31 936 Luchtvaartbeleid

Nr. 290 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 juli 2015

Naar aanleiding van een inspectie bij een van de luchtvaartmedische keuringsinstanties heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) bij een aantal afgegeven medische certificaten zodanige gebreken geconstateerd dat geen sprake meer kon zijn van geldige certificaten. Die constatering heeft geleid tot schorsing van de instantie, tot gevolgen voor een aantal piloten, tot verder bestuursrechtelijk onderzoek en tot de opdracht van het Openbaar Ministerie aan de Inlichtingen- en Opsporingsdienst (IOD) van de ILT om een strafrechtelijk onderzoek te starten.

Voor zover mogelijk beschrijf ik de situatie. Het is tegen de achtergrond van het strafrechtelijk onderzoek niet mogelijk om uw Kamer over alle aspecten te informeren, met name niet over de aard van de geconstateerde gebreken en de gevolgen voor de medewerkers van de keuringsinstantie.

de context

Vliegend personeel en luchtverkeersleiders moeten over geldige medische certificaten beschikken. Zij mogen zonder een geldig certificaat hun werk niet uitvoeren.

De medische keuringen die aan een certificaat ten grondslag liggen, bestaan uit een lichamelijk en een psychologisch onderzoek.

Medische keuringen mogen alleen worden verricht door keuringsinstanties die door de Nationale Autoriteit zijn erkend, in casu de ILT. De keuringsartsen moeten daarbij luchtvaartmedisch zijn opgeleid.

de inspectie

In het kader van haar toezichttaak heeft de ILT bij het luchtvaartmedisch keuringscentrum European Aviation Medical Center (EAMC) een inspectie uitgevoerd. Bij die inspectie bleken vijf medische certificaten van vliegend personeel ten onrechte te zijn afgegeven, omdat de keuringen onvolledig dan wel onjuist zijn uitgevoerd.

Op basis van Europese wet- en regelgeving (Verordening 1178/2011) betekent een ongeldig medisch certificaat voor vliegend personeel dat zo’n certificaat van rechtswege nietig is en dat niet mag worden gevlogen totdat een herkeuring heeft plaatsgevonden. De betrokken piloten zijn hierover geïnformeerd. De erkenning van het EAMC is geschorst.

vervolgacties

Naar aanleiding van de schorsing en de geconstateerde gebreken heeft de ILT alle medische dossiers bij het EAMC in onderzoek genomen. Tevens is onderzoek verricht naar de wijze waarop de kwaliteit van de keuringen en de certificaten is geborgd.

Gebleken is dat er bestuursrechtelijk voldoende aanwijzingen zijn dat er in 99 gevallen sprake kan zijn van ongeldige certificaten voor vliegend personeel. In 60 gevallen is hier vrijwel zeker sprake van, in de overige 39 gevallen is dat waarschijnlijk. Omdat daardoor de vliegveiligheid in het geding kan zijn, worden al deze certificaten nietig verklaard. In deze gevallen vereist de genoemde Verordening actieve intrekking door de ILT.

Alle betrokkenen worden door de Inspectie geïnformeerd door middel van een brief en waar mogelijk ook telefonisch waarbij wordt aangegeven dat betrokkenen zich moeten laten herkeuren. Het gaat om 66 verkeersvliegers, 29 vliegers in de recreatieve luchtvaart, 3 vliegers van lichte vliegtuigen en 1 lid van de cabin crew.

Daarnaast is op basis van de Wet luchtvaart in 1 geval sprake van schorsing van de medische verklaring van een luchtverkeersleider.

Gemiddeld kan een herkeuring binnen twee weken plaatsvinden. De ILT zal zich inspannen om deze herkeuringen zo snel mogelijk te laten plaatsvinden.

Het nader onderzoek door de ILT heeft daarnaast geleid tot inschakeling van de Inlichtingen- en Opsporingsdienst, omdat er sterke vermoedens zijn gerezen dat de geconstateerde onregelmatigheden strafrechtelijk onderzoek kunnen rechtvaardigen. Dat heeft er toe geleid dat het Openbaar Ministerie de ILT/IOD opdracht heeft gegeven daadwerkelijk een strafrechtelijk onderzoek in te stellen.

Ik realiseer mij dat het nietig verklaren van de medische certificaten en de noodzakelijke herkeuringen een grote impact kunnen hebben op het betrokken luchtvaartpersoneel. Vliegveiligheid is evenwel van groter belang.

De ILT zal in 2015 de overige zeven medische keuringsinstanties in de luchtvaart inspecteren, evenals de dertien zelfstandige erkende keuringsartsen, voor zover al niet voorzien. Want veiligheid staat voorop.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, W.J. Mansveld