Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 18 december 2013
Hierbij informeer ik uw kamer zoals toegezegd tijdens het AO Landbouw- en Visserijraad
op 11 december jl. over de stand van zaken betreffende de export van zuivel naar Rusland.
Tijdens de Golden Autumn in Moskou in oktober dit jaar heb ik met mijn Russische collega
gesproken over de knelpunten bij de zuivelcontroles. Ik heb u hierover bij brief van
15 november jl. (Kamerstuk 33 750 XIII, nr. 104) geïnformeerd.
Dit najaar heeft Rusland 15 zuivelbedrijven in Nederland geïnspecteerd om te controleren
hoe in Nederland de veterinaire en sanitaire eisen van de betreffende Douane Unie
en de Russische Federatie nageleefd worden. De Russische veterinaire dienst voert
die inspecties ook uit namens de Douane Unie, sinds Kazachstan, Rusland en Wit-Rusland
hun importeisen geharmoniseerd hebben.
Rusland had kritiek op het Nederlandse systeem van toezicht waarbij het Centraal Orgaan
voor Kwaliteitsaangelegenheden in de Zuivel (COKZ) als ZBO de bedrijven controleerde
op het hygiëne pakket en de aanvullende eisen voor de Douane Unie onder mandaat van
de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). Tevens bestaat kritiek op het ingeschakelde
private laboratorium en gebruikte analyses.
De 15 geïnspecteerde bedrijven vertoonden volgens het Russische inspectie team tekortkomingen.
De Russische autoriteiten hebben daarom met ingang van 19 december jl. voor alle geïnspecteerde
bedrijven beperkende maatregelen ingesteld. Bedrijven die onder deze maatregel vallen
kunnen niet meer exporteren totdat Rusland deze bedrijven opnieuw autoriseert voor
export naar de Douane Unie.
De bovenbeschreven kritiekpunten van deze inspectie neem ik zeer serieus en daarom
heb ik de volgende maatregelen genomen en geïnitieerd.
Ten eerste worden met ingang van 1 januari 2014 de exporterende zuivelbedrijven onder
rechtstreeks toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit gebracht. Tevens
worden de testen ten behoeve van export naar Rusland/Douane Unie uitgevoerd door het
nationaal referentie laboratorium RIKILT.
De NVWA heeft inmiddels alle zuivelbedrijven die naar Rusland willen exporteren opnieuw
geïnspecteerd. Conform de eis van Rusland zijn die herinspecties voor
15 december jl. afgerond. Er waren 64 bedrijven door Rusland geautoriseerd voor export
naar Rusland/Douane Unie. Daarvan hebben er 51 aan de NVWA aangegeven actief te willen
blijven op de Russische markt en die 51 zijn geaudit door NVWA. Van 37 bedrijven beoordeelde
de NVWA het inspectieresultaat als bevredigend.
Op basis van de extra inspecties heeft Rusland op 13 december jl. een geactualiseerde
lijst van 37 bedrijven ontvangen. Deze nieuwe lijst bevat 11 van de 15 door Rusland
dit najaar geïnspecteerde bedrijven.
Sinds 16 december jl. beschikt Nederland over het voorlopige inspectierapport. Binnen
2 maanden zal een reactie op het Russische inspectie rapport aangeleverd worden. Natuurlijk
zullen ook de 11 geschorste zuivel bedrijven de gerapporteerde tekortkomingen moeten
repareren. De NVWA zal hierop toezien. Rusland zal alleen de ingestelde maatregelen
intrekken nadat de Nederlandse overheid naar tevredenheid bevestigd heeft dat de tekortkomingen
die in het rapport beschreven zijn, verholpen zijn.
Ik ben mij bewust dat de impact van de nasleep van de Russische inspectie voor alle
betrokken organisaties groot is. Ik vertrouw erop dat met de hierboven geschetste
maatregelen de export ook in de toekomst gegarandeerd kan worden.
De Staatssecretaris van Economische Zaken,
S.A.M. Dijksma