Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 5 oktober 2020
Hierbij bied ik u het gecombineerd jaarbericht «Toezicht op leeftijdsonderzoeken» over 2018 en 2019 aan1. Het betreft een gecombineerd jaarverslag met betrekking tot het toezicht op de toepassing
van het leeftijdsonderzoek in de asielprocedure. Dit toezicht is belegd bij de Inspectie
Justitie en Veiligheid, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Autoriteit Nucleaire
Veiligheid en Stralingsbescherming. Ik dank de inspecties voor hun inzet.
Het leeftijdsonderzoek is een onderdeel van het identificatieproces van alleenstaande
minderjarige asielzoekers, die hun leeftijd niet met documenten kunnen staven. Het
medisch leeftijdsonderzoek vindt plaats als de Immigratie- en Naturalisatiedienst
(IND) ook na een schouw en nader onderzoek nog twijfelt aan de door een alleenstaande
minderjarige vreemdeling (amv) opgegeven minderjarige leeftijd.
Eind 2018 zagen de inspecties een aantal verbetermogelijkheden voor de IND, het Nederlands
Forensisch Instituut (NFI), artsen van de Forensisch Medische Maatschappij Utrecht
(FMMU), en het diagnostisch centrum Diagnostiek voor U (DvU). De inspecties concluderen
dat deze verbeterpunten inmiddels adequaat zijn opgepakt.
De verbetermogelijkheden zagen onder meer op het ontbreken van een rechtvaardiging
tot het medisch leeftijdsonderzoek in enkele dossiers. De IND heeft daarop een checklist
geïmplementeerd waarmee gecontroleerd wordt of elke stap volgens de juiste procedure
en protocollen heeft plaatsgevonden. De inspecties concluderen dat er vervolgens geen
leeftijdsonderzoek meer heeft plaatsgevonden waarvoor geen rechtvaardiging bestond.
Ook over de uitbreiding en zorgvuldige implementatie van het vier-ogen-principe en
de training «leeftijdsbepaling» constateren de inspecties dat deze de overige kwetsbaarheden
op adequate wijze ondervangen.
Naast deze positieve conclusies benoemen de inspecties een tweetal aandachtspunten.
Zo is het aantal aanvragen voor een leeftijdsonderzoek het afgelopen jaar gestegen.
De inspecties benadrukken het belang om, ook bij aanhoudende groei in aanvragen, het
leeftijdsonderzoek zorgvuldig en correct uit te blijven voeren. Daarnaast onderzoekt
het NFI een alternatieve methode voor het leeftijdsonderzoek. De inspecties onderstrepen
het belang van dit onderzoek en de implementatie hiervan, maar benadrukken dat de
zorgvuldige en correcte uitvoering van het leeftijdsonderzoek hier niet onder mag
komen te lijden.
De zorgvuldige en efficiënte uitvoering van leeftijdsonderzoeken is niet alleen van
groot belang voor de vreemdelingenketen, maar ook voor de mogelijk kwetsbare minderjarige
asielzoeker. Ik ben het dan ook zeer met de inspecties eens dat deze punten de juiste
aandacht verdienen en ik zal dit ook in de toekomst blijven bewaken.
De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid,
A. Broekers-Knol