Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 22 mei 2017
Digitalisering is een van de belangrijkste drijvers van economische groei en biedt
kansen voor het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Een belangrijke randvoorwaarde
voor het verzilveren van deze kansen is het verhogen van de digitale weerbaarheid.
Aan de hand van de opeenvolgende Nationale Cyber Security Strategieën is hier de afgelopen
jaren vorm aan gegeven. Een belangrijk onderdeel van de inspanningen gericht op de
rijksoverheid en de vitale infrastructuur betreft de samenwerking met de vitale infrastructuur
binnen de Information Sharing and Analysis Centres (ISAC’s).
ISAC’s zijn publiek-private samenwerkingsverbanden waarin bedrijven en overheid onderling
informatie en ervaringen uitwisselen over cybersecurity, gefaciliteerd door het Nationaal
Cyber Security Centrum (NCSC).
Vanwege de toenemende cyberdreigingen waarover de Staatssecretaris van Veiligheid
en Justitie de Kamer d.d. 5 september jl. in het Cyber Security Beeld Nederland 2016
heeft geïnformeerd (Kamerstuk 26 643, nr. 420), heb ik vanuit de Digitale Agenda 2016–2017 opdracht gegeven om te verkennen of
deze aanpak mogelijk kan worden uitgebreid naar andere delen van de economie, met
name naar de kennisintensieve bedrijven in de topsectoren. Hierbij stuur ik u, mede
namens de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, het resultaat van deze verkenning,
die is uitgevoerd door TNO, en de bijbehorende vervolgstappen1.
Conclusies en aanbevelingen van de verkenning
Om de internationale toppositie van Nederland op het gebied van innovatie te behouden
is het volgens TNO van groot belang om in digitale veiligheid en weerbaarheid te investeren.
Digitale spionage en cybercrime kunnen gevolgen hebben voor duurzame economische groei
van Nederland.
TNO concludeert dat er ruimte is voor verbetering om cybersecurity van het kennisintensieve,
niet-vitale deel van het bedrijfsleven te borgen.
TNO adviseert om voor deze groep kennisintensieve bedrijven een cybersecurity informatie-uitwisselingsinfrastructuur
op te zetten. De structuur moet bedrijven en onderzoeksinstellingen in de topsectoren
ten goede komen, maar ook hun ketenpartners en toeleveranciers. Deze bedrijven zijn
immers voor hun digitale weerbaarheid afhankelijk van elkaar. Daarbij kan het niet-vitale
deel van het bedrijfsleven ook op andere manieren geclusterd worden dan per topsector,
zoals per branche, per geografisch gebied, per keten of naar grootte van de organisatie.
TNO schetst daarom een aanpak die geschikt is voor informatie-uitwisseling binnen
een topsector, maar die ook op elk ander soort samenwerkingsverband kan worden toegepast.
TNO heeft een internationale vergelijking uitgevoerd naar best practices uit het buitenland;
cybersecurity informatie-uitwisselingsmodellen die ook toe te passen zijn op de Nederlandse
situatie. Op basis hiervan adviseert TNO om voor de niet als vitaal aangemerkte bedrijven
een infrastructuur op te bouwen geïnspireerd op het Information Sharing and Analysis
Organisation (ISAO) model dat in de Verenigde Staten is ontwikkeld. ISAO’s zijn flexibel
en schaalbaar en worden in tegenstelling tot ISAC’s niet alleen per sector georganiseerd,
maar ook per sub-sector, regio of elke andere vorm van clustering.
Reactie en vervolgproces
In lijn met de conclusies van TNO, herken ik het belang een cybersecurity informatie-uitwisselingsstructuur
op te zetten voor de kennisintensieve bedrijven. Het is van belang dat deze infrastructuur
goed aansluit bij de huidige ISAC structuur voor de overheid en de vitale infrastructuur,
zoals reeds door TNO geschetst.
Het onderzoek van TNO biedt een goede basis om te bekijken hoe de ISAO structuur het
best toegepast kan worden in de Nederlandse context en hoe deze het best kan aansluiten
bij de bestaande ISAC structuur dat voor overheid en vitale infrastructuur wordt gebruikt.
Hiertoe zal ik, in afstemming met de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en
het bedrijfsleven, in overleg treden op welke wijze ervaring opgedaan kan worden met
een Nederlandse ISAO-structuur, passend in onze ambitie om te komen tot een landelijk
dekkend netwerk van organisaties om cybersecurity informatie uit te wisselen.
De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp