22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie

Nr. 2507 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 maart 2018

Hierbij doe ik u, mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken, een stand van zaken toekomen in vervolg op het gevoerde schriftelijk overleg over de aanpassing van de Verordening betreffende het statuut en de financiering van Europese politieke partijen en Europese politieke stichtingen. Daarbij betrek ik, zoals door de vaste commissie van Binnenlandse Zaken verzocht op 8 maart, tevens de op 22 februari aanvaarde motie van het lid Van der Graaf (ChristenUnie) (Kamerstuk 21 501-20, nr. 1303; Handelingen II 2017/18, nr. 56, Stemmingen moties Informele Europese Top) waarin zij de regering verzoekt binnen de Raad ervoor te pleiten dat een laagdrempelige toegang voor partijen tot het Europese bestel gehandhaafd blijft, en daartoe te komen met alternatieve voorstellen.

Proces

In het schriftelijk overleg van 2 maart (Kamerstuk 22 112, nr. 2500) heb ik u reeds gemeld dat er een akkoord is bereikt tussen het voorzitterschap en het Europees parlement naar aanleiding van het mandaat dat zij hiervoor van de Raad had gekregen in het Coreper van 21 februari.

Op woensdag 7 maart is in Coreper een gekwalificeerde meerderheid gebleken over een compromis dat in triloog met het Europees parlement is bereikt. Dit betekent dat ook het Europees parlement op commissieniveau en vervolgens in de plenaire zitting van mei zal kunnen stemmen over dezelfde tekst. Ook in de Raad Algemene Zaken zal het voor die tijd worden besproken.

Laagdrempelige toegang partijen

Nederland heeft vanaf het begin van de onderhandelingen aandacht gevraagd voor de pluriformiteit van de Europese democratie en meer in het bijzonder de positie van middelgrote en kleine Europese politieke partijen. Hun positie is nu in het definitieve voorstel op verschillende wijzen beter gewaarborgd.

• Europese politieke partijen krijgen meer tijd dan een maand na inwerkingtreding om aan de bepalingen uit de herziening te voldoen t.b.v. de aanvraag voor financiering in 2019. De Commissie zette in op een relatief korte deadline voor het voldoen aan de nieuwe transparantie eisen, omdat zij deze al wil hanteren voor de financieringsbesluiten over 2019 en voor de verkiezingen van het Europese parlement in 2019. Het verwerken van de financieringsbesluiten dient in de herfst van 2018 te gebeuren en zal vanwege de nieuwe eisen de nodige administratieve inzet vergen van Europese politieke partijen. In dat licht is de termijn verdubbeld waarbinnen aan de eisen moet worden voldaan.

• Ten aanzien van het feit dat in de herziene verordening onafhankelijke parlementariërs niet meer meetellen bij de registratie van een Europese politieke partij, merkt het kabinet op dat het onafhankelijke Europarlementariërs te allen tijde vrij staat om een (nationale of regionale) politieke partij op te richten of zich bij een bestaande partij aan te sluiten, zodat zij op deze wijze voldoen aan deze eis voor de registratie van een Europese politieke partij. Het kabinet heeft anderzijds begrip voor de zorgen over de gevolgen voor de pluriformiteit en de toegankelijkheid van de Europese democratie. Daarom wordt er bij de evaluatie van de herziene verordening nadrukkelijk gekeken naar de effecten op middelgrote en kleine Europese politieke partijen.

Deze aspecten voor het veiligstellen van de laagdrempeligheid zijn allebei overgenomen in het nu voorliggende compromis. Op basis van deze aanpassing is het kabinet van mening dat invulling is gegeven aan de eerdergenoemde motie Van der Graaf (ChristenUnie).

Alles afwegende is het kabinet van mening dat met deze compromistekst in voldoende mate tegemoet gekomen is aan de eerder uitgedragen Nederlandse aandachtspunten. Het kabinet is daarom voornemens in te stemmen met het voorstel wanneer dit op de agenda van de Raad zal worden geplaatst.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, K.H. Ollongren