Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 19 december 2019
Rijk en regio hebben tot mijn genoegen gezamenlijk een oplossing gevonden voor een
tekort op het scholenprogramma, zodat het zonder vertraging door kan. Met deze brief
informeer ik u – mede namens de Ministers van EZK over de afspraken die wij over het
dekken van het tekort met de stuurgroep scholenprogramma hebben gemaakt, mede ter
invulling van de motie van het lid Beckerman (Kamerstuk 35 300 XIII, nr. 48).
Het scholenprogramma
In 2016 is afgesproken dat in het Groningse aardbevingsgebied 101 scholen aardbevingsbestendig
en toekomstbesteding worden gemaakt (Kamerstuk 33 529, nr. 256). Dit houdt in dat een deel van de scholen bouwkundig wordt versterkt, terwijl voor
overige scholen voor nieuwbouw is gekozen. Voor alle scholen geldt dat ze tevens toekomstbestendig
worden gemaakt, zoals het duurzaam en bijna energie neutraal maken van de schoolgebouwen
en het realiseren van een gezond binnenklimaat. Ook wordt in het scholenprogramma
rekening gehouden met de gevolgen van krimp en daling van leerlingaantallen. De combinatie
van de versterkingsopgave met de bredere opgave van toekomstbestendig onderwijs geven
het belang van het scholenprogramma aan. Daarom ben ik verheugd dat dit programma
zonder vertraging kan worden voortgezet.
Over de financiering van het programma hebben de betrokken gemeenten en schoolbesturen
afspraken gemaakt met NAM, die contractueel zijn vastgelegd. Deze afspraken hebben
betrekking op bouwkundig versterken, vervangende nieuwbouw en tijdelijke huisvesting.
De overeengekomen bijdrage van NAM aan het programma bedraagt 172,5 miljoen euro.
Hiervan is 63,5 miljoen euro éénmalig voor vervangende nieuwbouw beschikbaar gesteld.
Voor het nieuwbouw gedeelte geldt dat daarmee alle risico’s voor overschrijding bij
gemeenten kwamen te liggen. Het Rijk was bij deze afspraak niet betrokken. Elk project
wordt op basis van de gemaakte afspraken nader uitgewerkt.
In aanvulling op de met NAM gemaakte afspraken heeft het Rijk 73,5 miljoen euro (met
de verdeling 50 miljoen OCW en 23,5 miljoen EZK) beschikbaar gesteld als bijdrage
aan de toekomstbestendigheid van de onderwijshuishuisvesting in de regio als «plus»
op versterken. Nadere afspraken hierover zijn in 2016 vastgelegd in het convenant
«aardbevings- en toekomstbestendige scholenbouw», dat is ondertekend door de Minister
en Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de bestuurders van betrokken
gemeenten en scholen en de Nationaal Coördinator Groningen. De betrokken gemeenten
dragen gezamenlijk 44,5 miljoen euro bij.
Ontstaan tekort
Door forse bouwkostenstijgingen sinds 2015 heeft de stuurgroep scholenprogramma in
beeld gebracht dat sprake is van een tekort van 30 miljoen euro. Nu de bouwactiviteiten
en aanbesteding van projecten in 2020 tot een piek komen, is het voor de voortgang
het scholenprogramma noodzakelijk dat dit tekort wordt gefinancierd.
Afspraken dekking tekort
De afgelopen weken heeft overleg plaatsgevonden tussen het Rijk (EZK en BZK), NCG
en vertegenwoordigers van het scholenprogramma. Resultaat hiervan is dat ondanks de
afspraken tussen NAM en gemeenten het Rijk éénmalig 20 miljoen euro bijdraagt zodat
het programma kan worden voortgezet. Gemeenten dragen 10 miljoen euro bij. Over de
dekking van de Rijksbijdrage en de te hanteren uitkeringsvorm wordt de Kamer in het
voorjaar geïnformeerd. Eventuele additionele toekomstige tekorten komen voor rekening
van de gemeenten.
Met de gemaakte afspraken is vertraging van de uitvoering voorkomen en worden de gemeenten
en schoolbesturen in staat gesteld te komen tot een afronding van het scholenprogramma.
De uitvoering is in volle gang is. Eind 2019 zijn de eerste 15 versterkte en nieuw
gebouwde schoolgebouwen opgeleverd. Het programma kent naar verwachting in 2021 zijn
afronding. Dan zullen de scholen aardbevingsbestendig én toekomstbestendig zijn gemaakt.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
R.W. Knops