29 507 Regels voor de financiële dienstverlening (Wet financiële dienstverlening)

Nr. 116 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 juni 2013

De brancheorganisatie van financieel adviseurs Adfiz heeft mij 10 juni jongstleden een petitie overhandigd tegen de verplichte examinering in het kader van Wft permanente educatie (PE) en inhaalprogramma’s. Naar aanleiding van deze petitie heeft u mij verzocht een reactie te geven op het door Adfiz voorgestelde alternatief. In deze brief wil ik graag uiteenzetten waarom ik voorstander blijf van verplichte examinering van Wft PE- en inhaalexamens. Deze brief is tevens geagendeerd voor een algemeen overleg op 11 september. Om verplichte examinering van Wft PE- en inhaalexamens per 1 januari 2014 mogelijk te maken, zijn reeds een aantal ontwikkelingen in gang gezet die zich in september reeds in een vergevorderd stadium bevinden. Ik zal deze stappen om te komen tot Wft PE- en inhaalprogramma examinering in deze brief ook toelichten.

Uit verschillende onderzoeken van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is gebleken dat te vaak adviseurs onvoldoende vakbekwaam zijn. De grote schaal van «mis-selling» de afgelopen jaren heeft de waarde van een passend en vakbekwaam advies voor de consument alleen maar bevestigd. Onderdeel van de beleidsreactie op deze problematiek is het versterken van de vakbekwaamheid van financiële dienstverleners. Daartoe is een nieuw systeem van vakbekwaamheid opgezet.

In het oude stelsel dat nu nog van kracht is wordt een onderscheid gemaakt in vakbekwaamheidseisen tussen grotere ondernemingen (meer dan 50 FTE) en kleinere (minder dan 50 FTE). Voor beide categorieën geldt dat zij hun bedrijfsvoering op ieder moment zodanig moeten hebben ingericht dat een vakbekwame financiele dienstverlening aan consumenten geborgd is. Voor ondernemingen met minder dan 50 FTE geldt daar bovenop dat zij één of meerdere zogenaamde «feitelijk leidinggevende(n)» in dienst moeten hebben die over de vereiste vakbekwaamheidsdiploma's beschikken, dan wel dat alle medewerkers de voor hun relevante vakbekwaamheidsdiploma's hebben behaald. Voor een consument is het dus op dit moment niet zeker of hij door iemand met wordt geadviseerd die daadwerkelijk een vakbekwaamheidsdiploma heeft behaald.

Ik vind het belangrijk dat een consument altijd geadviseerd wordt door een aantoonbaar vakbekwame adviseur, ongeacht of deze adviseur bij een grote of kleine onderneming werkzaam is. In het nieuwe systeem zullen alle adviseurs over de voor hen relevante diploma’s dienen te beschikken en deze kennis actueel te houden door middel van een verplichte Wft PE-examen.

Het huidige Wft PE-systeem voor diplomahouders behelst op dit moment dat diplomahouders iedere 1,5 jaar een zogenaamd Wft PE-certificaat moeten behalen om hun diploma geldig te houden. De meerderheid doet dit door middel van het volgen van een Wft PE-programma. Zoals ik al eerder aangaf heb ik geconstateerd dat dit systeem verbeterd dient te worden omdat dit systeem niet garandeert dat iedere adviseur over het vereiste kennisniveau beschikt. Om die reden kunnen adviseurs per 1 januari 2014 alleen nog maar door een Wft PE examen met goed gevolg af te leggen aan hun Wft PE-verplichting voldoen. De Wft PE-periode heb ik verruimd naar drie jaar. Een adviseur die niet binnen drie jaar het Wft PE-examen met goed gevolg heeft afgelegd, mag niet meer adviseren totdat hij of zij het vereiste Wft PE-examen behaalt. Een adviseur mag onbeperkt herkansen tot het examen met goed gevolg is afgelegd. Een adviseur die niet binnen 36 maanden slaagt voor zijn Wft PE examen kan altijd deelnemen aan een inhaalexamen waarbij de bevoegdheid om te adviseren zal «herleven» als hij geslaagd is voor zijn examen. Bezitters van een geldig initieel Wft-diploma hebben tot 1 juli 2015 de tijd om aan de nieuwe vakbekwaamheidseisen te voldoen door een Wft inhaalexamen gecombineerd met Wft PE met goed gevolg af te leggen.

Om diverse redenen ben ik geen voorstander van het Wft PE alternatief van Adfiz (het verplicht bijwonen van een inhaalprogramma adviesvaardigheden en integriteit en een PE studiepuntenregeling):

• Het huidige systeem waarbij medewerkers Wft PE punten dienen te behalen heeft niet kunnen voorkomen dat teveel adviseurs onvoldoende vakbekwaam zijn. Het huidige systeem waarbij medewerkers Wft-punten dienen te behalen heeft dus onvoldoende resultaat opgeleverd.

• Een studiepuntensysteem is kostbaar voor vakbekwame adviseurs en bovendien inefficiënt in vergelijking tot het verplicht behalen van een examen waarbij in een keer duidelijk is of een adviseur over de benodigde kennis beschikt; het enkele feit dat men programma's heeft bijgewoond biedt bovendien geen garantie op vakbekwaamheid.

Om het op uniforme wijze toetsen van Wft PE- en inhaalprogramma's mogelijk te maken wordt er momenteel gewerkt aan de ontwikkeling van een examenbank. De examenbank is in 2014 operationeel en zal dan garanderen dat de Wft PE en inhaalexamens van een gelijkwaardig, voldoende hoog niveau zijn. Op dit moment nemen nog diverse exameninstituten deze examens af, echter het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD) geconcludeerde dat het niveau van deze examens niet altijd voldoende is. Met de komst van een centrale examenbank wordt dit probleem opgelost.

Om de ontwikkeling van een centrale examenbank mogelijk te maken zijn er reeds een aantal acties in gang gezet. Wij zijn voornemens om de examenbank te laten beheren door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) die veel expertise heeft op dit gebied. DUO zal 5 juli een Europese aanbesteding gaan uitzetten voor een databank. Het ministerie van Financiën is bezig met een meervoudige onderhandse en Europese aanbesteding voor de content (examenvragen) voor de examenbank. Sluitingsdatum voor offertes van leveranciers is 12 juli as.

Zoals ik al eerder aangaf ben ik voornemens om de maatregelingen die ik heb genomen om de vakbekwaamheid van adviseurs te verhogen per 1 januari 2014 in werking te laten treden. In deze brief heb ik u mijn overwegingen toegelicht. Ik vind het belangrijk dat een consument altijd door een vakbekwame adviseur wordt bijgestaan en ik ben van mening dat de nieuwe eisen die er gesteld worden aan vakbekwaamheid haalbaar zijn voor adviseurs en ook nieuwe kansen bieden om zich te onderscheiden.

De Minister van Financiën, J.R.V.A. Dijsselbloem