In Nederland zijn de sociaal economische gezondheidsverschillen aanzienlijk en deze
nemen eerder toe dan af. Mensen met een lage opleiding en een laag inkomen, overlijden
7 á 8 jaar eerder en leven 15 jaar minder in goede gezondheid. Dit amendement beoogt
de sociaal economische gezondheidsverschillen aan te pakken. In gebieden waar veel
mensen wonen met een lage sociaal economische status (ses), gebeurt veel maar ontbreken
dikwijls een gezamenlijke focus en concreet te behalen gezondheidsdoelen. Ook nulmetingen
en een langjarige afspraken zijn doorgaans niet voorhanden. In het verleden is er
een succesvolle aanpak geweest in een achterstandswijk van Utrecht, maar in de regio
is een gerichte aanpak nog niet gestart. Dit amendement heeft tot doel om daarmee
nu in een regio te starten. Het financiert de aanpak van de gezondheidsverschillen
in het Veenkoloniaal gebied van Drenthe, cq Groningen. Dat is een regio waar veel
mensen met een lage ses wonen, waar het bewustzijn bij gemeenten en instellingen over
de (gezondheids)problemen van de bevolking groot is, waar het sterftecijfer in de geboortezorg
te hoog is, waar de laaggeletterdheid van de bevolking veel hoger dan het gemiddelde
is, waar er al langjarig basisgegevens beschikbaar zijn en waar het aantal actoren
om tot samenwerking te komen niet op voorhand al erg complex is. Met het budget wordt
via cofinanciering gemeenschappelijke verantwoordelijkheid genomen de gezondheidsachterstanden
aan te pakken, kinderen een gezonde start van hun leven te geven, de geboortezorg
te verbeteren om het te hoge babysterfte cijfer in deze regio in gunstige zin bij
te buigen.
Door gerichte samenwerking tussen de bestaande actoren op het gebied van de eerstelijnsgezondheidszorg,
de publieke gezondheidszorg, welzijn, geboortezorg en bijvoorbeeld de zorg voor ouderen
wordt sturing gebracht in de al bestaande inzet. Daar waar segmenten voor een geslaagde
aanpak ontbreken, worden die door de reguliere instellingen en betrokkenen ontwikkeld
of alsnog aangebracht. Er wordt uitgegaan van een vorm van cofinanciering door de
betrokken actoren zoals de gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Er wordt
geleerd hoe er met outputfinanciering mogelijk tot financieel effectieve manier van
werken kan worden gekomen, afspraken over shared savings worden nadrukkelijk in de
aanpak meegenomen, zodat het ook na de periode van 8 jaar aantrekkelijk is om door
te gaan.
Het budget is nadrukkelijk bedoeld ten goede te komen aan de verbetering van de positie
en de gezondheid van de bewoners en niet bijvoorbeeld voor wetenschappelijk onderzoek
of instrumentontwikkeling. Het is bedoeld om gemeenschappelijke doelstellingen te
ontwikkelen, te ondersteunen op de uitvoering daarvan, reeds bewezen effectieve werkwijzen
in te voeren, een brede aanpak mogelijk te maken, tot shared savings te komen, die
het bereikte resultaat kunnen verduurzamen.
Het veenkoloniaal gebied is van belang, omdat zich daar armoede op armoede stapelt
(derde generatie werkloosheid), maar ook omdat er al jarenlang via Lifelines van het
UMCG, gemeten wordt hoe de gezondheid van de mensen zich ontwikkelt. Effect kan dus
snel aangetoond worden, zonder dat daar een hele onderzoekslijn opnieuw voor hoeft
worden opgezet.
Natuurlijk zou deze aanpak ook in andere gebieden gestart moeten worden. Om te voorkomen
dat het bij goede bedoelingen blijft wordt gestart in dit omschreven gebied.
Zodra er ruimte en bestendiging komt via shared savings, kunnen voorbereidingen getroffen
worden naar de volgende regio, zodat hetgeen wordt gestart in de Veenkoloniën, wordt
doorgegeven – ook in financiële zin – naar een volgende regio. Het is de bedoeling
dat dit amendement een sneeuwbaleffect heeft zodat daadwerkelijk wordt gekomen tot
een krachtige aanpak van sociaal economische gezondheidsverschillen.
Het amendement beoogt in totaal 10 miljoen euro te investeren, voor een periode van
8 jaar, telkens 1.25 miljoen per jaar. Dekking wordt gevonden in de niet verplichte
middelen binnen artikel 1.