Kamerstuk
| Datum publicatie | Organisatie | Vergaderjaar | Dossier- en ondernummer |
|---|---|---|---|
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2009-2010 | 32222-X nr. 2 |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Gerelateerd
Printen
Delen
32 222 X
Wijziging van de begrotingsstaten van het ministerie van Defensie (X)
voor het jaar 2009 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)
nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING
(A) ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2009 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het ministerie van Defensie (X).
De in die begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.
Uit de hiervoor vermelde samenvattende begrotingsstaat blijkt dat ten opzichte van de eerste suppletoire begroting 2009 een bedrag van € 10,754 miljoen aan de begroting voor 2009 wordt onttrokken en dat het begrotingsbedrag voor de ontvangsten 2009 met € 8,074 miljoen wordt verlaagd. Dit leidt tot een uitgavenbudget van € 8 727,284 miljoen en een ontvangstenbudget van € 531,469 miljoen voor het ministerie van Defensie. Het bedrag voor de in 2009 aan te gane verplichtingen wordt verlaagd met € 588,726 miljoen tot € 8 503,139 miljoen.
Samenvatting belangrijkste begrotingswijzigingen
Tot de belangrijkste begrotingswijzigingen kan worden gerekend de toekenning van € 18,0 miljoen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het gaat hier om de investeringsbijdrage voor de Nederlandse deelname aan het C-17 initiatief van de NAVO om de strategische luchttransportcapaciteit te vergroten. Een generale mutatie van € – 22,198 miljoen heeft betrekking op het niet-relevante deel van de pensioenen en uitkeringen. Daarnaast is er sprake van overhevelingen met diverse andere departementen voor een totaalbedrag van per saldo € 1,5 miljoen. De neerwaartse bijstelling van de ontvangsten wordt per saldo veroorzaakt door lagere verkoopopbrengsten (€ 29,0 miljoen) en lagere personele ontvangsten (€ 4,1 miljoen). Hier tegenover staan hogere ontvangsten die verband houden met het aandeel van de deelnemende landen in de uitvoering van crisisbeheersingsoperaties (€ 14,1 miljoen) en diverse overige ontvangsten voor een bedrag van € 10,9 miljoen. De verlaging van het verplichtingenniveau is ontstaan door de diverse investeringsprojecten administratief in overeenstemming te brengen met de contractgegevens en de bijbehorende fasering. Dit is met name een uitvloeisel van het overgaan naar het nieuwe administratiesysteem (SAP) en het schonen van de oude administratie (Geïntegreerde Verplichtingen Kas Kosten Administratie).
Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties
Op de website van het ministerie van Defensie (www.defensie.nl/missies) is actuele informatie beschikbaar over de verschillende crisisbeheersingsoperaties.
Met dit wetsvoorstel wordt voorgesteld de begrotingen van de uitgaven en de ontvangsten van het ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2009, respectievelijk met € 10,754 miljoen en € 8,074 miljoen te verlagen.
De mutaties die tot deze aanpassingen leiden worden in de Najaarsnota 2009 (Kamerstukken II, 2009–2010, ......., nr. 1) opgenomen.
De cijfermatige aansluiting ten opzichte van de Voorjaarsnota 2009 is als volgt:
Stand begroting Voorjaarsnota 2009 € 8 738,038 miljoen
Totaal mutaties na Voorjaarsnota opgenomen in de Miljoenennota 2010 – € 5,198 miljoen
Nadere wijzigingsvoorstellen 2009 – € 5,556 miljoen
Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2009 € 8 727,284 miljoen
Stand begroting Voorjaarsnota 2009 € 539,543 miljoen
Totaal mutaties na Voorjaarsnota opgenomen in de Miljoenennota 2010 – € 4,111 miljoen
Nadere wijzigingsvoorstellen 2009 – € 3,963 miljoen
Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2009 € 531,469 miljoen
| Omschrijving | UCBO | CZSK | CLAS | CLSK | CKMar | DMO | CDC | Geh. | Nom. | Alg. | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Begroting 2009 (incl. Nota van Wijziging) | 326,1 | 625,4 | 1 351,4 | 717,0 | 386,1 | 2 285,1 | 1 009,0 | 2,2 | 81,6 | 1 684,0 | 8 467,9 |
| Wijzigingen in samenhang | |||||||||||
| met de Voorjaarsnota 2009 | |||||||||||
| 1. Definitieve eindejaarsmarge 2008 | – 33,0 | – 33,0 | |||||||||
| 2. Overhevelingen tussen departementen | 51,0 | 0,7 | – 6,3 | – 1,1 | 44,3 | ||||||
| 3. Herschikking tussen defensieonderdelen | – 12,1 | – 10,2 | – 10,0 | 0,8 | 21,3 | 114,6 | – 76,0 | – 28,4 | 0,0 | ||
| 4. Bijstelling ontvangsten | 8,0 | 8,0 | |||||||||
| 5. Toekenning Loonbijstellling | 177,7 | 177,7 | |||||||||
| 6. Toekenning Prijsbijstellling | 71,9 | 71,9 | |||||||||
| 7. Sociaal flankerend beleid | 1,2 | 1,2 | |||||||||
| Stand Voorjaarsnota 2009 | 377,1 | 613,3 | 1 341,2 | 707,0 | 387,6 | 2 306,4 | 1 117,3 | 2,2 | 230,4 | 1 655,6 | 8 738,0 |
| 1. Herschikking tussen defensieonderdelen | – 1,2 | 1,2 | 0,0 | ||||||||
| 2. Overhevelingen van/naar andere departementen | – 1,1 | – 1,1 | |||||||||
| 3. Uitdeling loonbijstelling | 20,2 | 41,9 | 17,8 | 11,6 | 13,0 | 16,1 | – 149,7 | 29,1 | 0,0 | ||
| 4. Uitdeling prijsbijstelling | 3,7 | 6,5 | 5,5 | 2,2 | 46,1 | 8,6 | 0,0 | – 76,4 | 3,6 | 0,0 | |
| 5. Bijstelling ontvangsten | – 4,1 | – 4,1 | |||||||||
| Afrondingsverschillen | 0,0 | ||||||||||
| Stand Miljoenennota 2010 | 377,1 | 637,3 | 1 389,6 | 730,3 | 401,4 | 2 365,5 | 1 141,9 | 2,2 | – 2,0 | 1 689,4 | 8 732,8 |
| Nadere wijzigingen: | |||||||||||
| 6. Overhevelingen van/naar andere departementen | 18,0 | 1,0 | – 20,6 | – 1,6 | |||||||
| 7. Bijstelling ontvangsten Crisisbeheersingsoperaties | 14,1 | 14,1 | |||||||||
| 8. Herschikking tussen defensieonderdelen | – 0,9 | – 18,7 | – 1,7 | 0,0 | 66,0 | – 20,7 | – 16,1 | – 8,0 | 0,0 | ||
| 9. Bijstelling ontvangsten | 10,9 | 10,9 | |||||||||
| 10. Bijstelling ontvangsten verkoopopbrengsten | – 39,0 | 10,0 | – 29,0 | ||||||||
| Afrondingsverschillen | 0,0 | ||||||||||
| Stand tweede suppletoire begroting 2009/Najaarsnota 2009 | 391,2 | 636,4 | 1 370,9 | 728,7 | 401,4 | 2 410,5 | 1 131,3 | 2,2 | – 6,2 | 1 660,8 | 8 727,3 |
A. Mutaties tot stand Miljoenennota 2010
1. Herschikkingen tussen defensieonderdelen
Het betreft hier de eerder gestalde uitgaven voor het Sociaal Beleidskader, die nu naar de Bestuursstaf worden overgeboekt.
2. Overhevelingen tussen departementen
Overhevelingen van het ministerie van Defensie naar andere departementen hebben per saldo geleid tot een verlaging van het defensiebudget met € 1,1 miljoen. Het gaat hier om een geleverde bijdrage aan het ministerie van Economische Zaken ten behoeve van nanotechnologie (€ 0,2 miljoen) en de afrekening van het Kluwer-contract 2009 waartoe aan het ministerie van Financiën € 0,9 miljoen is overgeheveld.
3 en 4. Uitdeling loon- en prijsbijstelling
Het betreft hier de verdeling van de loon- en de prijsbijstelling over de defensieonderdelen.
De uitgavenbegroting is met € 4,1 miljoen verlaagd in verband met de doorwerking in de uitgaven van de lager dan geraamde ontvangsten.
6. Overhevelingen tussen departementen
Tot de belangrijkste overheveling kan worden gerekend de toekenning van € 18,0 miljoen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het gaat hier om de investeringsbijdrage voor de Nederlandse deelname aan het C-17 initiatief van de NAVO om de strategische luchttransportcapaciteit te vergroten. De uitgaven voor pensioenen en uitkeringen zijn voor het niet-relevante deel met € 22,2 miljoen neerwaarts bijgesteld en gebracht ten gunste van het generale beeld. Daarnaast hebben er diverse kleine overhevelingen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor in totaal een bedrag van € 2,6 miljoen plaatsgevonden.
7. Bijstelling ontvangsten Crisisbeheersingsoperaties
De doorwerking in de uitgaven van de ontvangsten is met name het gevolg van de van partnerlanden ontvangen vergoeding voor de ondersteuning in Afghanistan. Daarnaast is een vergoeding ontvangen van de Verenigde Naties voor de Nederlandse inzet van personeel en materieel bij de UNIFIL missie.
8. Herschikkingen tussen defensieonderdelen
Het bepalen van het vermoedelijk beloop 2009 heeft geleid tot mutaties tussen de defensieonderdelen. Deze mutaties hebben onder andere betrekking op de bijstelling van de uitgaven voor het onderhoud aan wapensystemen en voorraden. De diverse bijstellingen op de exploitatie zijn een gevolg van gewijzigde uitgaven door vertraging van onder andere de projecten Walradar en Windmolens en het lager aantal claims in 2009 aangaande de Bommelerwaard dan was voorzien. Bijstelling van de personele uitgaven vindt onder andere plaats door minder oefeningen en aanpassing van het vermoedelijk beloop van de uitgaven voor pensioenen en uitkeringen. Voor de investeringen geldt onder andere dat de raming voor investeringen in infrastructuur en informatie-voorziening zijn bijgesteld.
De doorwerking in de uitgaven van de hogere ontvangsten bedraagt € 10,9 miljoen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting bij het overzicht van de ontvangstenmutaties.
10. Bijstelling ontvangsten verkoopopbrengsten
De uitgavenbegroting is neerwaarts aangepast met € 29,0 miljoen in verband met de doorwerking in de uitgaven van een andere fasering van de opbrengsten uit verkoop van materieel die op de ontvangstenbegroting verantwoord worden.
| Omschrijving | UCBO | CZSK | CLAS | CLSK | CKMar | DMO | CDC | Geh. | Nom. | Alg. | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Begroting 2009 (incl. Nota van Wijziging) | 1,4 | 23,9 | 18,2 | 8,7 | 5,0 | 398,0 | 65,3 | 0,0 | 0,0 | 11,1 | 531,5 |
| Wijzigingen in samenhang | |||||||||||
| met de Voorjaarsnota 2009 | |||||||||||
| 1. Bijstelling ontvangsten | – 8,0 | 1,0 | 15,0 | 8,0 | |||||||
| Stand Voorjaarsnota 2009 | 1,4 | 15,9 | 18,2 | 9,7 | 5,0 | 413,0 | 65,3 | 0,0 | 0,0 | 11,1 | 539,5 |
| 1. Bijstelling ontvangsten | – 0,6 | – 2,0 | – 0,4 | – 0,3 | 0,0 | – 0,8 | – 4,1 | ||||
| Afrondingsverschillen | |||||||||||
| Stand Miljoenennota 2010 | 1,4 | 15,3 | 16,2 | 9,3 | 4,7 | 413,0 | 64,5 | 0,0 | 0,0 | 11,1 | 535,4 |
| Nadere wijzigingen: | |||||||||||
| 2. Bijstelling ontvangsten Crisisbeheersingsoperaties | 14,1 | 14,1 | |||||||||
| 3. Bijstelling ontvangsten | – 0,3 | – 0,1 | 2,0 | 2,3 | 0,0 | 2,5 | 4,5 | 10,9 | |||
| 4. Bijstelling ontvangsten verkoopopbrengsten | – 39,0 | 10,0 | – 29,0 | ||||||||
| Stand tweede suppletoire begroting 2009/Najaarsnota 2009 | 15,5 | 15,0 | 16,1 | 11,2 | 7,1 | 374,0 | 77,0 | 0,0 | 0,0 | 15,6 | 531,5 |
A. Mutaties tot stand Miljoenennota 2010
De bijstelling op de ontvangsten heeft betrekking op lagere personele ontvangsten in verband met verlaagde inhoudingen voor huisvesting.
2. Bijstelling ontvangsten Crisisbeheersingsoperaties
De ontvangstenraming is naar boven bijgesteld. Dit is met name het gevolg van de van partnerlanden ontvangen vergoeding voor de ondersteuning in Afghanistan. Daarnaast is er een vergoeding ontvangen van de Verenigde Naties voor de Nederlandse inzet van personeel en materieel bij de UNIFIL-missie.
De doorwerking in de uitgaven van de hogere ontvangsten bedraagt € 10,9 miljoen. Dit is onder andere het gevolg van extra ontvangsten die betrekking hebben op de gezondheidszorg. De Franse bijdrage in de vernieuwing van de brandstofpijpleiding tussen Nederland en België is ontvangen. Daarnaast is compensatie verkregen uit het Europese Subsidie Fonds voor specifieke opleidingen.
4. Bijstelling verkoopopbrengsten
Als onderdeel van de herfasering van de verkoopopbrengsten in de begroting 2010, worden in 2009 de verkoopopbrengsten roerende zaken bijgesteld. Het betreft hier onder andere een nadere vaststelling van het verkoopschema voor Tanks, Pantserhouwitzers en F-16 gevechtsvliegtuigen.
Budgettaire gevolgen van beleid
Beleidsartikel 20 Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 326 100 | 377 100 | 14 093 | 391 193 |
| Uitgaven | ||||
| Balkan | ||||
| EUFOR/Althea | 3 500 | 6 900 | 6 900 | |
| EULEX | 1 300 | 1 300 | – 800 | 500 |
| Overige operaties Balkan | 340 | 800 | 100 | 900 |
| Afghanistan | ||||
| ISAF | 270 000 | 329 000 | 329 000 | |
| Overige operaties Afghanistan | 350 | 350 | – 200 | 150 |
| Midden-Oosten | ||||
| UNIFIL | 0 | |||
| Overige operaties Midden-Oosten | 500 | 630 | – 60 | 570 |
| Afrika | ||||
| EUFOR TCHAD/RCA | 7 000 | 7 000 | – 1 800 | 5 200 |
| UNMIS | 420 | 1 300 | 200 | 1 500 |
| Atalanta | 9 500 | – 2 500 | 7 000 | |
| Allied Protector | 2 000 | 2 000 | ||
| Overige operaties Afrika | 200 | 200 | 200 | |
| Irak | ||||
| NTM-I | 400 | 400 | 400 | 800 |
| Perzische Golf | ||||
| Overige operaties Perzische Golf | 0 | |||
| Overige operaties en kleine missies | 5 810 | 3 920 | – 330 | 3 590 |
| Contributies en premies | ||||
| NAVO CRO/EU-contributies | 16 000 | 13 200 | 13 200 | |
| Afdracht premie/koopsom pensioenen | 7 000 | 0 | ||
| Totaal operaties en contributies | 312 820 | 376 500 | – 4 990 | 371 510 |
| Voorziening Crisisbeheersingsoperaties | 13 280 | 600 | 19 083 | 19 683 |
| Totaal uitgaven | 326 100 | 377 100 | 14 093 | 391 193 |
| Ontvangsten | 1 407 | 1 407 | 14 093 | 15 500 |
| Omschrijving | Programma-uitgaven | Totaal |
|---|---|---|
| Beleidsmatige mutaties | ||
| EUFOR/TCHAD-RCA | – 1 800 | – 1 800 |
| Atalanta | – 2 500 | – 2 500 |
| Diverse mutaties | – 690 | – 690 |
| Voorziening crisisbeheersingsoperaties | 19 083 | 19083 |
| Totaal beleidsmatige mutaties | 14 093 | 14 093 |
| Totaal mutaties | 14 093 | 14 093 |
De raming voor 2009 is naar beneden bijgesteld. Dit wordt veroorzaakt doordat het onderhoud en herstel van het ingezette materieel vertraging heeft opgelopen. De uitgaven schuiven door naar 2010.
Het mandaat van de missie Atalanta loopt tot medio december 2009. De financiële afwikkeling zal deels in 2009 plaatsvinden en deels doorschuiven naar 2010.
Het betreft hier een aantal kleine wijzigingen in de uitvoering van diverse operaties.
Voorziening crisisbeheersingsoperaties
De voorziening crisisbeheersingoperaties is naar boven bijgesteld. Dit komt met name doordat de stijging van de ontvangstenraming is verwerkt in de uitgavenraming.
De ontvangstenraming is naar boven bijgesteld. Dit is met name het gevolg van de van partnerlanden ontvangen vergoeding voor de ondersteuning in Afghanistan. Daarnaast is er een vergoeding ontvangen van de Verenigde Naties voor de Nederlandse inzet van personeel en materieel bij de UNIFIL-missie.
Beleidsartikel 21 Commando zeestrijdkrachten
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 599 530 | 587 470 | 23 096 | 610 566 |
| Uitgaven | ||||
| Programma-uitgaven | ||||
| Commando Zeestrijdkrachten Nederland | 522 858 | 508 450 | 21 047 | 529 497 |
| Commando Zeestrijdkrachten Caribisch gebied | 50 771 | 50 457 | 2 402 | 52 859 |
| Militaire bijstand en steunverlening | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Kustwacht Nederland | 24 296 | 24 906 | – 1 048 | 23 858 |
| Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba | 3 005 | 3 442 | 0 | 3 442 |
| Totaal programma-uitgaven | 600 930 | 587 255 | 22 401 | 609 656 |
| Apparaatsuitgaven | ||||
| Staf Commando Zeestrijdkrachten | 17 083 | 19 436 | 695 | 20 131 |
| Bijdragen aan baten-lastendiensten | 7 382 | 6 644 | 0 | 6 644 |
| Totaal apparaatsuitgaven | 24 465 | 26 080 | 695 | 26 775 |
| Totaal uitgaven | 625 395 | 613 335 | 23 096 | 636 431 |
| Totaal ontvangsten | 23 887 | 15 887 | – 913 | 14 974 |
| Omschrijving | Programmauitgaven | Apparaatsuitgaven | Totaal |
|---|---|---|---|
| Beleidsmatige mutaties | |||
| Uitdeling loonbijstelling | 19 838 | 695 | 20 533 |
| Uitdeling prijsbijstelling | 3 733 | 3 733 | |
| Vertraging project Uitbreiding Walradar | – 1 170 | – 1 170 | |
| Totaal beleidsmatige mutaties | 22 401 | 695 | 23 096 |
| Totaal mutaties | 22 401 | 695 | 23 096 |
Uitdeling Loon- en Prijsbijstelling
Het betreft hier de uitdeling van de loon- en prijsbijstelling naar de defensieonderdelen.
Vertraging project uitbreiding Walradar
In de doorlooptijd van het project uitbreiding Walradar is vertraging opgetreden.
De ontvangsten van het CZSK worden neerwaarts bijgesteld met € 0,913 miljoen. Deze mutatie heeft betrekking op lagere personele ontvangsten.
Beleidsartikel 22 Commando landstrijdkrachten
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 1 435 945 | 1 425 788 | 29 716 | 1 455 504 |
| Uitgaven | ||||
| Programma-uitgaven | ||||
| Operationeel Commando LAS | 1 071 491 | 1 060 004 | 27 099 | 1 087 103 |
| Totaal programma-uitgaven | 1 071 491 | 1 060 004 | 27 099 | 1 087 103 |
| Apparaatsuitgaven | ||||
| Staf Commando LAS | 255 032 | 256 362 | 3 472 | 259 834 |
| Bijdragen aan baten-lastendiensten | 24 838 | 24 838 | – 855 | 23 983 |
| Totaal apparaatsuitgaven | 279 870 | 281 200 | 2 617 | 283 817 |
| Totaal uitgaven | 1 351 361 | 1 341 204 | 29 716 | 1 370 920 |
| Totaal ontvangsten | 18 215 | 18 215 | – 2 121 | 16 094 |
| Omschrijving | Programmauitgaven | Apparaatsuitgaven | Totaal |
|---|---|---|---|
| Beleidsmatige mutaties | |||
| Uitdeling loonbijstelling | 38 561 | 3 472 | 42 033 |
| Uitdeling prijsbijstelling | 6 538 | 6 538 | |
| Personeelsaantallen oefeningen | – 12 000 | – 12 000 | |
| Diverse uitgaven | – 6 000 | – 6 000 | |
| Paresto | – 855 | – 855 | |
| Totaal beleidsmatige mutaties | 27 099 | 2 617 | 29 716 |
| Totaal mutaties | 27 099 | 2 617 | 29 716 |
Uitdeling Loon- en Prijsbijstelling
Het betreft hier de uitdeling van de loon- en prijsbijstelling naar de defensieonderdelen.
Personeelsaantallen oefeningen
Als gevolg van vacatures bij de operationele eenheden is de omvang van de eenheden in het oefenprogramma minder waardoor op de personele exploitatie minder uitgaven worden gedaan.
Het betreft lagere uitgaven voor onder andere opleidingen, persoonsgebonden uitgaven, infrastructurele voorzieningen en overig materieel.
De uitgaven voor Paresto worden neerwaarts bijgesteld als gevolg van versobering van het aanbod.
De ontvangsten van het CLAS worden verlaagd met € 2,121 miljoen hetgeen betrekking heeft op lagere personele ontvangsten.
Beleidsartikel 23 Commando luchtstrijdkrachten
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 732 016 | 722 047 | 21 662 | 743 709 |
| Uitgaven | ||||
| Programma-uitgaven | ||||
| Commando Luchtstrijdkrachten Nederland | 606 389 | 596 420 | 21 566 | 617 986 |
| Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal programma-uitgaven | 606 389 | 596 420 | 21 566 | 617 986 |
| Apparaatsuitgaven | ||||
| Staf Commando Luchtstrijdkrachten | 98 453 | 98 453 | 1 817 | 100 270 |
| Bijdragen aan baten-lastendiensten | 12 121 | 12 121 | – 1 721 | 10 400 |
| Totaal apparaatsuitgaven | 110 574 | 110 574 | 96 | 110 670 |
| Totaal uitgaven | 716 963 | 706 994 | 21 662 | 728 656 |
| Totaal ontvangsten | 8 671 | 9 671 | 1 551 | 11 222 |
| Omschrijving | Programmauitgaven | Apparaatsuitgaven | Totaal |
|---|---|---|---|
| Beleidsmatige mutaties | |||
| Uitdeling loonbijstelling | 16 036 | 1 817 | 17 853 |
| Uitdeling prijsbijstelling | 5 530 | 5 530 | |
| Paresto | – 1 721 | – 1 721 | |
| Totaal beleidsmatige mutaties | 21 566 | 96 | 21 662 |
| Totaal mutaties | 21 566 | 96 | 21 662 |
Uitdeling Loon- en Prijsbijstelling
Het betreft hier de uitdeling van de loon- en prijsbijstelling naar de defensieonderdelen.
De uitgaven voor Paresto worden neerwaarts bijgesteld als gevolg van versobering van het aanbod.
De ontvangsten van het CLSK worden per saldo verhoogd met € 1,551 miljoen. Dit heeft enerzijds betrekking op lagere personele ontvangsten. Anderzijds is compensatie verkregen uit het Europese Subsidie Fonds voor specifieke opleidingen.
Beleidsartikel 24 Commando Koninklijke marechaussee
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 400 358 | 401 823 | 13 839 | 415 662 |
| Uitgaven | ||||
| Programma-uitgaven | ||||
| Operationele taakvelden | 353 032 | 354 054 | 12 750 | 366 804 |
| Totaal programma-uitgaven | 353 032 | 354 054 | 12 750 | 366 804 |
| Apparaatsuitgaven | ||||
| Staf Koninklijke marechaussee | 28 899 | 29 342 | 997 | 30 339 |
| Bijdragen aan baten-lastendiensten | 4 199 | 4 199 | 92 | 4 291 |
| Totaal apparaatsuitgaven | 33 098 | 33 541 | 1 089 | 34 630 |
| Totaal uitgaven | 386 130 | 387 595 | 13 839 | 401 434 |
| Totaal ontvangsten | 5 000 | 5 000 | 2 053 | 7 053 |
| Omschrijving | Programmauitgaven | Apparaatsuitgaven | Totaal |
|---|---|---|---|
| Beleidsmatige mutaties | |||
| Uitdeling loonbijstelling | 10 594 | 997 | 11 591 |
| Uitdeling prijsbijstelling | 2 156 | 92 | 2 248 |
| Totaal beleidsmatige mutaties | 12 750 | 1 089 | 13 839 |
| Totaal mutaties | 12 750 | 1 089 | 13 839 |
Uitdeling Loon- en Prijsbijstelling
Het betreft hier de uitdeling van de loon- en prijsbijstelling naar de defensieonderdelen.
De ontvangsten van de KMAR worden per saldo verhoogd met € 2,053 miljoen. Dit heeft enerzijds betrekking op lagere personele ontvangsten. Anderzijds is compensatie verkregen uit het Europese Subsidie Fonds voor specifieke opleidingen.
Beleidsartikel 25 Defensie Materieelorganisatie
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 2 541 856 | 2 563 174 | – 470 677 | 2 092 497 |
| Uitgaven | ||||
| Programma-uitgaven | ||||
| Investeringen zeestrijdkrachten | 208 294 | 206 703 | 41 589 | 248 292 |
| Investeringen landstrijdkrachten | 424 887 | 424 887 | 130 856 | 555 743 |
| Investeringen luchtstrijdkrachten | 288 430 | 278 430 | 24 865 | 303 295 |
| Investeringen Koninklijke marechaussee | 12 295 | 12 295 | 214 | 12 509 |
| Investeringen Defensiebreed | 282 613 | 282 613 | – 147 779 | 134 834 |
| Investeringen overig | 22 718 | 22 283 | 434 | 22 717 |
| Logistieke ondersteuning zeestrijdkrachten | 248 156 | 259 656 | 2 689 | 262 345 |
| Logistieke ondersteuning landstrijdkrachten | 311 456 | 311 456 | 15 549 | 327 005 |
| Logistieke ondersteuning luchtstrijdkrachten | 261 112 | 259 342 | 20 118 | 279 460 |
| Totaal programma-uitgaven | 2 059 961 | 2 057 665 | 88 535 | 2 146 200 |
| Apparaatsuitgaven | ||||
| Staf Defensie Materieelorganisatie | 222 572 | 246 186 | 15 541 | 261 727 |
| Bijdragen aan baten-lastendiensten | 2 577 | 2 577 | 0 | 2 577 |
| Totaal apparaatsuitgaven | 225 149 | 248 763 | 15 541 | 264 304 |
| Totaal uitgaven | 2 285 110 | 2 306 428 | 104 076 | 2 410 504 |
| Totaal ontvangsten | 398 006 | 413 006 | – 39 029 | 373 977 |
| Omschrijving | Programma-uitgaven | Apparaats-uitgaven | Investeringen | Totaal |
|---|---|---|---|---|
| Beleidsmatige mutaties | ||||
| Uitdeling loonbijstelling | 13 003 | 13 003 | ||
| Uitdeling prijsbijstelling | 43 535 | 2 538 | 46 073 | |
| Verwerving C-17 capaciteit | 18 000 | 18 000 | ||
| Bijstelling investeringsprojecten zeestrijdkrachten | 35 000 | 35 000 | ||
| Bijstelling investeringsprojecten landstrijdkrachten | 120 000 | 120 000 | ||
| Bijstelling defensiebrede investeringsprojecten | – 155 000 | – 155 000 | ||
| Hogere personeelsgerelateerde uitgaven | 10 000 | 10 000 | ||
| Exploitatie onderhoud wapensystemen en voorraden | 13 000 | 13 000 | ||
| Exploitatie MilSatcom | 4 000 | 4 000 | ||
| Totaal beleidsmatige mutaties | 70 535 | 15 541 | 18 000 | 104 076 |
| Totaal mutaties | 70 535 | 15 541 | 18 000 | 104 076 |
Uitdeling Loon- en Prijsbijstelling
Het betreft hier de uitdeling van de loon- en prijsbijstelling naar de defensieonderdelen.
Het gaat hier om de investeringsbijdrage van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor de Nederlandse deelname aan het C-17 initiatief van de NAVO om de strategische luchttransportcapaciteit te vergroten. Dit budget wordt toegevoegd aan de Investeringen Luchtstrijdkrachten.
Bijstelling investeringsprojecten zeestrijdkrachten
Binnen de DMO wordt in 2009 gebruik gemaakt van een apart artikelonderdeel voor defensiebrede projecten. Voor lopende defensiebrede projecten is echter in 2009 nog gebruik gemaakt van de artikelonderdelen waar de projecten in eerste instantie zijn opgestart. Het gaat hierbij onder andere om de projecten NH-90, Milsatcom, Joint Support Ship, LC-Fregatten, Patrouillevaartuigen, Kwantitatieve versterking Mariniersbataljon en diverse kleinere projecten. Naast de daaruit voortvloeiende nodige herschikkingen tussen de investeringen Landstrijdkrachten, investeringen Zeestrijdkrachten en investeringen defensiebreed zijn ook diverse van deze projecten aangepast.
Bijstelling investeringsprojecten landstrijdkrachten
Binnen de DMO wordt in 2009 gebruik gemaakt van een apart artikelonderdeel voor defensiebrede projecten. Voor lopende defensiebrede projecten is echter in 2009 nog gebruik gemaakt van de artikelonderdelen waar de projecten in eerste instantie zijn opgestart. Het gaat hierbij onder andere om de projecten Titaan, Richtkijker wapen Schutter Lange Afstand (SLA), Mobile Combat training Centre, Panzerhaubitze 2000, Infanterie Gevechtsvoertuigen en diverse kleinere projecten. Naast de daaruit voortvloeiende nodige herschikkingen tussen de investeringen Landstrijdkrachten, investeringen Zeestrijdkrachten en investeringen defensiebreed zijn ook diverse van deze projecten aangepast.
Bijstelling defensiebrede investeringsprojecten
Binnen de DMO wordt in 2009 gebruik gemaakt van een apart artikelonderdeel voor defensiebrede projecten. Voor lopende defensiebrede projecten is echter in 2009 nog gebruik gemaakt van de artikelonderdelen waar de projecten in eerste instantie zijn opgestart. Het gaat hierbij onder andere om de projecten NH-90, Milsatcom, Titaan en Richtkijker wapen Schutter Lange Afstand (SLA) en diverse kleinere projecten. Naast de daaruit voortvloeiende nodige herschikkingen tussen de investeringen Landstrijdkrachten, investeringen Zeestrijdkrachten en investeringen defensiebreed zijn ook diverse van deze projecten aangepast.
Hogere personeelsgerelateerde uitgaven
Ten tijde van de eerste suppletoire begroting 2009 is aan het CDC het benodigde budget toegevoegd voor de verwachte uitgaven in verband met de schadeclaims uit het helikopterongeval in de Bommelerwaard. Dit budget werd in mindering gebracht op de personele exploitatie. Het totaalbedrag van de claims is lager dan verwacht. Daarnaast is de daling van de personeelsgerelateerde uitgaven echter minder dan was voorzien. Het deel van het budget dat niet nodig is voor de schadeclaims wordt daarom ingezet voor het compenseren van de hogere personele exploitatie op dit artikel.
Exploitatie onderhoud wapensystemen en voorraden
Het betreft hier de bijstelling van de uitgaven voor de instandhouding van wapensystemen en de aankoop van extra reservedelen en voorraden voor diverse wapensystemen.
Het betreft hier de exploitatie-uitgaven in 2009 voor de instandhouding van het recent ingestroomde MilSatcom-systeem.
De ontvangsten van de DMO worden verlaagd met € 39,029 miljoen. Deze mutatie heeft deels betrekking op lagere personele ontvangsten waarin opgesloten zit de lagere bijdrage ten aanzien van huisvesting. Voorts worden, als onderdeel van de herfasering van de verkoopopbrengsten in de begroting 2010, in 2009 de verkoopopbrengsten 2009 voor roerende zaken bijgesteld. Het betreft hier met name een nadere vaststelling van het verkoopschema van Tanks, Pantserhouwitzers en F-16 vliegtuigen.
Beleidsartikel 26 Commando Dienstencentra
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 1 007 580 | 1 115 835 | 14 023 | 1 129 858 |
| Uitgaven | ||||
| Programmauitgaven | ||||
| Bedrijfsgroep informatievoorziening | 38 605 | 39 050 | 1 711 | 40 761 |
| Bedrijfsgroep Transport | 75 161 | 93 964 | 1 185 | 95 149 |
| Bedrijfsgroep Gezondheidszorg | 85 072 | 85 685 | 3 862 | 89 547 |
| Bedrijfsgroep Facility Services | 145 148 | 182 119 | 5 218 | 187 337 |
| Bedrijfsgroep Personele diensten | 100 824 | 146 824 | – 17 071 | 129 753 |
| Attachés | 20 688 | 20 688 | 0 | 20 688 |
| Investeringen infrastructuur | 276 610 | 270 131 | – 44 000 | 226 131 |
| Investeringen informatievoorziening | 78 934 | 78 934 | 15 900 | 94 834 |
| Exploitatie informatievoorziening | 91 169 | 94 859 | 20 000 | 114 859 |
| Nederlandse Defensie Academie | 57 859 | 58 838 | 1 625 | 60 463 |
| Bedrijfsgroep ICT | 16 186 | 16 186 | 155 | 16 341 |
| Totaal programmauitgaven | 986 256 | 1 087 278 | – 11 415 | 1 075 863 |
| Apparaatsuitgaven | ||||
| Staf Commando Dienstencentra | 15 281 | 17 800 | 25 438 | 43 238 |
| Bijdragen aan baten-lastendiensten | 7 463 | 12 177 | 0 | 12 177 |
| Totaal apparaatsuitgaven | 22 744 | 29 977 | 25 438 | 55 415 |
| Totaal uitgaven | 1 009 000 | 1 117 255 | 14 023 | 1 131 278 |
| Totaal ontvangsten | 65 255 | 65 255 | 11 765 | 77 020 |
| Omschrijving | Programma-uitgaven | Apparaats-uitgaven | Investeringen | Totaal |
|---|---|---|---|---|
| Beleidsmatige mutaties | ||||
| Uitdeling loonbijstelling | 15 285 | 1 126 | 16 411 | |
| Uitdeling prijsbijstelling | 900 | 7 712 | 8 612 | |
| Strategische voorraden | 1 400 | 1 400 | ||
| Hogere personeelsgerelateerde uitgaven | 10 000 | 10 000 | ||
| Claims DLD/waterschapbelasting | 6 600 | 6 600 | ||
| Bijstelling Bommelerwaard | – 20 000 | – 20 000 | ||
| Bijstelling infra investeringen | – 44 000 | – 44 000 | ||
| Bijstelling IV-investeringen | 15 000 | 15 000 | ||
| Exploitatiekosten voorbereiding ERP | 20 000 | 20 000 | ||
| Totaal beleidsmatige mutaties | 17 585 | 25 438 | – 29 000 | 14 023 |
| Totaal mutaties | 17 585 | 25 438 | – 29 000 | 14 023 |
Uitdeling Loon- en Prijsbijstelling
Het betreft hier de uitdeling van de loon- en prijsbijstelling naar de defensieonderdelen.
De bij het CDC Militair Geneeskundig Logistiek Centrum opgeslagen en beheerde voorraad strategische goederen is opnieuw vastgesteld. Dit betekent dat er additionele uitgaven nodig zijn om de operationele voorraden voor gezondheidszorg bij te stellen.
Hogere personeelsgerelateerde uitgaven
Ten tijde van de eerste suppletoire begroting 2009 is aan het CDC het benodigde budget toegevoegd voor de verwachte uitgaven in verband met de schadeclaims uit het helikopterongeval in de Bommelerwaard. Dit budget werd in mindering gebracht op de personele exploitatie. Het totaalbedrag van de claims is lager dan verwacht. Daarnaast is de daling van de personeelsgerelateerde uitgaven echter minder dan was voorzien. Het deel van het budget dat niet nodig is voor de schadeclaims wordt daarom ingezet voor het compenseren van de hogere personele exploitatie op dit artikel.
Claims DLD/waterschapsbelasting
Betreft hier enerzijds extra uitgaven voor de centrale betaling van de waterschapsbelastingen. Anderzijds geeft de afwikkeling van een transportovereenkomst met Duitsland eenmalig hogere uitgaven.
Ten tijde van de eerste suppletoire begroting 2009 is aan het CDC het benodigde budget toegevoegd voor de uitgaven in verband met de schadeclaims uit het helikopterongeval in de Bommelerwaard. Dit budget werd in mindering gebracht op de personele exploitatie van de defensieonderdelen. Het totaal bedrag van de claims is € 10 miljoen lager dan oorspronkelijk begroot en wordt aangewend voor de personele exploitatie. Het totaal van de claims (was € 46 miljoen) komt hiermee uit op € 36,0 miljoen. Daarnaast zal een deel van de claims pas na 2009 tot uitbetaling komen (€ 10 miljoen); dit budget wordt daarom doorgeschoven naar 2010.
Bijstelling Infra-investeringen
Op basis van het realisatiebeeld zijn de budgetten voor Infrastructurelevoorzieningen herzien. Diverse projecten worden neerwaarts bijgesteld. Het betreft hier onder meer de verwerking in 2009 van eerdere vertragingen bij de projecten Herhuisvesting Plein/Kalvermarkt-complex, Huisvesting Joint Cis Group (onderdeel DTO) in Soesterberg, Uitbreiding legering Van Braam Houckgeest-kazerne Doorn en Renovatie Operationele School te Den Helder. Deels worden hiermee de lagere ontvangsten voor de verkoopopbrengsten in 2009 gecompenseerd.
Op basis van het realisatiebeeld worden de budgetten voor IV-investeringen bijgesteld. Het betreft met name het verwerken in 2009 van de eerdere besluitvorming waarmee de meerjarige budgetten voor het IV-investeringsproject ERP/M&F in lijn worden gebracht met de planning van het Programma SPEER.
Exploitatiekosten voorbereiding ERP
Als onderdeel van de intensiveringen uit de begroting 2008 wordt budget voor de exploitatievoorbereiding van de invoering van SAP/FINAD en overige voorbereidingen voor de invoering van ERP aan de centrale IV-exploitatie toegevoegd.
Deze mutatie is met name het gevolg van extra ontvangsten bij de bedrijfsgroep gezondheidszorg en de bijstelling van de initiële verdeling tussen de verkoopopbrengsten van roerende zaken bij de DMO en de verkoopopbrengsten van onroerende zaken bij het CDC.
Niet-beleidsartikel 70 Geheime uitgaven
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 1 760 | 2 203 | 45 | 2 245 |
| Uitgaven | ||||
| Geheime uitgaven | 1 760 | 2 203 | 45 | 2 245 |
| Totaal uitgaven | 1 760 | 2 203 | 45 | 2 245 |
Voor 2009 wordt het budget voor geheime uitgaven aangepast met de toegekende prijsbijstelling.
Niet-beleidsartikel 80 Nominaal en onvoorzien
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 86 104 | 230 372 | – 236 787 | – 6 415 |
| Uitgaven | ||||
| Loonbijstelling | 0 | 177 740 | – 177 740 | 0 |
| Prijsbijstelling | 0 | 71 909 | – 71 909 | 0 |
| Nader te verdelen | 72 088 | – 35 112 | 27 093 | – 8 019 |
| Onvoorzien | 14 016 | 15 835 | – 14 016 | 1 819 |
| Totaal uitgaven | 86 104 | 230 372 | – 236 572 | – 6 200 |
Deze mutatie heeft betrekking op de uitdeling van de loonbijstelling aan de defensieonderdelen.
Het betreft hier de vastgestelde uitdeling van de prijsbijstelling aan de defensieonderdelen.
Nader te verdelen en Onvoorzien
De mutatie van € 27,1 miljoen is het gevolg van het op dit artikel boeken van de hogere ontvangsten bij de defensieonderdelen voor een bedrag van € 6,8 miljoen. Het betreft daarnaast het resultaat (waar onder de herschikking van € 14,016 miljoen uit Onvoorzien naar Nader te verdelen) van de bij de defensieonderdelen verwerkte mutaties op grond van compensaties en herschikkingen van de exploitatie- en investeringsbudgetten bij de defensieonderdelen. Hierbij heeft een integrale defensiebrede afweging plaatsgevonden en past voor 2009 binnen de budgettaire kaders.
Niet-beleidsartikel 90 Algemeen
| Omschrijving | Stand ontwerp-begroting 2009 | Stand 1e suppletoire begroting 2009 | Mutaties 2e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting 2009 |
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 1 694 502 | 1 666 053 | 2 267 | 1 668 320 |
| Uitgaven | ||||
| Apparaatsuitgaven | ||||
| Bestuursstaf | 127 934 | 109 695 | 4 053 | 113 748 |
| Militaire Inlichtingen-en Veiligheidsdienst | 75 866 | 67 733 | 2 510 | 70 243 |
| Bijdragen aan baten-lastendiensten | 4 714 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal apparaatsuitgaven | 208 514 | 177 428 | 6 563 | 183 991 |
| Programma-uitgaven | ||||
| Pensioenen en uitkeringen | 1 115 788 | 1 111 745 | – 14 433 | 1 097 312 |
| Wachtgelden, inactiviteitswedden en SBK-gelden | 118 853 | 118 853 | 5 657 | 124 510 |
| Ziektekostenvoorziening | 12 329 | 12 329 | 0 | 12 329 |
| Milieu-uitgaven | 16 849 | 16 849 | – 10 395 | 6 454 |
| Subsidies en bijdragen | 13 530 | 14 073 | 206 | 14 279 |
| Bijdragen aan de NAVO | 81 000 | 85 749 | 1 905 | 87 654 |
| Internationale samenwerking | 3 841 | 5 251 | 97 | 5 348 |
| Wetenschappelijk onderzoek | 79 738 | 79 738 | 3 458 | 83 196 |
| Overige uitgaven | 33 559 | 33 537 | 12 213 | 45 750 |
| Totaal programma-uitgaven | 1 475 487 | 1 478 124 | – 1 292 | 1 476 832 |
| Totaal uitgaven | 1 684 001 | 1 655 552 | 5 271 | 1 660 823 |
| Totaal ontvangsten | 11 102 | 11 102 | 4 527 | 15 629 |
| Omschrijving | Programmauitgaven | Apparaatsuitgaven | Totaal |
|---|---|---|---|
| Beleidsmatige mutaties | |||
| Uitdeling loonbijstelling | 23 476 | 5 665 | 29 141 |
| Uitdeling prijsbijstelling | 2 685 | 898 | 3 583 |
| Overheveling tussen departementen | – 20 598 | – 20 598 | |
| Vertraging windmolens en diverse projecten | – 10 595 | – 10 595 | |
| Bijstelling pensioenen en uitkeringen | – 9 000 | – 9 000 | |
| Legermuseum | 3 000 | 3 000 | |
| Afwikkeling ziektekosten | 4 000 | 4 000 | |
| Diverse overige mutaties | 5 740 | 5 740 | |
| Totaal beleidsmatige mutaties | – 1 292 | 6 563 | 5 271 |
| Totaal mutaties | – 1 292 | 6 563 | 5 271 |
Uitdeling Loon- en Prijsbijstelling
Het betreft hier de uitdeling van de loon- en prijsbijstelling naar de defensieonderdelen.
Overheveling tussen departementen
Het betreft hier de bijdrage van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in verband met de maatschappelijke innovatieagenda Veiligheid voor de uitvoering van het project Intelligent-Bridge. Daarnaast worden op grond van het vermoedelijk beloop 2009 van de uitgaven voor pensioenen en uitkeringen de budgetten bijgesteld. Dit resulteert in dat het niet-relevante deel daarvan verlaagd wordt met € 22,198 miljoen ten gunste van het generale beeld.
Vertraging windmolens en diverse projecten
Het betreft hier de vertraging in de uitvoering van het project Windturbines Coevorden en de bijstelling van verschillende kleinere projecten zoals rekenmodel radarverstoring, restwarmte legeringsgebouwen en ondergrondse afvalcontainers.
Bijstelling pensioenen en uitkeringen
Op grond van het vermoedelijk beloop 2009 van de uitgaven voor pensioenen en uitkeringen zijn de budgetten bijgesteld. Dit resulteert in dat het relevante deel verlaagd wordt met € 9,0 miljoen.
Het betreft hier de vereffening van een aan het Legermuseum betaald voorschot. Ook is de recent aangeschafte collectie (Visser II) eigendom van Defensie geworden waardoor Defensie verantwoordelijk is voor de financiële afwikkeling.
De toevoeging aan het budget voor defensiebrede uitgaven voor de afwikkeling van ziektekosten van militairen houdt verband met varen, inzet, vliegen en oefenen (VIVO).
Doordat in 1992 bij een Europese aanbestedingsprocedure via het Nederlands Inkoop Centrum de procedures niet juist zijn gevolg, dient een schadevergoeding betaald te worden. Daarnaast heeft er een herschikking naar dit artikel plaatsgevonden in verband met de uitgaven voor sociaal flankerend beleid.
Deze mutatie is een saldo van de lagere personele ontvangsten en de verhoging van de ontvangsten door een Franse bijdrage in de vernieuwing van de brandstofpijpleiding tussen Nederland en België.
Directe link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-32222-X-2.html