Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 23 januari 2020
Op 31 december 2019 is in Oost-Polen een uitbraak met het hoogpathogene vogelgriep
(HPAI) serotype H5N8 gediagnosticeerd. Dat was de eerste HPAI-uitbraak in de Europese
Unie van dit winterseizoen. Inmiddels zijn uitbraken gemeld uit meerdere landen in
Midden- en Oost-Europa (Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië, Tsjechië en Oekraïne).
De situatie aldaar is zorgelijk. Ook zijn er twee dode besmette wilde vogels gevonden,
één in Polen en één in Duitsland (vlakbij de Poolse grens).
De Nederlandse pluimveesector maakt zich zorgen over de situatie. Ik begrijp deze
zorgen goed. We moeten er alles aan doen om te voorkomen dat het HPAI-virus pluimvee
op Nederlandse bedrijven infecteert. Uitbraken van HPAI zijn zeer ingrijpend, niet
alleen voor getroffen pluimveehouders en de dieren, maar voor de gehele pluimveesector.
Het is daarom belangrijk de situatie in Midden- en Oost-Europa op de voet te volgen
en eventuele besluiten over preventieve maatregelen te baseren op de meest recente
informatie en deskundig advies. Ik heb daarom aan de deskundigengroep dierziekten
gevraagd het risico voor Nederland te beoordelen. Ik informeer uw Kamer in deze brief
over hun bevindingen (zie bijlage voor volledige verslag)1.
De deskundigen concluderen dat wilde vogels hoogstwaarschijnlijk verantwoordelijk
zijn voor de meeste uitbraken die tot nu toe zijn gemeld. Verder beoordelen de deskundigen
dat het niet waarschijnlijk is dat er nu besmette vogels in Nederland zijn. Deze laatste
conclusie baseren zij onder meer op het feit dat er sinds de herfst meer dan 2.500
levende wilde vogels in Nederland zijn bemonsterd en negatief zijn getest op HPAI.
Ook zijn bij het testen van dood gevonden wilde vogels in Nederland geen HPAI-besmettingen
gevonden. Er zijn wel in Polen en in Duitsland (vlak bij de Poolse grens) twee dood
gevonden wilde vogels HPAI-positief bevonden. Er zijn geen met HPAI besmette bedrijven
of hobbylocaties gevonden in Nederland, België en Duitsland.
De najaarstrek van de broedgebieden van wilde watervogels in Noordoost-Europa naar
het zuidwesten is achter de rug. De vogels blijven op hun winterbestemming tot de
trek terug begint. Alleen wanneer door streng winterweer (vorst en sneeuw) voedsel
voor de vogels onbereikbaar wordt, kan een zogenaamde vorsttrek naar het westen gezien
worden. De komende twee weken wordt geen omslag in het weer verwacht.
De risicobeoordeling van de deskundigen geeft aan dat de Europese HPAI-situatie op
dit moment nog niet als dreigend voor Nederland beschouwd hoeft te worden en dat de
kans op insleep van vogelgriep op een Nederlands pluimveebedrijf klein is. Een ophokplicht
is een ingrijpende preventieve maatregel met consequenties voor dierenwelzijn, die
ik daarom nog niet gerechtvaardigd acht. Mochten de weersvoorspellingen zodanig wijzigen
dat de kans op een vorsttrek aanwezig is, zal ik het advies van de deskundigen opvolgen
en het bemonsteren en testen van levende wilde watervogels in Nederland intensiveren.
De risicobeoordeling van de deskundigengroep is op ambtelijk niveau met de bestuurders
van de pluimveesector besproken. Het ministerie heeft nauw contact met de sector en
bij relevante ontwikkelingen wordt informatie direct met elkaar gewisseld.
Ik blijf de situatie nauwlettend volgen. Ik zal de deskundigengroep dierziekten onmiddellijk
raadplegen als de omstandigheden daarom vragen, bijvoorbeeld als er besmette bedrijven
of besmette wilde vogels dichter bij Nederland worden gevonden of als winterweer wordt
voorspeld, dat een vorsttrek tot gevolg kan hebben. Mocht de situatie ongunstig wijzigen,
zal ik direct contact met de pluimveesector opnemen en zal ik passende maatregelen
nemen om besmettingen met HPAI zoveel mogelijk te voorkomen.
Roadmap vogelgriep
In maart 2019 bood ik uw Kamer de roadmap strategische aanpak vogelgriep aan. In deze
roadmap staan 28 acties die de kans op insleep met hoogpathogene vogelgriep moeten
verkleinen (Kamerstuk 28 807, nr. 222). Binnen mijn ministerie wordt hard gewerkt aan de acties in de roadmap. Veel acties
zijn gestart of afgerond. Mijn ministerie doet dit in nauwe samenwerking met AVINED
en de dierenbescherming. Dit voorjaar zal ik uw Kamer een uitgebreide update sturen
van de acties uit de roadmap.
De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten