

  
           

Meer welvaart, eerlijkere verdeling en minder armoede

        

4.1

Voedselzekerheid

0

0

0

V-04.01

4.2

Effectief armoedebeleid van ontwikkelingslanden

15.298

– 6.177

9.121

V-04.02

4.3

Private sectorontwikkeling

4.500

– 3.805

695

V-04.03

4.4

Effectieve Nederlandse handels- en investeringsbevordering

6.660

– 437

6.223

V-04.04

Justitie

Effectieve besturing van het Justitieapparaat/WIPO

248

– 42

206

VI-91.01.01

Financiën

Mult. Ontw. Banken en Fondsen

0

0

0

IXB-04.20

I&M

Luchtvaart (ICAO en EASA)

1.415

– 139

1.276

XII-05.01
 

Maritiem (IMO, CCR-Rijnvaart)

925

– 64

861

XII-05.02

EZ

Goede en betrouwbare netwerken en markten voor telecom en post

2.496

– 580

1.916

XIII-11.30

Kennisontwikkeling topsectoren en maatsch. vraagstukken

4.850

– 330

4.520

XIII-12.10
 

Meer bedrijven die meer (techn.) kennis ontwikkelen, delen en benutten

390

179

569

XIII-12.20.10
 

Sti. en ondernemers (UNWTO)

233

19

252

XIII-13.10
 

Bevorderen vd voorzieningszekerheid

1.100

– 628

472

XIII-14.20
 

Bevorderen van vrij internationaal handelsverkeer

9.164

1.579

10.743

XIII-15.10
 

Internationalisering Nederlands bedrijfsleven (FAO)

3.417

25

3.442

XIII-15.10
 

Bevorderen van goede beleidskaders

137

– 137

0

XIII-15.20
 

Internationalisering Nederlands bedrijfsleven

56.795

– 11.438

45.357

XIII-15.40
 

Baten- en lastendiensten

49.915

– 5.381

44.534

XIII-15.90
 

Behouden internationale/nationale biodiv. en verst. natuur

61

0

61

XIII-18.30
   

157.604

– 27.356

130.248

  
           

Toegenomen menselijke ontplooiing en sociale ontwikkeling

        

5.1

Goed onderwijs, goed opgeleide bevolking en capaciteit voor onderzoek en innovatie voornamelijk ten behoeve van de beleidsprioriteiten

2.596

0

2.596

V-05.01

5.4

Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor iedereen en een halt aan de verspreiding van HIV/aids

1.493

– 1.482

11

V-05.04

OCW

Wetenschappelijk onderwijs

3.279

8

3.287

VIII-07.10

EZ

Kennisontwikkeling en innovatie tbv het groene domein

160

0

160

XIII-16.40

VWS

WHO-partnerschap

5.574

0

5.574

XVI-98.01.01
   

13.102

– 1.474

11.628

  
           

Duurzaam water- en milieubeheer

        

6.1

Duurzaam milieugebruik wereldwijd

1.636

569

2.205

V-06.01

I&M

Partners voor Water

13.216

– 4.079

9.137

XII-01.01
 

Weer, klimaat, seismologie, ruimtevaart (WMO)

891

58

949

XII-09.01
 

Internationaal milieubeleid

4.307

– 1.035

3.272

XII-06.03
 

Clean development mechanism

99.739

– 51.250

48.489

XII-06.03
 

Bekostiging van externe uitvoeringsorganisaties

165

– 165

0

XII-61.89

EZ

Joint Implementation

30.236

– 20.282

9.954

XIII-14.30.60
 

Baten- en lastendiensten

0

575

575

XIII-14.90
   

150.190

– 75.609

74.581

  
           

Welzijn en veiligheid van Nederlanders in het buitenland en regulering van het personenverkeer

  

7.1

Op basis van eigen verantwoordelijkheid consulaire dienstverlening bieden aan Nederlanders in het buitenland

14.809

– 2.377

12.432

V-07.01

7.2

Samen met (keten)partners het personenverkeer reguleren

1.205

– 46

1.159

V-07.02
   

16.014

– 2.423

13.591

  
           

Versterkt cultureel profiel en positieve beeldvorming in en buiten Nederland

    

8.1

Grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur

9.468

– 1.409

8.059

V-08.01

8.2

Een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale organisaties in Nederland

17.775

796

18.571

V-08.03

8.3

Vergroten van begrip en/of steun voor Nederlandse zienswijzen, standpunten en beleid in het buitenland en het versterken van het draagvlak in eigen land voor het buitenlandbeleid

25.540

– 6.039

19.501

V-08.03

OCW

Cultuur: overig

904

– 265

639

VIII-08.11

Cultuur: overig

5.666

1.000

6.666

VIII-14.01/02/04
   

59.353

– 5.917

53.436

  
           

Overige uitgaven

        

9.1

Geheim

0

480

480

V-9.1

10.1

Nominaal en onvoorzien

63.535

– 63.517

18

V-10.01

11.1

Apparaatsuitgaven

518.070

– 7.027

511.043

V-11.01

Div. dept.

Attachés

54.654

– 5.323

49.331

Div. Begrotingen
   

636.259

– 75.387

560.872

  
           

Totaal non-ODA

1.567.216

– 212.131

1.355.085

  
Naar boven