27 830 Materieelprojecten

Nr. 289 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 september 2019

In de Defensienota is aangekondigd dat Defensie komt met voorstellen om de voorspelbaarheid en de schokbestendigheid van de materieelbegroting te verbeteren (Kamerstuk 34 919, nr. 1). Met de bekendmaking in de begroting voor het jaar 2019 dat Defensie een defensiematerieelbegrotingsfonds (DMF) zal instellen, waarin de uitgaven aan investeringen en de instandhouding van materieel, IT en infrastructuur en vastgoed worden opgenomen, is een belangrijke stap gezet naar een voorspelbaardere en schokbestendigere materieelbegroting. In april 2019 heb ik u geïnformeerd over de hoofdlijnen van het begrotingsfonds (Kamerstuk 27 830, nr. 281).

Het verheugt mij dat het wetsvoorstel dat het instellen van een begrotingsfonds mogelijk maakt, inmiddels bij uw Kamer aanhangig is (Kamerstuk 35 280). Hiermee is de motie van de leden Belhaj en Voordewind (Kamerstuk 34 919, nr. 19) uitgevoerd over het voorbereiden van wetgeving om een begrotingsfonds conform de systematiek van Infrastructuur en Milieu in te stellen. In de brief over de hoofdlijnen van het begrotingsfonds heb ik toegezegd u een dummybegroting aan te bieden, zodat ook de feitelijke uitwerking voor uw Kamer inzichtelijk wordt. Het wetsvoorstel is – zoals gebruikelijk – door het Kabinet van de Koning aan uw Kamer aangeboden. De dummybegroting bied ik u – mede namens de Staatssecretaris – als bijlage bij deze brief aan¹.

De hoofdlijnen zoals die in de brief van april 2019 zijn geschetst, hebben hun vertaling gevonden in het wetsvoorstel. Het DMF maakt het mogelijk om de uitgaven van de ontwikkeling, verwerving, het beheer en het onderhoud van defensiematerieel, IT en infrastructuur en vastgoed integraal te kunnen afwegen. Ook wordt het lange termijn karakter van deze uitgaven met de instelling van het fonds benadrukt. De basis voor het begrotingsfonds zijn investeringen in materieel en de daaraan gerelateerde instandhoudingsuitgaven. Het DMF omvat daarnaast ook de uitgaven voor verwerving en instandhouding van IT en infrastructuur en vastgoed. De uitgaven samenhangend met het daadwerkelijke gebruik van materieel, IT en infrastructuur, zoals brandstof, blijven onderdeel van de reguliere Defensiebegroting en worden niet ondergebracht in het DMF. Hetzelfde geldt voor de uitgaven voor inzet, gereedstelling en pensioenen en uitkeringen. Het fonds wordt gevoed vanuit de huidige begroting van het Ministerie van Defensie, conform de systematiek die gehanteerd wordt bij het Infrastructuurfonds. De budgetten die nu gemoeid zijn met de uitgaven voor verwerving en instandhouding van materieel, ICT-middelen en infrastructuur van het Ministerie van Defensie, vormen het overgrote deel van de voeding van het fonds. Daarnaast zal het ook mogelijk zijn dat andere overheden of internationale organisaties bijdragen aan de voeding van het fonds.

Een belangrijk kenmerk van een begrotingsfonds is dat middelen die in een jaar niet tot besteding komen, voor het fonds behouden blijven en mee gaan naar een volgend jaar. Met het materieelbegrotingsfonds wordt dat gerealiseerd voor de uitgaven voor ontwikkeling, verwerving, instandhouding en afstoting van materieel, ICT-middelen en infrastructuur van het Ministerie van Defensie.

In de dummybegroting is de informatie over investeringen gebundeld. De belangrijkste investeringsprojecten worden toegelicht en ook de samenstelling van de investeringsportefeuille wordt inzichtelijk gemaakt. U ziet onder meer welk deel van de portefeuille in voorbereiding is en welk deel in uitvoering. Ook de verdeling over de verschillende domeinen is in de dummybegroting opgenomen. Daarnaast wordt de werking van over- en onderprogrammering inzichtelijker gemaakt. Deze systematiek houdt in dat in de eerste jaren van het investeringsprogramma meer plannen worden geraamd dan waar budget voor beschikbaar is. In latere jaren telt het totaal van het investeringsprogramma op tot een lager bedrag dan het daadwerkelijke budget; er is dan sprake van onderprogrammering. Door deze systematiek wordt zoveel als mogelijk getracht te voorkomen dat vertragingen bij individuele projecten leiden tot onderrealisatie van het beschikbare budget.

Het DMF omvat echter niet alleen de investeringen, maar ook de instandhouding van materieel. Daarom is ook inzichtelijk welk deel van de begroting van het DMF aan investeringen wordt besteed en welk deel aan instandhouding.

Het wetsvoorstel maakt het mogelijk om de personele uitgaven die gerelateerd zijn aan de ontwikkeling, verwerving, instandhouding en afstoting van materieel, ICT en infrastructuur in het DMF op te nemen. Het onderzoek naar de administratieve consequenties en de wenselijkheid daarvan loopt nog. In de bijgevoegde dummybegroting zijn de personele uitgaven daarom nog niet opgenomen.

In de memorie van toelichting op het wetsvoorstel is de mogelijkheid opgenomen om het Defensieprojectenoverzicht (DPO) te integreren in de begroting van het DMF. In de uitwerking bleek dit echter niet wenselijk, omdat het karakter van de begroting en het jaarverslag anders is dan het karakter van het DPO. Het DPO dat u met Prinsjesdag ontvangt geeft de actuele stand van zaken van de projecten en de DPO-afwijkingsrapportage die u met Verantwoordingsdag ontvangt bevat de wijzigingen daarop. Daarbij zijn de mogelijkheden om beeldmateriaal te presenteren beperkter in de begroting en sluit het publiceren van een DPO aan bij de systematiek van I&W, waarbij projectinformatie in het MIRT wordt gepresenteerd. Ik heb er daarom voor gekozen de twee documenten op dit moment niet te integreren.

Tot slot

Ik kijk uit naar de behandeling van het wetsvoorstel voor het instellen van het DMF. Ik betrek deze dummybegroting daar graag bij. Wanneer de behandeling van het wetstraject voorspoedig verloopt, verwacht ik u de eerste officiële begroting van het DMF in september 2020 aan te kunnen bieden. Dat zal de begroting over het jaar 2021 zijn.

De Minister van Defensie, A.Th.B. Bijleveld-Schouten

---

1 Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl.