29 754 Terrorismebestrijding

27 925 Bestrijding internationaal terrorisme

Nr. 386 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 april 2016

Bij deze beantwoord ik de vraag die het lid Segers (CU) heeft gesteld in de tweede termijn van het debat naar aanleiding van de aanslagen in Brussel op 7 april jl. over het aantal geregistreerde jihadgangers door Europol (Handelingen II 2015/16, nr. 74, Aanslagen in Brussel).

ECTC

Alle 28 EU-lidstaten zijn aangesloten bij het European Counter Terrorism Centre (ECTC) van Europol dat in januari van dit jaar is opgericht. Sinds begin dit jaar is tevens binnen het Europol Secure Information Exchange Network (SIENA) – het communicatie kanaal met Europol – een specifiek afgescheiden gedeelte gecreëerd. Hierdoor kunnen de contraterrorisme units in de lidstaten direct contact leggen met elkaar en het ECTC en informatie uitwisselen. Hier zijn 27 lidstaten op aangesloten waaronder Nederland.

Systemen geregistreerde jihadgangers

Er zijn bij Europol twee systemen waar informatie over jihadgangers wordt geregistreerd: het Focal Point Travellers en het Europol Information System (EIS). Het Focal Point Travellers is een instrument waar informatie wordt geregistreerd voor diepte analyse (leggen van verbanden) en operationele en expertise bijstand in opsporingsonderzoeken naar personen gerelateerd aan terrorisme en reisbewegingen. Het is niet alleen een systeem, maar voornamelijk een team van Europol experts, die deze analyses uitvoeren en de bijstand verlenen. De informatie in het Focal Point Travellers wordt aangeleverd door zowel EU lidstaten als derde landen, en wordt door dit Europol team vergeleken met alle andere Europol bronnen, waaronder het EIS. Het EIS biedt opsporingsautoriteiten de mogelijkheid voor kruisvergelijking van eigen informatie gerelateerd aan terrorisme en ernstige en georganiseerde criminaliteit, in reële tijd. Het systeem is direct bevraagbaar voor de EU lidstaten, zij voeren zelf de vergelijkingen uit. Het voornaamste verschil tussen deze beide systemen is dat het EIS veelal «harde» informatie bevat over verdachten, veroordeelden, en mogelijke verdachten. Het EIS is een hit/no-hit systeem dat directe terugkoppeling geeft aan de lidstaten. Nederland is een van de landen die de meeste informatie over jihadgangers deelt met Europol, in zowel het EIS als het Focal Point Travellers.

Focal Point Travellers

De cijfers laten zien dat er in april 2016 5.353 geverifieerde jihadgangers bij het Focal Point Travellers staan geregistreerd. Daarvan zijn 2.956 geverifieerde jihadgangers geregistreerd door de EU lidstaten. Alle 28 lidstaten zijn aangesloten op het Focal Point Travellers, waarnaast 7 geassocieerde landen, de VS en Eurojust. In maart 2015 waren er nog 1.022 jihadgangers geregistreerd. De aanlevering van informatie is in een jaar enorm toegenomen.

Europol Information System (EIS)

In het EIS zijn in april 2016 4.044 geverifieerde jihadgangers geregistreerd. De bijdragen worden gedaan door 26 landen (19 EU lidstaten en 7 derde landen en INTERPOL). In het EIS zijn 1.615 geverifieerde jihadgangers geregistreerd door de EU lidstaten. In maart 2015 waren er nog 531 jihadgangers geregistreerd.

Bijdragen lidstaten

Een significant deel van de totale bijdragen wordt gedaan door derde landen. Hoewel er een sterke vooruitgang zichtbaar is, levert een aantal EU lidstaten nog altijd te weinig informatie aan bij Europol. Het is van belang om te blijven inzetten op een toename van bijdragen door EU lidstaten. Dit kan en moet beter. Zo is in de JBZ Raad van 21 april jl. tussen de lidstaten afgesproken elkaar meer, en indringender, aan te zullen spreken op de levering van informatie over jihadgangers aan Europol.

Het verder versterken van de informatiedeling met en via Europol is tevens onderdeel van het actieplan ter verbetering van de informatie-uitwisseling en de detectie van terroristen en hun reisbewegingen. Dit plan besprak ik eerder met uw Kamer en wordt in juni 2016 in de JBZ Raad geformaliseerd. Europol is net als de lidstaten, de Europese Commissie en de Europese Contra Terrorisme Coördinator, nauw betrokken bij het opstellen en uitwerken van deze acties. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan de verbetering van de toegang van Europol tot het Schengen Informatie Systeem (SIS II) zodat zij het EIS, en andere relevante informatiesystemen, automatisch kan vergelijken met het SIS II.

Ik hoop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben.

De Minister van Veiligheid en Justitie, G.A. van der Steur