32 279 Zorg rond zwangerschap en geboorte

Nr. 78 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 januari 2016

Op 16 december 2015 heeft u mij verzocht een reactie te geven op het AD-artikel «Puber moet leren gezond zwanger te worden». Met deze brief reageer ik, mede namens de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, op dit artikel.

In het artikel «Puber moet leren gezond zwanger te worden» wordt er aandacht gevraagd voor het belang van een gezond voedingspatroon en gewicht van de aanstaande moeder voor en tijdens de zwangerschap. Om dit te bereiken wordt in het artikel de aanbeveling gedaan om al op de middelbare school aan scholieren informatie te verstrekken over gezond zwanger worden.

Voeding en leefstijl spelen een belangrijke rol bij het aantal gezonde zwangerschappen en gezond geboren kinderen. Een gezonde leefstijl (gezonde voeding en gewicht, voldoende beweging, niet roken, geen alcohol en drugs) van de aanstaande moeder en vader speelt al vóór de conceptie van het kind een belangrijke rol. Het wordt steeds duidelijker dat de eerste 1.000 dagen, gerekend vanaf de conceptie, van bijzonder belang zijn voor de gezondheid van het kind.

Ik vind het daarom belangrijk dat aanstaande moeders en vaders over betrouwbare informatie kunnen beschikken om gezond aan een zwangerschap te beginnen. In Nederland is preconceptiezorg beschikbaar en in de preconceptiezorg wordt aandacht besteed aan het belang van een gezonde leefstijl voor een gezonde zwangerschap en gezond geboren kinderen. Ook is er betrouwbare algemene informatie over gezond zwanger worden te vinden op de websites van het Nederlands Huisartsen Genootschap (www.thuisarts.nl), de Koninklijke Nederlandse organisatie van verloskundigen (KNOV) (www.deverloskundige.nl), het Voedingscentrum (www.voedingscentrum.nl) en het College Perinatale Zorg (www.strakszwangerworden.nl).

Maar ondanks de preconceptiezorg en de beschikbare algemene informatie worden de aanbevelingen voor een gezonde leefstijl bij zwangerschap helaas niet door alle aanstaande moeders en vaders opgevolgd. Om dit te verbeteren, besteedt het College Perinatale Zorg in zijn plan van aanpak preventie ook aandacht aan de preventie van risicofactoren zoals het stoppen met roken, advisering t.a.v. alcoholgebruik, leefstijladviezen en preconceptieadvies. Daarnaast ondersteun ik verschillende initiatieven die tot doel hebben de preconceptiezorg te verbeteren. Zo is er het landelijke project «Healthy Pregnancy 4All» waarbij met programmatische preconceptiezorg beoogd wordt de perinatale gezondheid te verbeteren. In het ZonMw-onderzoeksprogramma «Zwangerschap en Geboorte» is preconceptiezorg één van de speerpunten. Ook ondersteun ik de start van de landelijke uitrol van het programma VoorZorg door het Nederlands Centrum Jeugdgezondheidszorg. Dit is een bewezen effectief opvoedondersteuningsprogramma gericht op kwetsbare jonge vrouwen die zwanger zijn van hun eerste kind.

Scholen kunnen aandacht geven aan het thema zwangerschap en de rol die een gezonde leefstijl hierbij kan spelen. Via de website www.gezondeschool.nl kunnen professionals uit en rondom het onderwijs handelingsperspectief verkrijgen om hier aandacht aan te besteden. In 2015 heeft de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) een leerplankader Sport, Bewegen en Gezonde Leefstijl ontwikkeld en uitgebracht. De leerlijn Relaties en Seksualiteit gaat hierbij onder meer in op het belang van een gezonde leefstijl rondom de zwangerschap. Ook is de KNOV onlangs gestart met een pilot om MBO-scholieren persoonlijke informatie en advies te geven over seksuele gezondheid en preconceptiezorg. Zoals ik in het AO zwangerschap en geboorte van 25 november 2015 heb gemeld, vind ik voorlichting over preconceptie op scholen een goed idee. Ik heb tijdens dit AO gezegd dat ik het College Perinatale Zorg zal vragen dit idee mee te nemen in het plan van aanpak preventie. In onderzoeksverband wordt geëxperimenteerd met het geven van voorlichting over preconceptie op scholen. ZonMw rapporteert hierover in 2017. Scholen bepalen zelf of ze gebruik willen maken van het aanbod dat er is rond het thema leefstijl en zwangerschap. Daarnaast blijven ouders de eerstverantwoordelijke om hun kinderen op deze punten op te voeden.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E.I. Schippers