Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 17 mei 2021
Hierbij bied ik u ter informatie de UWV Monitor Arbeidsparticipatie Arbeidsbeperkten
2020 aan1. In deze monitor beschrijft UWV de ontwikkelingen in de arbeidsparticipatie van mensen
met een arbeidsbeperking. Op verzoek van mijn ministerie brengt UWV deze monitor jaarlijks
uit, nu voor het negende jaar op een rij, waardoor we de ontwikkeling in de arbeidsparticipatie
van mensen met een arbeidsbeperking steeds scherper in beeld krijgen.
De monitor biedt inzicht in de dynamiek van de arbeidsparticipatie door in te gaan
op het aan het werk zijn, aan het werk komen en aan het werk blijven van verschillende
groepen mensen met een arbeidsbeperking. Hierdoor wordt duidelijk waar succesfactoren
en knelpunten zitten. Specifiek richt de monitor zich op vier groepen:
-
• Mensen in de Wajong met arbeidsvermogen;
-
• Mensen met een WGA-uitkering;
-
• De zogenaamde WIA 35-minners; dat zijn mensen van wie de aanvraag voor de WIA-uitkering
is afgewezen, omdat hun loonverlies ten opzichte van het oude inkomen minder dan 35%
is, en;
-
• Mensen in het doelgroepregister banenafspraak die onder de Participatiewet vallen.
Normaliter zou de monitor eind 2020 verschijnen en zich richten op het voorafgaande
afgeronde jaar, in dit geval 2019. Maar vanwege de actualiteit van de coronacrisis
geeft UWV in deze monitor ook een eerste blik op de ontwikkeling in de eerste helft
van 2020.
Overall beeld
Voorop staat het streven naar arbeidsparticipatie van zoveel mogelijk mensen met een
arbeidsbeperking. Tot 2019 steeg de arbeidsparticipatie van mensen in de Wajong en
WGA, WIA 35-minners en mensen in het doelgroepregister die onder de Participatiewet
vallen. In 2019 laat de monitor een wisselend beeld zien. Hoewel we bij Wajong-gerechtigden
een kleine afname zien, blijft deze voor mensen in de WGA stabiel en bij mensen die
in het doelgroepregister die onder de Participatiewet vallen zien we een verdere toename.
In de eerste helft van 2020 laat de monitor echter een omslag zien. De arbeidsparticipatie
daalde bij alle groepen. De coronacrisis lag hieraan ten grondslag. De hoofdreden
van minder arbeidsparticipatie was echter niet dat mensen vanwege de crisis hun baan
verloren, maar dat zij moeilijk of niet een baan konden vinden.
Het zijn met name de mensen met een tijdelijk dienstverband die geraakt worden door
de coronacrisis, iets wat ook zichtbaar is op de totale arbeidsmarkt. De daling van
de arbeidsparticipatie van de vier groepen is in de eerste helft van 2020 wel groter
dan de daling van de arbeidsparticipatie van de totale Nederlandse bevolking. Dit
verschil wordt met name veroorzaakt doordat een groter aandeel van de mensen met een
arbeidsbeperking in een tijdelijk dienstverband werken.
De bedrijfstakken, waar een terugval in participatie te zien is, zijn dezelfde als
op de totale arbeidsmarkt, zoals de horeca & catering, de detailhandel, en de overige
commerciële dienstverlening
Conclusie
De monitor laat zien dat het effect van de coronacrisis op de arbeidsparticipatie
van mensen met een arbeidsbeperking in de eerste helft van 2020 beperkt is gebleven.
Daar ben ik blij mee, maar tegelijkertijd zie ik dat de crisis- en herstelpakketten
van het kabinet, die tot doel hebben het negatieve effect van de crisis op de arbeidsparticipatie
te temperen, maar een lagere impact op werkbehoud hebben voor deze groep omdat mensen
met een arbeidsbeperking vaker een tijdelijk baan hebben. Specifiek voor de doelgroep
banenafspraak heeft het kabinet daarom, aanvullend op de crisisdienstverlening voor
mensen die hun werk verliezen, in het steun- en herstelpakket van 28 augustus 2020
een tijdelijke impuls aangekondigd om mensen uit de doelgroep banenafspraak betrokken
te houden bij de arbeidsmarkt en hun vaardigheden en competenties te behouden.
Omdat het ook voor mensen met een arbeidsbeperking van groot belang is dat zij naar
vermogen kunnen participeren op de arbeidsmarkt, wil ik volgen in hoeverre zij aan
het werk gaan en blijven. UWV zal daarom ook volgend jaar de UWV Monitor Arbeidsparticipatie
Arbeidsbeperkten uitbrengen. Daarmee wordt ook het effect van de ingezette maatregelen
op de arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking inzichtelijk.
De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
W. Koolmees