Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 30 november 2016
Op verzoek van uw Kamer van 15 november jl. (Handelingen II 2016–2017, nr. 22, Regeling
van Werkzaamheden) stuur ik, mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
u een brief naar aanleiding van de arrestatie van anti-Zwarte Piet-demonstranten in
de gemeente Rotterdam op 12 november 2016, de dag van de intocht van Sinterklaas.
Uw Kamer heeft gevraagd of het recht op vrijheid van demonstratie (hierna: betoging)
en de vrijheid van meningsuiting in dit geval voldoende zijn gewaarborgd, dan wel
of er te snel naar een noodbevel is gegrepen, en de vraag of er sprake is geweest
van disproportioneel geweld bij de arrestaties.
Het uitvaardigen van een betogingsverbod en van noodbevelen betreffen zelfstandige
bevoegdheden van de burgemeester, die hem op grond van de Wet openbare manifestaties
(hierna: Wom) en de Gemeentewet toekomen. Het is niet aan mij om in deze bevoegdheden
van de burgemeester te treden dan wel te beoordelen of de grondrechten van burgers
in dit geval voldoende zijn gewaarborgd. Voor de inschatting van de plaatselijke omstandigheden
en de uitoefening van de bevoegdheden op grond van de Wom en de Gemeentewet is het
lokaal gezag verantwoordelijk en moet daarvoor ook op lokaal niveau verantwoording
worden afgelegd.
Met betrekking tot de arrestaties merk ik op dat het bij aanhoudingen bij wanordelijkheden
voorkomt dat de politie geweld moet gebruiken. Volgens de normale procedure bij het
gebruik van geweld door de politie wordt het geweldgebruik geregistreerd en getoetst.
Demonstranten die van mening zijn dat buitenproportioneel geweld is gebruikt, kunnen
aangifte doen of een klacht indienen bij de politie. Bij het arrondissementsparket
Rotterdam is in dit verband één aangifte bekend, die door het openbaar ministerie
wordt bekeken. De burgemeester van Rotterdam heeft verder in het raadsdebat van 17 november
2016 toegezegd om de aanhoudingen te evalueren. Hierbij wordt ook de uitkomst van
de toets van de politie over het geweldgebruik betrokken.
Voor informatie over hetgeen op het lokale niveau is gebeurd en afgewogen verwijs
ik u naar het videoverslag van het raadsdebat.1
De Minister van Veiligheid en Justitie,
G.A. van der Steur