Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 4 februari 2020
Uw Kamer heeft mij verzocht om een reactie op het rapport «Code Rood» van FNV. Mede
naar aanleiding van dit onderzoek verscheen in De Telegraaf een artikel met de titel
«Alarm vanuit bajes: regen aan incidenten». Met deze brief ga ik in op dit verzoek.
De enquête, die FNV Justitie en Veiligheid heeft gehouden onder 1500 medewerkers van
de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), heeft betrekking op de ervaringen van medewerkers
met werkdruk en (on)veiligheid bij DJI. Uit de enquête blijkt dat medewerkers zich
zorgen maken over de werkdruk.
Zulke signalen neem ik zeer serieus. De resultaten van de enquête sluiten aan op andere
bevindingen. De Raad voor de Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft
in hun advies «Spanning in Detentie» hier ook op gewezen. Op 3 februari heeft ook
Justitievakbond Juvox een rapport gepubliceerd, waarin vergelijkbare signalen vanuit
het personeel aan de orde komen.
DJI wil een goede en aantrekkelijke werkgever zijn. Daartoe is het noodzakelijk dat
er continu sprake is van een gezonde en veilige werkomgeving. DJI werkt daarom aan
acceptabele werkdruk. Dit heeft prioriteit in het meerjarige strategisch personeelsplan.
De RSJ heeft nuttige aanbevelingen gedaan om de werklast van het personeel te verminderen.
Een belangrijke maatregel is dat we goed kijken naar de administratieve lasten van
het personeel. Als die kunnen worden verminderd draagt dat bij aan een vermindering
van de werkdruk.1
Personele bezetting
In 2019 was de personele bezetting in lijn met de voor 2019 vastgestelde formatie.
Dit komt mede door een inzet van externe inhuur van zo’n 5%. Per inrichting en per
functiegroep verschilt het beeld. DJI is bezig met grootschalige werving om te voorzien
in de vacatures die onder andere ontstaan door de natuurlijke uitstroom.
De FNV roept naar aanleiding van de uitkomsten op, om de personele formatie te verhogen.
De formatie bij het gevangeniswezen en de vreemdelingenbewaring is in de afgelopen
tijd uitgebreid met onder andere extra compensatie voor afwezigheid van medewerkers
in verband met opleidingen (vakmanschap), het gebruik van ouderschapsverlof en de
PAS-regeling, maar ook voor beleidsmaatregelen zoals de pilots uit de visie op gevangenisstraffen.
Per saldo stijgt de formatie binnen het gevangeniswezen/vreemdelingenbewaring in 2020
met ca. 1000 fte ten opzichte van 2019. Ook in 2020 gaan we volop door met werven.
Veiligheid
Uit de enquête blijkt verder dat bij medewerkers een sterker gevoel van onveiligheid
leeft dan voorheen. In het artikel van de Telegraaf wordt dit gekoppeld aan een stijging
van het aantal incidenten. In antwoord op Kamervragen van de leden Van Nispen en Kuiken
ga nader in op dit onderwerp2.
Dit kabinet zet serieus in op het verbeteren van de veiligheid binnen de inrichtingen.
Zo is vorig jaar de sanctiekaart aangepast waarbij bij geweld tegen personeel of justitiabelen
de volle bandbreedte van de sanctiewetgeving wordt ingezet. Bij fysiek geweld tegen
personeel wordt ook altijd aangifte gedaan bij de politie. We blijven kijken welke
extra maatregelen genomen kunnen worden. De RSJ heeft in haar advies ook nuttige aanbevelingen
gedaan om de veiligheid verder te verbeteren. Die aanbevelingen heb ik overgenomen.3
Slot
Het verminderen van de werkdruk en het verbeteren van de veiligheid in de gevangenissen
heeft de volledige aandacht van mij en de Dienst Justitiële Inrichtingen. De hoofddirecteur
van de Dienst Justitiële Inrichtingen overlegt met de centrale ondernemingsraad en
de vakbonden over verdere maatregelen die in dit verband nog kunnen worden genomen.
Recentelijk heb ik uw Kamer het rapport over de pilots leefklimaat in de PI Nieuwegein
verzonden.4 Zoals ik in mijn beleidsreactie heb aangegeven, kunnen de initiatieven die hier zijn
onderzocht een nuttige bijdrage leveren aan de vermindering van werkdruk en het verbeteren
van de veiligheid.
De Minister voor Rechtsbescherming,
S. Dekker