25 124 Nieuwe infrastructuur mobiele communicatie (C2000)

29 517 Veiligheidsregio’s

Nr. 81 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 november 2016

In mijn brief van 6 juli 2016 (Kamerstuk 25 124, nr. 322) heb ik uw Kamer geïnformeerd over de stand van zaken aangaande de Implementatie Vernieuwing C2000 (IVC). In mijn brief van 20 juni 2016 (bijlage 1 van Kamerbrief over voortgang politie, bijlage bij Kamerstuk 29 628, nr. 643) heb ik u geïnformeerd over de heroriëntatie op de realisatie van de landelijke meldkamerorganisatie (LMO). In deze brief informeer ik u over de voortgang in beide trajecten.

Implementatie Vernieuwing C2000

De implementatie van de vernieuwing van C2000 gaat gestaag voort. Hierin wordt onder regie van het Ministerie van Veiligheid en Justitie in nauwe afstemming met de kolommen politie, brandweer en ambulancediensten en het Ministerie van Defensie gewerkt aan een vernieuwing van het communicatiesysteem voor onze hulpverleners.

Technische mijlpalen

Op technisch vlak zijn enkele belangrijke mijlpalen behaald. Zo zijn de datacentra van het vernieuwde netwerk ingericht en de verbindingen aangelegd met de eerste meldkamers. In de komende periode zullen alle meldkamerlocaties worden aangesloten. Inmiddels is de apparatuur van het nieuwe netwerk bijgeplaatst in circa 250 van de ruim 600 antennemasten verspreid over het land. Bij de ombouw van de antennemasten stelt het programma alles in het werk om de impact op de operatie van de hulpdiensten tot een minimum te beperken.

Opleidingen

Het opleiden, trainen en oefenen van meldkamercentralisten is cruciaal voor het welslagen van de vernieuwing. Het succes van de implementatie valt of staat immers met het gebruik van dat systeem. Een team van opleidingsexperts van de kolommen is onder regie van het programma IVC aan de slag om het opleidingsmateriaal voor de centralist-kerninstructeurs op te stellen. De meldkamercentralisten zullen allen op de eigen locatie een opleiding krijgen van deze kerninstructeurs. Deze methodiek is eerder succesvol toegepast in het kader van C2000-opleidingen rondom het programma Portogewoon (Kamerstuk 25 124, nr. 77). Nog dit jaar zal de planning voor de opleiding van alle ruim 2.200 centralisten gereed zijn.

Invulling randvoorwaarden vernieuwing C2000

De kolommen zijn voortvarend aan de slag om de portofoons en mobilofoons geschikt te maken voor gebruik in het vernieuwde netwerk. Portofoons en mobilofoons worden geprogrammeerd om gebruik te kunnen maken van de extra frequentieruimte die is voorzien voor extra capaciteit bij evenementen en grootschalig optreden. Daar waar nodig zullen enkele organisaties (een deel van) hun apparatuur voor de overgang van het oude naar het nieuwe netwerk vervangen. Ik heb, zoals gemeld in mijn brief van 6 juli 2016 (Kamerstuk 25 124, nr. 322), in dit kader de kolommen verzocht scenario’s te ontwikkelen voor situaties waarin de aanschaftermijn niet overeen zou komen met de migratie naar het vernieuwde netwerk. De politie heeft hierop aangegeven voor de migratie een beperkt deel van haar randapparatuur te moeten vervangen door middel van een versnelde aanschaf van portofoons tot een bedrag van ca € 4,2 miljoen. Deze aanschaf kan betekenen dat niet aan alle regels wordt voldaan zodat dit een financiële onrechtmatigheid tot gevolg kan hebben. De financiële onrechtmatigheid zal, indien ook als zodanig beoordeeld door de accountant, worden opgenomen in de bedrijfsvoeringparagrafen van de jaarrekeningen van de politie van de betreffende jaren.

Vaststelling nieuwe planning migratie

Zoals in mijn brief van 6 juli jl. aangegeven hecht ik voor de acceptatie en werking van het vernieuwde C2000-systeem zeer aan de geschiktheid van de apparatuur voor de meldkamers/gebruikers en het professionele oordeel van de externe testinstantie. Daarom heb ik het programma IVC, indachtig de conclusie van het CIO-oordeel en het advies van de nieuwe testinstantie, verzocht in afstemming met politie, brandweer, ambulancediensten, het Ministerie van Defensie en de meldkamers te komen tot een realistische en verantwoorde planning van de migratie na maart 2017. De meldkamers die in het kader van de vorming van de Landelijke Meldkamerorganisatie reeds samenvoegen, Rotterdam en Dordrecht in het bijzonder, spelen hierin een belangrijke rol. In nauwe afstemming met alle partijen is inmiddels een nieuwe planning tot stand gekomen. De Bestuurlijke Regiegroep adviseert mij, rekening houdend met de benodigde tijd voor opleiden van alle meldkamercentralisten en voorbereiding van de migratie, dat de meest verantwoorde migratiedatum ligt in november 2017. Daarbij is het van belang dat er voor de meldkamers na de migratie voldoende tijd over blijft voor de voorbereiding op de jaarwisseling. Bij het bepalen van de migratiedatum zijn de belangen van een voorspoedige realisatie van de nieuwe meldkamer te Rotterdam expliciet meegewogen. Met de nu voorgestelde planning wordt naar mijn oordeel zoveel mogelijk aan alle belangen tegemoet gekomen. Ik neem het advies van de Bestuurlijke Regiegroep over.

Communicatie

Het programma heeft een direct en intensief contact met alle kolommen en meldkamers via aangewezen centrale contactpersonen en sluit zoveel als mogelijk aan bij bestaande overlegstructuren zoals die van de hoofden meldkamers. Het veld wordt doorlopend geïnformeerd over de ontwikkelingen in het programma. In halfjaarlijkse informatiesessies worden de vorderingen in verband met de vernieuwing gedemonstreerd en toegelicht. In mei en oktober zijn hierbij alle gebruikersorganisaties en de beheerorganisatie in groten getale aanwezig geweest.

Risicosturing

Ik wil nogmaals benadrukken dat ik alert ben op de risico’s die gepaard gaan met een dergelijk omvangrijk en complex ICT-programma. De veiligheid van onze hulpverleners, de impact op het werk, tijd en kosten hebben in dit kader mijn voortdurende aandacht. Zowel intern als extern laat het departement zich bijstaan om doorlopend oog te houden op de belangrijkste risico’s. Het oordeel van de Chief Information Officer van het departement alsook het aanstaande oordeel van het Bureau ICT-toetsing (BIT) dragen hier in hoge mate aan bij.

Ook worden de belangrijkste mijlpalen verwerkt in het Rijks ICT-Dashboard.

Beveiligingsbeleid C2000

De afgelopen jaren heeft voor C2000 mede naar aanleiding van incidenten (poldercrash, Hoek van Holland en Haren) de nadruk gelegen op het verbeteren van de dekking (meer masten) en verantwoord gebruik van het systeem om overbelasting te voorkomen. Opleiding, voorlichting en betere communicatieschema’s bij grote evenementen zoals de nucleaire top speelden hierin een cruciale rol. Tot slot is er, mede naar aanleiding van het rapport van de commissie Elias, veel aandacht gegaan naar de goede verwerving en invoering van het vernieuwde C2000. Deze vernieuwing van C2000, de berichtgeving over de Target Blue Eye en een signaal over de internationaal geldende beveiligingsstandaarden hebben aanleiding gegeven om de Auditdienst te verzoeken de beveiligingsmaatregelen, zoals geformuleerd in het beveiligingsbeleid C2000, te toetsen. De auditdienst is in september gestart met de uitvoering van deze toets. Eind van dit jaar wordt hiervan de uitkomst verwacht.

Eerder heb ik u aangegeven dat ik ten aanzien van de «Target Blue Eye» bereid ben om over te gaan tot een verbodsbepaling, onder de voorwaarde dat de noodzaak hiervan voldoende onderbouwd kan worden (Kamerstukken 29 628 en 25 124, nr. 631). Hiertoe verzamelt de politie informatie over de aard van het gebruik van dergelijke apparatuur. Op basis van onder andere deze input wordt door een extern onderzoeksbureau een analyse gemaakt om een goede afweging over het al dan niet invoeren van een verbodsbepaling te kunnen maken. Ik verwacht u hierover begin volgend jaar nader te kunnen informeren.

Landelijke Meldkamer Organisatie (LMO)

In mijn brief over de heroriëntatie landelijke meldkamerorganisatie (Kamerstuk 29 517, nr. 108) heb ik u geïnformeerd over de hoofdlijnen van deze heroriëntatie. Het gezamenlijk streven blijft onverkort om te komen tot één Landelijke Meldkamerorganisatie (LMO) met maximaal 10 locaties in beheer bij de politie.

Inmiddels hebben politie en ambulancezorg ingestemd met de heroriëntatie. De raadpleging van de besturen van de veiligheidsregio’s zal naar verwachting op korte termijn worden afgerond. Vooruitlopend hierop wordt er al wel volgens de nieuwe strategie gewerkt waarbij het samenvoegen van meldkamers door de regio’s zelf en de aansluiting op de landelijke ICT centraal staat.

Voor de samenvoegingen betekent dit dat regio’s ook zelf leidend zijn in het tempo van samenvoegen. Limburg-Noord en Limburg-Zuid (Maastricht) hebben inmiddels hun meldkamer op één locatie samengevoegd. De officiële opening vindt 1 december a.s. plaats. De samenvoeging voor Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland-Zuid (Rotterdam) is ook al in een gevorderd stadium van voorbereiding en zal in de tweede helft van 2017 worden gerealiseerd. De nieuwe meldkamer Rotterdam zal ook de eerste meldkamer zijn die wordt aangesloten op de landelijke ICT-voorziening. Dit is een belangrijke eerste stap om de tien locaties in de toekomst als één organisatie te laten functioneren. Met het samenvoegen van Rotterdam en Dordrecht zijn eind 2017 vijf van de tien meldkamers op het gewenste schaalniveau. De overige locaties vergen meer tijd als gevolg van grotere verbouwingen of nieuwbouw. Het uiteindelijke doel is om de samenvoegingen, de landelijke ICT en het beheer van de meldkamers in 2021 gerealiseerd te hebben.

Zoals met u besproken in het AO Nationale Veiligheid van 30 maart 2016 worden voor het ontwikkelen van een nieuwe werkwijze in de meldkamers pilots uitgevoerd (Kamerstuk 29 517, nr. 113). De uitvoering van deze pilots is inmiddels gestart.

Ik zal u periodiek blijven informeren over de voortgang en ontwikkelingen in bovenstaande onderwerpen.

De Minister van Veiligheid en Justitie, G.A. van der Steur