33 546 EU-voorstel: Het vierde spoorpakket COM (2013) 25

Nr. 15 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 juli 2014

In de motie van Tongeren (Kamerstuk 33 546, nr. 5) is de regering verzocht zich in EU-verband in te zetten voor de realisatie van toegankelijke internetboekingssystemen voor alle internationale treinen. Tevens heb ik u in het Algemeen Overleg over de Lange Termijn Spooragenda (Kamerstuk 29 984, nr. 524), naar aanleiding van een vraag van het lid Van Veldhoven, toegezegd u te informeren over de vorderingen met betrekking tot reisinformatie voor grensoverschrijdend reizigersvervoer per trein. In deze brief wil ik u hierover nader informeren.

Het verbeteren van de kwaliteit en de beschikbaarheid van internationale reisinformatie en beschikbaarheid van vervoerbewijzen ook op het internet is essentieel voor het verder ontwikkelen van de internationale markt voor personenvervoer per spoor. Deze vormen nu nog te vaak een belemmering voor met name nieuwe reizigers.

Samengevat zal ik mij hiervoor op de volgende wijze inzetten:

• Faciliteren van uitvoering van Europees vastgestelde standaarden, door een zogenaamd National Contact Point aan te wijzen, die past bij de uitvoering van de Lange Termijn Spooragenda en effectief is voor alle spoorvervoerders;

• Bevorderen van Europese innovatieprogramma’s op dit terrein, in bijzonder middels Shift2Rail;

• Opnemen van zorgplicht op dit terrein voor NS in de ontwerp vervoerconcessie hoofdrailnet.

Onderstaand geef ik eerst op hoofdlijnen aan welke voortgang wordt geboekt met betrekking tot reisinformatie voor grensoverschrijdend reizigersvervoer per trein. Daarna geef ik een nadere toelichting op mijn inzet op bovenstaande punten.

Vorderingen reisinformatie grensoverschrijdend spoorvervoer

De spoorwegsector heeft voornamelijk binnen de internationale spoorwegunie (UIC) sinds enige jaren een zekere mate van gestandaardiseerde informatie-uitwisseling opgezet. De nieuwe Europese verordening TSI TAP, die sinds 13 december 2013 van kracht is (zie onderstaand), bouwt daarop voort door het creëren van gemeenschappelijke databases waarmee de gegevensuitwisseling kan plaatsvinden.

Voor de spoorwegsector is dit een belangrijke standaard om verder uit te bouwen.

Enkele bedrijfsmatige initiatieven van NS zijn hierbij:

• Het ontwikkelen van een nieuwe mobiele applicatie (App) voor het beschikbaar stellen van real-time internationale reisinformatie inclusief reisbewaking (in productie sinds 15 juni 2014);

• Het integreren van de internationale reisplanner en het internetboekingssysteem (vanaf 2015): geeft alle beschikbare treinreisadviezen in Europa en voorziet de boekbare verbindingen van prijs- en beschikbaarheidsinformatie

• Het ontwikkelen van een Multimodale Internationale reisplanner met realisatie in 2015. Deze geeft deur-tot-deur informatie voor binnenlandse reizen en deur-tot-station informatie voor reizen naar het buitenland, inclusief eventuele treinvertragingen en omreis-adviezen.

• Deelname aan het Full Service Model industry initiative, waarin de Europese spoorwegsector samen met de leidende luchtvaartboekingssystemen en de wereldwijde agenten- en touroperatororganisaties werkt aan een nieuwe multimodale standaard voor informatie-uitwisseling, boeking en ticketing.

Naast NS zijn er andere spoorvervoerders actief die regionaal grensoverschrijdend personenvervoer en internationale reisinformatie aanbieden op basis van een openbare dienstcontract.

Europese regelgeving en standaarden / National Contact Point

Op 23 oktober 2007 is de Verordening 1371/2007/EC, betreffende de rechten en verplichtingen van reizigers in het treinverkeer, inwerking getreden. Hiermee worden aan internationale personenvervoerders basisvoorwaarden opgelegd met betrekking tot het aanbieden van reisinformatie en vervoerbewijzen.

Daarnaast is op 6 december 2013 de verordening 1273/2013/EU over telematica-toepassingen voor het internationale reizigersvervoer (Technische Specificaties voor Interoperabiliteit, Telematics Applications Passengers, kortweg TSI TAP) in werking getreden. Deze verordening beoogt de realisatie van internationale reisinformatie en toegankelijke internetboekingssystemen.

Op grond van de TSI TAP zijn de spoorvervoerders in het reizigersverkeer verplicht mee te werken aan gegevensuitwisseling ten behoeve van reisinformatie en kaartsystemen en hun data conform een vastgesteld format aan te leveren. De sector heeft in april 2013 een Masterplan opgesteld voor de uitrol. De implementatieperiode beslaat 2013–2021 (reisinformatie voorafgaande en tijdens de reis) en 2013–2016 (het aanbieden van reguliere treinkaarten).

Het meewerken aan gegevens uitwisseling is verplicht, waarbij het aan de vervoerders is om te bepalen welke reisinformatie en internetboekingsmogelijkheden zij willen aanbieden aan de reizigers. Bij de internetboekingsmogelijkheden zullen de marktpartijen (vervoerders en derde distributeurs van reisinformatie en treintickets) zich, gegeven de omvang en complexiteit van het Europees netwerk met meer dan 30.000 stations en het aantal spoorvervoerders, richten op het voor hen meest relevante deel van de markt en niet alle theoretisch denkbare bestemmingen en routes aanbieden.

National Contact point

Om de implementatie in de lidstaten te bevorderen is in de TSI/TAP verordening bepaald dat de lidstaten National Contact Points moeten aanstellen die in die lidstaat aanspreekpunt zijn met betrekking tot de implementatie voor alle betrokkenen. Dit dient een instantie te zijn die sterk samenwerkt met alle relevante de marktpartijen. Na overleg met betrokken partijen zal ik het National Contact Point aanwijzen en u daarover nader informeren.

Bevorderen Europese innovatieprogramma’s

Binnen Europees kader worden innovaties op het terrein van reisinformatie en vervoerbewijzen gefinancierd. Zo neemt NS bijvoorbeeld deel in het project «All Ways Travelling». NS maakt onderdeel uit van een consortium dat in opdracht van de EU een studie en een proof-of-concept oplevert voor een multimodaal pan-Europees reizigersvervoerinformatie-en boekingsysteem.

Bij de verdere prioritering van innovatieprojecten in het kader van bijvoorbeeld het Joint Technology Initiative Shift2Rail, waarover de Transportraad in maart 2013 een akkoord bereikte, zal ik de agendering van dergelijke innovatieprogramma’s actief ondersteunen.

Borging ontwerp vervoersconcessie NS

Om (de ontwikkelingen ten aanzien van) de kwaliteit van de internationale reisinformatie en vervoerbewijzen ook nationaal te borgen, is er in artikel 46.7 van de ontwerp vervoersconcessie voor het hoofdrailnet een zorgplicht opgenomen voor grensoverschrijdende verbindingen ten aanzien van onder andere reisinformatie en vervoerbewijzen. Hierin staat aangegeven dat NS goede voorzieningen zal treffen om de reizigers gemakkelijk gebruik te laten maken van de grensoverschrijdende verbindingen, zoals reisinformatie en verkrijgbaarheid van vervoerbewijzen.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, W.J. Mansveld