Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 6 december 2018
Hierbij stuur ik uw Kamer een veiligheidsanalyse met betrekking tot uitreizigers en
hun minderjarige kinderen in kampen in Syrië zoals toegezegd tijdens het Algemeen
Overleg Terrorisme d.d. 8 november j.l.
Zoals bekend zet het kabinet niet actief in op het terughalen van uitreizigers en
hun minderjarige kinderen. Het kabinet hanteert daarbij drie uitgangspunten, te weten
de veiligheidssituatie in de regio, het internationaal verdragsrechtelijk kader en
diplomatieke verhoudingen, en de veiligheid van betrokkene. Volledigheidshalve zet
ik deze uitgangspunten andermaal beknopt voor u op een rij:
Veiligheidssituatie in de regio
Nederlandse uitreizigsters en hun kinderen bevinden zich in kampen in een onveilig
gebied, zoals ook weergegeven in het reisadvies betreffende Syrië van het Ministerie
van Buitenlandse Zaken. De Nederlandse regering heeft sinds het begin van het conflict
ingezet op het voorkomen van uitreizen naar het strijdgebied. Degenen die toch zijn
afgereisd naar ISIS-gebied hebben willens en wetens de keuze gemaakt om zich aan te
sluiten bij een terroristische groepering. Daarmee hebben zij kinderen die werden
meegenomen of daar werden geboren in ernstig gevaar gebracht.
Internationale verdragsverplichtingen en diplomatieke verhoudingen
De kinderen in de kampen in Noordoost-Syrië bevinden zich in een gebied waar de Nederlandse
staat geen effectief gezag of autoriteit heeft. Uit het Internationaal Verdrag inzake
de Rechten van het Kind volgt naar het oordeel van de regering geen verplichting om
deze kinderen actief terug te halen.
De Nederlandse overheid verleent geen (consulaire) bijstand in Syrië. De Nederlandse
ambassade in Damascus is gesloten en de Nederlandse overheid heeft geen diplomatieke
betrekkingen met Syrië. Nederland kan in de omringende landen consulaire bijstand
verlenen, als betrokkenen zich daar melden bij een diplomatieke vertegenwoordiging.
Veiligheid betrokkene
Een ander element in de afweging is de veiligheid van de betrokkene. Alle onderkende
uitreizigers staan internationaal gesignaleerd op grond van verdenking van een terroristisch
misdrijf. Dit kan gevolgen hebben bij een eventuele transit uit de kampen naar een
consulaat in de regio. Hierbij bestaat het risico dat de ouder(s) door lokale autoriteiten
in de regio worden aangehouden en vervolgd worden zonder een eerlijk proces. Het is
niet uitgesloten dat hierbij de doodstraf wordt opgelegd.
Veiligheidsanalyse
Bijgevoegde veiligheidsanalyse is in mei 2018 binnen de NCTV opgesteld en geeft een
inschatting van de veiligheidsimplicaties die op korte en lange termijn zouden kunnen
voortvloeien uit het wel of niet terughalen van Nederlandse uitreizigers en hun minderjarige
kinderen die zich in opvangkampen in Syrië bevinden1. Deze inschatting is ook meegenomen in mijn brief d.d. 26 juni j.l.2 in reactie op het standpunt van de Kinderombudsman.
De Minister van Justitie en Veiligheid,
F.B.J. Grapperhaus