33 000 V Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (V) voor het jaar 2012

Nr. 56 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 november 2011

Hierbij bied ik u aan de reactie op het verzoek van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken van 14 oktober 2011 inzake een verslag van het bezoek van de Minister-President aan Rusland, en in reactie op uw aanvullende verzoek van 28 oktober 2011.

Op uitnodiging van de Russische president Medvedev bracht de minister-president van 19–21 oktober jl. een officieel bezoek aan Rusland. De minister van Infrastructuur en Milieu maakte deel uit van de delegatie. De reis stond in het teken van de bilaterale relatie en de handelsbetrekkingen. In dat kader werden zowel Moskou als Sint Petersburg bezocht. In Moskou zijn gesprekken gevoerd met president Medvedev en premier Poetin. Minister Infrastructuur en Milieu heeft een bilateraal gesprek gehad met de Russische minister van Transport. Ook heeft de minister-president een ontmoeting gehad met vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties, het Netherlands-Russia Alumni Network van Nuffic gelanceerd, een interview gegeven aan het radiostation Echo Moskvy, en samen met eerste vicepremier Zoebkov de handelsseminars geopend. In Sint Petersburg zijn gesprekken gevoerd met de gouverneur van de stad Sint Petersburg en van de regio Leningrad oblast. De minister-president heeft verder de Stormvloedkering bezocht, een datacenter geopend, de Hermitage bezocht, en een lezing gegeven aan de Universiteit van Sint Petersburg over het belang van de rechtsstaat voor economische groei en welvaart. Daarnaast heeft de minister-president zowel in Moskou als in Sint Petersburg kransen gelegd ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Tevens was een bedrijfsdelegatie van ruim 70 bedrijven in Rusland aanwezig voor het leggen van zakelijke contacten.

In de gesprekken met de Russische President en Premier werd stilgestaan bij de mondiale economische crisis en de gevolgen ervan in Europa. Russische toetreding tot de WTO werd wenselijk genoemd maar Rusland vroeg zich af of dit het juiste moment was. Nederland is voorstander van spoedige Russische toetreding omdat Rusland als voorname handelspartner thuishoort in de organisatie, die internationale handels- en investeringsregels centraal stelt.

Een Nieuw Akkoord met de Europese Unie kan verder worden uitgewerkt zodra het WTO-traject is doorlopen. De EU-Rusland relatie heeft de afgelopen periode een impuls gekregen met het Partnerschap voor Modernisering. De regering hecht aan een breed Nieuw Akkoord tussen de EU en Rusland, waarin ook gevoelige onderwerpen als mensenrechten en rechtsstaat aan de orde blijven komen. Rusland gaf aan tevreden te zijn met de benadering van een gezamenlijke EU-Russisch stappenplan voor de afschaffing van het visumregime. Voor Nederland is het zorgvuldig doorlopen van dit stappenplan van belang. Zorgvuldigheid is ook van belang bij de verdere gesprekken tussen de NAVO en Rusland over een raketverdedigingssysteem. Rusland hecht grote waarde aan juridische garanties dat dit systeem niet tegen hen is gericht. De minister-president heeft de hoop uitgesproken dat Rusland in mei volgend jaar in Chicago op het hoogste niveau aanwezig zal zijn.

De aanstaande parlements- en presidentsverkiezingen zullen naar verwachting geen grote veranderingen in het politieke landschap tot gevolg hebben. De Russische democratie kan na 20 jaar nog niet als volmaakt worden gekwalificeerd. Het is aan de Russische kiezer om voorkeur uit te spreken en betrokkenheid te tonen bij het landsbestuur.

Doordat de bilaterale relaties uitstekend zijn, kan met Rusland ook over onderwerpen worden gesproken waar verschillen van inzichten over bestaan. In zowel het gesprek met de president als met de premier heeft de minister-president de zorgen, die in Nederland leven ten aanzien van de mensenrechtensituatie in Rusland en van de zaak Sergei Magnitsky, naar voren gebracht. Teven benadrukte de minister-president dat het Russische moderniseringsstreven niet alleen een kwestie van technologische vooruitgang moet zijn maar ook van een versterking van de rechtsstaat en mensenrechten. Op de bilaterale agenda stonden verder de voorbereiding voor het bilaterale jaar in 2013. De minister-president ondertekende met president Medvedev een gezamenlijke verklaring over het bilaterale jaar, waarin is afgesproken een breed programma te organiseren met politiek-maatschappelijke, economische en culturele activiteiten.

Zowel tijdens de bilaterale gesprekken als tijdens de Ronde Tafelbijeenkomst van president Medvedev en de minister-president met vertegenwoordigers van Russische- en Nederlandse bedrijven werden de kansen voor verdere versterking van de bilaterale handels- en investeringsrelaties bezien. Rusland staat nadrukkelijk open voor Nederlandse expertise op het gebied van infrastructuur (havens, vliegvelden, stadions), energie (incl. energiebesparing en biomassa), gezondheidszorg en agribusiness. Bij meerdere gelegenheden werd er door het Nederlandse bedrijfsleven aandacht gevraagd voor transparante aanbestedingsprocedures. Nederlandse bedrijven zien kansen in de Russische markt maar vragen wel om rechtszekerheid en een gelijke behandeling van investeerders. Dat ook Russische bedrijven Nederland als aantrekkelijke partner zien, werd aangetoond door de ondertekening van een overeenkomst tussen de Haven Rotterdam en het Russische bedrijf Summa Groep voor een olieterminal in de Europoort.

Het eerste bezoek van de minister-president met een zakendelegatie o.l.v. VNO-NCW is als positief ervaren. De strategische reisagenda van dit kabinet toont aan dat het bundelen van de Nederlandse economische en diplomatieke krachten tot resultaten leidt.

De minister van Buitenlandse Zaken,

U. Rosenthal