29 697 Gebiedsgerichte economische perspectieven en Regionaal Economisch Beleid

Nr. 64 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 juli 2019

In navolging op mijn brief «Selectie Regio Deals» (Kamerstuk 29 697, nr. 56) van 16 november 2018 bied ik uw Kamer mede namens de Minister en Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Minister van Justitie en Veiligheid, de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media en de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat de Regio Deal Parkstad Limburg aan¹, waarover ik met de Regio overeenstemming heb bereikt. Met behulp van deze Regio Deal geven Rijk en Regio samen de komende jaren een impuls aan het wegwerken van de huidige achterstandspositie van de regio Parkstad Limburg en het toewerken naar het Limburgs gemiddelde. Daarmee wordt een forse stap gezet op weg naar een duurzame, vitale en levenskrachtige regio Parkstad Limburg. Om deze ambitie te kunnen realiseren streven Rijk en Regio er naar om de kansen die zich als gevolg van de ligging in de grensregio voordoen aan te pakken en gelijktijdig de uitvoeringskracht in de intergemeentelijke samenwerking te versterken, om zodoende te komen tot een regio die de regionale opgaven op eigen kracht kan aanpakken.

De regio Parkstad Limburg heeft te maken met een complexe, meervoudige opgave in de vorm van achterstanden in de sociaal-fysieke leefomgeving en de ruimtelijk-economische structuur. De gevolgen van de mijnsluitingen in de jaren ’60 en ’70 doen zich nog steeds gelden. Sociale en maatschappelijke structuren werden door het verdwijnen van de kolenindustrie de afgelopen decennia zwaar beproefd. Sinds de tweede helft van de jaren ’90 wordt de regio bovendien geconfronteerd met een sterke bevolkingsdaling. Dit zorgt voor nieuwe regionale uitdagingen en transformatieopgaven op het terrein van wonen, onderwijs, voorzieningen en retail, economie, werk en veiligheid. Groei- en marktmechanismen die elders werken zijn in dit gebied niet altijd van toepassing.

De afgelopen jaren is er al veel geïnvesteerd. De gemeenten in de regio Parkstad Limburg werken al geruime tijd samen om de regionale uitdagingen en transformatieopgaven aan te pakken. Tegelijkertijd is er nog steeds een forse achterstand en scoort de regio bovengemiddeld slecht op indicatoren als leegstand, leefbaarheid, gebruik van sociale voorzieningen, afstand tot de arbeidsmarkt, veiligheid, gezondheid, teruglopend voorzieningenniveau, schuldenproblematiek en opgroeien in armoede.

De aanpak van deze meervoudige opgave krijgt in de Regio Deal Parkstad Limburg vorm langs twee sporen, te weten (1) het verbeteren van de sociaal-fysieke leefbaarheid en (2) het versterken van de ruimtelijke en sociaaleconomische structuur. Een wijkgerichte, integrale aanpak waar bewoners deel van uitmaken staat hierbij voorop. Binnen de twee sporen zijn op zes samenhangende thema’s extra inspanningen nodig, die met voorrang in de meest kwetsbare delen van Parkstad Limburg worden ingezet. De maatregelen die op grond van de thema’s zijn voorzien dragen alle bij aan de leefbaarheid en verbetering van de brede welvaart in het hele gebied: sociaaleconomische structuurversterking, verduurzamen en verbeteren van het woningaanbod en de leefbaarheid, meer veiligheid, een kwalitatief hoog voorzieningenniveau en nieuw ondernemerschap, grensoverschrijdende samenwerking en het versterken van de regionale centrumfunctie van Heerlen.

Bij deze impuls en versterking gaat het om extra financiële middelen, maar ook om met elkaar experimenten, pilots en proeftuinen in de uitvoeringspraktijk te starten, (vernieuwende) vormen van bewonersbetrokkenheid te beproeven, en goede praktijken op te schalen met specifieke aandacht voor het realiseren van ruimtelijke kwaliteit.

De ernst van de problematiek vraagt tegelijkertijd dat de Regio werkt aan het versterken van de bestuurskracht in een herijkte gemeentelijke samenwerking die in 2020 operationeel moet zijn.

De Regio Deal is een partnerschap tussen Rijk en Regio. In de Regio Deal maken Rijk en Regio afspraken, waarbij het primair gaat om het samen oplossen van deze regionale opgave. Zij dragen hier beiden financieel aan bij. Het Rijk reserveert € 40 miljoen vanuit de Regio Envelop. De Regio spant zich daarbij in om eveneens een bijdrage van € 40 miljoen te leveren. Rijk en Regio beogen met deze Regio Deal Parkstad Limburg gezamenlijk een totale investering van € 80 miljoen te realiseren. Een overleg tussen Rijk en Regio zal de komende jaren de voortgang en uitvoering van de Regio Deal volgen.

Gezamenlijk streven wij ernaar om op duurzame wijze invulling te geven aan dit partnerschap. Het afsluiten van de Deal is niet het einde maar slechts het begin van deze samenwerking. Ik heb er vertrouwen in dat met behulp van deze Regio Deal de opgave van de regio Parkstad Limburg wordt aangepakt en de brede welvaart in de regio wordt versterkt. Ik kijk uit naar de verdere samenwerking met de Regio en de start en resultaten van de projecten. Ik informeer uw Kamer periodiek over de voortgang van alle Regio Deals. Ik ben voornemens uw Kamer de eerste voortgangsrapportage dit najaar toe te sturen.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten

---

1 Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl