31 524 Beroepsonderwijs en Volwassenen Educatie

Nr. 229 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 december 2014

Het Berechja College is een kleine scholengemeenschap die zowel vmbo (ca. 385 leerlingen) als mbo (ca. 180 leerlingen) aanbiedt op Urk. Het verzorgde onderwijs sluit nauw aan op de lokale economie. Voor de gemeente Urk en de provincie Flevoland zijn de visserij, visverwerkende industrie en nautische sector van grote economische betekenis. Helaas heeft het Berechja College ernstige financiële problemen die zijn ontstaan door oplopende exploitatietekorten en nieuwbouw zonder toereikende financiële dekking. In onze brief van 11 april 2014 (Kamerstuk 31 524, nr. 204) hebben wij u geïnformeerd dat het Berechja College onder aangepast financieel toezicht staat.

Wij hebben het bestuur en de Raad van Toezicht ter verantwoording laten roepen door onze ambtenaren. Daarna zijn de bestuurders teruggetreden en is een interim-bestuurder aangesteld. De interim-bestuurder constateerde dat Berechja in deze vorm zowel financieel als kwalitatief niet langer bestaansrecht heeft. Zonder ingrijpen is een faillissement op korte termijn onafwendbaar.

Een faillissement zou tot gevolg hebben dat circa 565 leerlingen halverwege het schooljaar op straat komen te staan. Met name voor de mbo-leerlingen zou de continuïteit van het onderwijs op Urk in gevaar komen.

Desalniettemin kan van een ongeclausuleerde Rijksbijdrage geen sprake zijn. In dit soort gevallen gelden de aanbevelingen van de Ministeriële Commissie Vernieuwing Publieke Belangen. Deze houden in dat de overheid bij een dreigend faillissement geen financiële steun geeft, tenzij een publiek belang in gevaar komt én de maatschappelijke kosten van ingrijpen na een faillissement hoger zijn dan de maatschappelijke kosten van ingrijpen voor faillissement. Na extern onderzoek is gebleken dat de negatieve gevolgen (kosten) voor de samenleving van een faillissement hoger zijn dan het verlenen van financiële steun. Het door Berechja verzorgde onderwijs is zeer belangrijk voor de lokale en regionale economie en de geografische afstand tot vervangend onderwijs is voor het overgrote deel van de mbo-studenten groot. Daarom is het continueren van het door Berechja verzorgde onderwijs van groot belang.

Daarenboven hebben wij als voorwaarde voor ingrijpen bij Berechja gesteld dat het belangrijk is dat alle betrokken partijen (gemeente, provincie, huisbank) een bijdrage leveren en zich, ook op de langere termijn, verbinden aan deze oplossing.

De interim-bestuurder heeft alle betrokken partijen bereid gevonden om gezamenlijk bij te dragen aan het continueren van het door Berechja verzorgde onderwijs.

ROC Friese Poort is bereid om de mbo-opleidingen en bijbehorende faciliteit van Berechja over te nemen, te investeren in het onderwijs en om de kwaliteit van de opleidingen te verbeteren. Het vmbo van Berechja kan zelfstandig verder als de betrokken partijen daaraan meewerken. Wij hebben Berechja in overweging gegeven voor het voortgezet onderwijs samenwerking te zoeken met een ander bestuur teneinde de continuïteit van het onderwijs ook voor de verdere toekomst te garanderen.

De huisbank van Berechja is bereid de nog uitstaande leningen zonder kosten vervroegd volledig te laten aflossen. Gedeeltelijke herfinanciering vindt dan plaats via schatkistbankieren onder de gebruikelijke voorwaarden. De gemeente Urk staat garant voor deze lening bij schatkistbankieren, zoals vereist is in het voortgezet onderwijs. Verder heeft de gemeente Urk zich, onder voorwaarden, bereid verklaard garant te staan voor een bedrag van maximaal € 60.000 per jaar voor de duur van vijf jaar als de financiële gezondheid van de vmbo school in gevaar komt.

Zowel de gemeente als de provincie willen financieel bijdragen aan het voortbestaan van het vmbo van (voormalig) Berechja. Gedeputeerde staten van de provincie Flevoland hebben de intentie uitgesproken eenmalig een half miljoen euro te willen bijdragen. De gemeente Urk heeft aangegeven grond te willen kopen van Berechja voor een half miljoen euro. De gemeente stelt de grond gratis ter beschikking aan de school. De provinciale staten van Flevoland en de gemeenteraad van Urk moeten hiermee nog formeel instemmen.

Nu alle betrokken partijen bereid zijn om financieel bij te dragen aan het voortbestaan van vmbo- en mbo-onderwijs van Berechja op Urk hebben wij gezien de uitzonderlijke situatie na uitvoerige afweging van alle belangen besloten eenmalig € 1,5 miljoen bij te dragen om een oplossing voor Berechja mogelijk te maken als de provincie Flevoland en de gemeente Urk hun intentie gestand doen.

Het is triest dat Berechja door falend bestuur in de problemen is gekomen. Wij laten daarom onderzoeken of het mogelijk is om de verantwoordelijke bestuurders aansprakelijk te stellen voor de ontstane problemen bij Berechja.

De komende tijd zal de Inspectie van het Onderwijs de financiën en onderwijskwaliteit van het zelfstandige vmbo Berechja nauwgezet blijven volgen. Ditzelfde geldt voor de kwaliteit van de mbo-opleidingen van Berechja die ondergebracht worden bij ROC Friese Poort.

Voor het onderbrengen van het mbo bij ROC Friese Poort en het zelfstandig voortbestaan van het vmbo worden de komende periode de noodzakelijke stappen gezet. Voor het zelfstandige vmbo zal een nieuwe Raad van Toezicht aantreden en in overleg met de interim-bestuurder zal een nieuwe directeur aangesteld worden.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, M. Bussemaker

De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, S. Dekker