Hierbij doe ik het antwoord toekomen op een vraag van de leden van de vaste commissie
voor Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening naar aanleiding van de nadere
Memorie van Antwoord van de wijziging van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen en enige
andere wetten in verband met de totstandkoming van een basisnet (Wet Basisnet).1
Vraag
De leden van de commissie constateren dat de treinramp in Wetteren (België) veel discussie
en onrust heeft veroorzaakt bij bestuurders van gemeenten en (veiligheids)regio's
die zijn gelegen aan de zogeheten Brabantroute. Zou de regering een reactie kunnen
geven op de verschillende zorgen die in de media door verschillende bestuurders naar
voren zijn gebracht? Hoe beoordeelt de regering de recente gebeurtenissen en de discussie
en onrust die hierdoor is ontstaan in relatie tot de voorgestelde Wet basisnet? Hoe
beoordeelt de regering de roep van bestuurders om (meer) maatregelen in het licht
van de discussie ten aanzien van de gekozen risicobenadering en het maatschappelijk
aanvaardbaar risico, die in de eerdere schriftelijke gedachtewisselingen over dit
wetsvoorstel aan de orde is gekomen?
Antwoord
Gezien het lopende onderzoek in België kan ik inhoudelijk niet ingaan op het ongeval
in Wetteren. Eerst moeten de onderzoeksfeiten op tafel komen voor zowel de oorzaak
van het ongeval als de afwikkeling van het incident door de hulpdiensten. Ik wil daarover
niet speculeren. Het is nu nog niet duidelijk of het ongeval (alleen) aan de trein/machinist
lag dan wel (ook) aan de situatie op het Belgische spoor ter plaatse.
De recente gebeurtenissen in België sterken mij in de aanpak die in het kader van
het Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen is gekozen. Het stellen van grenzen aan de
risico’s langs routes van vervoer van gevaarlijke stoffen en van grenzen aan de bebouwingszijde.
Deze begrenzingen zijn onderdeel van het pakket van bestuurlijke afspraken die het
Basisnet mogelijk maken.
Routes door de Randstad, over de Brabantroute en door Oost-Nederland worden met het
stellen van risicoplafonds sterk ontzien ten opzichte van de huidige situatie zonder
Basisnet en er komt er meer bescherming voor de burgers.
Nieuwe instrumenten zijn bouwbeperkingen in gebieden met de hoogste risico’s en aanvullende
bouwvoorschriften in gebieden met een verhoogde kans op een grote brand. Deze maatregelen
bevorderen de veiligheid en zelfredzaamheid van de burger.
In de Wet Basisnet is de risicobenadering gebruikt als hulpmiddel bij de landelijke
afweging van maatschappelijke kosten en baten. Waar zouden in geval van een ramp de
meeste slachtoffers vallen en de grootste economische schade optreden. Dààr doet de
wet wat mee, dichtbebouwde gebieden worden meer ontzien.
Met Basisnet wordt de veiligheid vergroot, met nieuwe instrumenten aan de vervoerszijde
en voor de ruimtelijke ordening. De risicoplafonds en de daarmee gepaard gaande verschuiving
van de vervoerstromen is per saldo een substantiële verbetering. Op enkele trajecten
is er echter sprake van toename van risico’s. Het creëren van bestuurlijk draagvlak
in betreffende gemeenten vind ik uitermate belangrijk.
Terugkomend op de vragen die het incident bij Wetteren bij bestuurders, media en burgers
oproepen. Ja, een incident kan zich voordoen. Maar er wordt al het mogelijke gedaan
om de kans op een ongeval heel klein te maken. Bedrijven nemen daarbij ook maatregelen
die uitgaan boven de eisen die de internationale regelgeving stelt. Ik wijs hierbij
op het convenant over het veiliger samenstellen van treinen en het aanbrengen van
crashbuffers.
Mochten onderzoeksresultaten van incidenten als in Wetteren of voortschrijdend inzicht
naar aanleiding van onderzoeken naar veiligheid in de chemische keten in de toekomst
toch aanleiding zijn voor gepaste maatregelen, dan zal ik niet aarzelen deze te nemen.
De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, W.J. Mansveld