29 477 Geneesmiddelenbeleid

Nr. 314 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 maart 2015

Tijdens het VAO Geneesmiddelenbeleid van 4 november 2014 (Handelingen II 2014/15, nr. 19, item 20), is de door het lid Leijten ingediende motie¹ over meldpunt over vervalsingen aangehouden. Daarbij is toegezegd om uw Kamer te informeren over de aard en aantal meldingen dat bij de IGZ is binnen gekomen met betrekking tot illegale (of vervalste) geneesmiddelen. Eerder heb ik aangeven dat partijen meer tijd nodig hadden om de benodigde gegevens aan te leveren². In deze brief ga ik nader in op deze motie en de meldingen rondom illegale (of vervalste) geneesmiddelen.

Motie Leijten (Kamerstuk 29 477, nr. 302)

In de motie wordt geconstateerd dat er veel vervalste geneesmiddelen in omloop zijn en dat de helft van de via het internet verkrijgbare medicijnen is vervalst. Ik ben het met Mevrouw Leijten eens dat de patiëntveiligheid moet worden gewaarborgd. Het kopen van geneesmiddelen op internet kan gevaarlijk zijn omdat niet altijd is vast te stellen of een geneesmiddel echt is of niet. Kopers via internet moeten oppassen omdat er grote risico’s voor de gezondheid aan kunnen kleven. Voor receptplichtige geneesmiddelen geldt dat er altijd een recept nodig is en dat het geneesmiddel alleen door tussenkomst van een (internet)apotheker mag worden verstrekt. Het is belangrijk om geneesmiddelen te kopen via de apotheek of via een legale internetapotheek.

Eerder heb ik daar in publiekscampagnes al de nodige aandacht aan besteed en ik heb ook het VWS beleid toegelicht in de stand van zaken beleidsagenda vervalsingen³.

Met de implementatie van de Europese richtlijn vervalsingen in de geneesmiddelenwet wordt gewaarborgd dat het legale circuit beter beschermd is tegen illegale of vervalste geneesmiddelen. In de komende jaren komen er verplichte veiligheidskenmerken voor receptgeneesmiddelen zodat de authenticiteit van de geneesmiddelen vastgesteld kan worden. Om de verkoop van geneesmiddelen via het internet veiliger te maken, komt er een verplicht EU logo voor internetaanbieders. Per 1 juli aanstaande moeten aanbieders van geneesmiddelen op het internet zich aanmelden bij het CIBG (www.farmatec.nl). Zij komen dan op een door de overheid beheerde lijst te staan. Deze lijst wordt bijgehouden op een website die momenteel wordt gebouwd. De aanbieders die op de lijst staan mogen een EU logo voeren. Consumenten kunnen door het klikken op het logo zien of de aanbieders voorkomen op de lijst. Op die manier kunnen ze nagaan of ze op het internet te maken hebben met een betrouwbare aanbieder van geneesmiddelen. De invoering van de veiligheidskenmerken en het EU logo zal gepaard gaan met een informatiecampagne voor consumenten.

Meldingen vervalsingen

Zoals toegezegd heb ik navraag gedaan naar meldingen over (of het vermoeden van) illegale of vervalste geneesmiddelen. Ik heb dit niet alleen gevraagd aan de IGZ maar ook aan de andere betrokken partijen: de Dopingautoriteit, Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA), Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC), het Lareb, de Douane en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het RIVM heeft deze klachten voor mij gebundeld en geanalyseerd.

Tabel 1 Overzicht van de meldingen in de periode januari 2013 – oktober 2014

	Doping autoriteit	NVIC 2013	NVIC 2014	Lareb	RIVM	IGZ	NVWA	Totaal aantal meldingen
stimulerende middelen en afslankmiddelen	3	60	34	4	21	7	9	138
libidobevorderende middelen		20	14	1	45	19	8	107
doping (steroiden en hormonen)		3	9		47	9		68
benzodiazepines en opiaten					13	12		25
injectiepreparaten voor lichaamsbruining		5	2		2	2		11
antibiotica					7	2		9
geneesmiddelen gekocht voor suicide				2	2	2		6
overige				1	2	24	1	28
	3	88	59	8	139	77	18	392

Toelichting op de meldingen

In totaal zijn er in de periode januari 2013 tot oktober 2014 392 meldingen gedaan. Aanleiding voor de meldingen zijn gezondheidsklachten (150), in beslagnames en waarnemingen door inspectiediensten, zorgprofessionals en burgers. Slechts in een beperkt aantal gevallen was er een klachtenmonster te achterhalen voor labonderzoek door het RIVM. Een melding kan een enkele tablet betreffen maar ook een grote partij. De meldingen van 2013 betreffen >3.000.000 tabletten, capsules en injectiepreparaten. Hiervan is geen uitsplitsing naar therapeutische categorieën die minder dan 2% bijdragen aan het geheel. In de categorie «overige» zitten alle therapeutische categorieën die minder dan 2% bijdragen aan het geheel. Het totaal aantal gemelde doseringen van 2014 is nog niet beschikbaar.

Tot slot

Het proces van het verzamelen van de meldingen rondom vervalsingen heeft wederom aangetoond hoe belangrijk het is dat er een goede samenwerking tussen de partijen plaatsvindt. Alleen op die manier kan alle beschikbare informatie goed worden gebundeld en geduid. Tijdens het VAO werd al geconcludeerd dat het niet nodig is om een extra meldpunt op te richten waar mensen met vervalste geneesmiddelen zich kunnen melden. Dat kan namelijk nu ook al, bijvoorbeeld bij het landelijk meldpunt van de Inspectie voor de Gezondheidszorg, het Lareb en de NVWA. In mijn brief van 29 september 2014⁴ over de aanpak van illegale geneesmiddelen en medische hulpmiddelen heb ik ook al aangegeven dat ik geen meerwaarde zie in een nieuw in te richten meldcentrum.

Met partijen is besproken hoe de betrokken organisaties⁵ de verbindingen met elkaar kunnen versterken. Op die manier kunnen de meldingen beter worden gestroomlijnd zodat we de beschikbare informatie over meldingen inzichtelijker kunnen maken. Hiervoor is een werkgroep ingericht die een plan van aanpak opstelt voor de periode 2015–2020. Hierin neem ik ook mee dat we jaarlijks het aantal meldingen bij de verschillende overheidsinstanties zullen volgen zodat we een meerjarige trend kunnen zien en meer transparantie en inzicht houden in de aard en omvang van de meldingen. Naar verwachting is dit plan voor de zomer gereed. Voor de aanpak en opsporing van verstrekkers van vervalste of illegale geneesmiddelen, verwijs ik ook naar de brief van 29 september 2014.

Ik ga er vanuit dat ik de gestelde vragen hiermee voldoende heb beantwoord en dat de aangehouden motie hiermee overbodig is geworden.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E.I. Schippers

---

1 Kamerstuk 29 477 nr. 302, 4 november 2014

2 Kamerstuk 34 000 XVI, nr. 97, 22 december 2014

3 Kamerstuk 29 477, nr. 254, 5 juli 2013

4 Kamerstuk 33 599, nr. 12

5 VIC, RIVM, Lareb, IGZ, VWS, NVWA, Dopingautoriteit en Douane etc.