29 544 Arbeidsmarktbeleid

Nr. 809 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 december 2017

Recentelijk heeft de Kamer een aantal (rondetafel)gesprekken gevoerd rondom het thema «werk in de platformeconomie». Bij brief van 8 december jl. vraagt de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid mij mede in dit kader schriftelijk in te gaan op het begrip zorgplicht van de opdrachtgever, de concrete betekenis ervan in de praktijk en de mate waarin hier zekerheden aan ontleend kunnen worden. Dit naar aanleiding van de suggestie die is ontstaan dat zelfstandigen, net als werknemers, collectief verzekerd zijn voor ongevallen en arbeidsongeschiktheid. Dit is niet het geval. Ter toelichting het volgende.

Wettelijke zorgplicht opdrachtgever

Uit artikel 7:658 van het Burgerlijk Wetboek vloeit voort dat de opdrachtgever dezelfde zorgplicht heeft jegens zijn opdrachtnemer als de werkgever zou hebben ten opzichte van zijn werknemer. Die zorgplicht houdt in dat hij verplicht is de lokalen, werktuigen en gereedschappen waarmee hij de arbeid doet verrichten, zo in te richten en te onderhouden en ook voor het verrichten van de arbeid zulke maatregelen te treffen en aanwijzingen te geven als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de opdrachtnemer schade lijdt. Dit vergt een actieve, alerte opstelling van de opdrachtgever.

Gevolgen schending zorgplicht

Bij een schending van de zorgplicht komt de wet de opdrachtnemer tegemoet door een verlichting van de bewijslast. De opdrachtnemer zal aannemelijk moeten maken dat de schade is opgelopen tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden. Het is vervolgens aan de opdrachtgever om aan te tonen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan. Slaagt hij hierin niet, dan is hij aansprakelijk voor de schade die de opdrachtnemer lijdt. De opdrachtgever kan ter dekking van zijn aansprakelijkheidsrisico een verzekering afsluiten bij een particuliere verzekeraar. Hij is daartoe niet verplicht en als een dergelijke verzekering wordt gesloten is dat geen collectieve verzekering voor opdrachtnemers maar een verzekering die de opdrachtgever compenseert.

Bij een conflict beslist uiteindelijk de rechter over de omvang en de hoogte van de schadevordering van de opdrachtnemer jegens de opdrachtgever.

Ik beschik niet over informatie die inzicht biedt in de concrete betekenis van de zorgplicht in de praktijk.

Wanneer een opdrachtnemer schade lijdt bijvoorbeeld door een ongeval tijdens een skivakantie of een griep, dan kan hij de opdrachtgever daarvoor niet aansprakelijk stellen. Dit is in de verhouding van werkgever/werknemer niet anders. Het verschil is echter dat de opdrachtnemer in die situatie niet verplicht verzekerd is voor ziekte en arbeidsongeschiktheid, terwijl de werknemer dat wel is.

Tot slot

In antwoord op vragen van het Kamerlid Van Kent over maaltijdbezorger Deliveroo heeft mijn ambtsvoorganger u op 22 september jl. geïnformeerd over het onafhankelijk onderzoek dat zal worden uitgevoerd naar de omvang en de manier van werken in de kluseconomie (Aanhangsel Handelingen II 2017/18, nr. 39). Naast een beschrijving van de feitelijke stand van zaken zal het onderzoek ook inzicht bieden in de arbeidsrechtelijke, fiscaalrechtelijke en sociaalrechtelijke aspecten die het werken in de kluseconomie met zich meebrengt. Oplevering van het onderzoek is voorzien in het voorjaar van 2018.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, W. Koolmees