Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 7 oktober 2014
Middels de motie-Knops c.s. (Kamerstuk 31 125, nr. 32) van 3 juli jl. verzoekt u mij de mogelijkheden te onderzoeken om het transitieproces,
dat nodig is om de IV/ICT bij Defensie op orde te brengen, uit te besteden aan een
marktpartij. Met deze brief informeer ik u over de wijze waarop invulling wordt gegeven
aan genoemde motie.
Aanpak
De motie verwijst onder meer naar de aanpak van Duitsland in een soortgelijke situatie.
Defensie heeft de afgelopen jaren een aantal bezoeken gebracht aan de Duitse Bundeswehr. De toepasbaarheid van de Duitse aanpak voor Defensie heb ik laten onderzoeken. Hierbij
is advies ingewonnen bij onderzoeksbureau Forrester. Ook de lessons learned van de Bundeswehr zijn bij het onderzoek betrokken. De bevindingen zijn voorgelegd aan een onafhankelijke
externe deskundige.
Analyse
Forrester concludeert dat het uitbesteden van het hele transitieproces naar de markt
bepaalde risico’s met zich meebrengt. De twee belangrijkste risico’s zijn:
Inzicht in reikwijdte
De marktpartij is bij uitbesteding verantwoordelijk voor het leveren van diensten
tegen gecontracteerde voorwaarden. Bij een onduidelijke reikwijdte (scope) van een dergelijke overeenkomst levert dit enorme risico’s op. Defensie krijgt ofwel
niet wat het nodig heeft, ofwel zal extra geld op tafel moeten leggen. Ter illustratie
van dit punt heeft Forrester een casus aangedragen waarin een Amerikaanse marktpartij
de verantwoordelijkheid voor de IV/ICT van de Amerikaanse Marine overnam. De onduidelijkheid
in de overeenkomst maakte dat de betreffende markpartij bijna failliet ging aan deze
deal.
Ook de Bundeswehr heeft de les getrokken dat er meer tijd had moeten worden besteed aan het inventariseren
van de stand van zaken en de eisen, bijvoorbeeld op het gebied van informatiebeveiliging.
Het ontbreken hiervan heeft tot aanzienlijke meerkosten geleid.
Tijd
Het uitbesteden van de volledige transitie aan de markt behelst in feite een zwaar
sourcingstraject. Een dergelijk traject kost veel tijd: ten eerste om tot een contract
te komen, en ten tweede om de overgang naar de gekozen marktpartij op een beheerste
manier tot stand te brengen. Defensie schat dat de contractvorming een minimale doorlooptijd
van twee jaar heeft. In de Duitse situatie was dit bijna vijf jaar. Daar komt dan
de tijd voor de overgang naar de marktpartij – bij de Duitsers drie jaar – nog bovenop.
Conclusies
Defensie kan op dit moment de reikwijdte voor uitbesteding nog niet bepalen. De problemen
in de IV/ICT van Defensie maken direct ingrijpen voorts noodzakelijk. Van jaren uitstel
kan geen sprake zijn. Ik concludeer dat het volledige uitbesteden van het gehele transitieproces
voor Defensie op dit moment grote risico’s met zich meebrengt, en daarom niet de voorkeur
verdient.
Tot slot
Ik ben mij er terdege van bewust dat de IV/ICT-problemen van Defensie samen met de
markt moeten worden opgelost. Defensie kan dit niet alleen. Bij het zeker stellen
van de IV/ICT-continuïteit zijn al diverse marktpartijen betrokken.
Mijn inzet is de markt intensief te betrekken bij het ontwerpen en realiseren van
een nieuwe infrastructuur. Daarbij zal ik de balans tussen snelheid en zorgvuldigheid
steeds goed in het oog houden. Defensie kan zich op IV/ICT-gebied geen verdere misstappen
veroorloven.
De Minister van Defensie,
J.A. Hennis-Plasschaert