21 501-30 Raad voor Concurrentievermogen

Nr. 525 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 maart 2021

Op 22 maart 2021 vindt de informele Raad voor Concurrentievermogen plaats via een videoconferentie. Bij deze brief vindt u de geannoteerde agenda met daarin een beschrijving van de discussiepunten en de Nederlandse inzet hiervoor.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, M.C.G. Keijzer

Strategische autonomie in een open Europese economie

Beleidsdebat

Op 22 maart spreekt de Raad voor Concurrentievermogen (RvC) over «strategische autonomie in een open economie». Het voorzitterschap heeft daarbij naar verwachting specifieke aandacht voor het witboek buitenlandse subsidies dat de Commissie op 17 juni 2020 publiceerde¹ en waarvan uw Kamer in september 2020 een kabinetsappreciatie heeft ontvangen.² De Commissie stelt in het witboek drie modules voor. Module 1 ziet op verstoringen die zijn veroorzaakt door subsidies van derde landen in alle marktsituaties. Module 2 richt zich specifiek op verstoringen veroorzaakt door subsidies bij overnames. Module 3 bestaat uit een aanbestedingsinstrument dat voorziet in een meldplicht voor ondernemingen die mogelijk overheidsondersteuning uit een derde land genieten wanneer zij op de interne markt inschrijven op een aanbesteding. In de eerste helft van 2021 wordt de publicatie van een wetgevend voorstel verwacht. Uw Kamer zal hiervan een appreciatie ontvangen.

Over het algemeen is het witboek positief ontvangen door lidstaten. De probleemanalyse wordt breed gedeeld. Lidstaten verschillen van mening over de oplossingsrichtingen die de Commissie heeft voorgesteld in het witboek.

Het kabinet is voorstander van regelgeving om de verstorende werking van buitenlandse subsidies op de interne markt tegen te gaan, in navolging van het Nederlands voorstel voor een level playing field instrument uit 2019.³ Tijdens de RvC zal het kabinet de Nederlandse proactieve houding ten aanzien van wetgeving op dit onderwerp nogmaals benadrukken, met steun voor verdere uitwerking van alle drie modules, waarbij module 2 door het kabinet wordt voorgesteld als een uitwerking van de bredere module 1.

Het kabinet zou graag zien dat in een definitief wetgevingsvoorstel nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan het feit dat overheidssteun niet altijd de vorm van subsidies hoeft aan te nemen, maar dat ook sprake kan zijn van oneigenlijke voordelen in de vorm van bijvoorbeeld exclusieve toegang tot data of grondstoffen, of door ongereguleerde overwinsten op de thuismarkt. Daarnaast is de praktische uitvoerbaarheid van het instrument een aandachtspunt voor het kabinet, omdat financiële ondersteuning buiten de interne markt moeilijk detecteerbaar is. Het door Nederland voorgestelde level playing field instrument zou hier mogelijk een oplossing bieden.

Daarnaast spreekt de RvC op 22 maart naar verwachting over de wijze waarop strategische afhankelijkheden in waardeketens en ecosystemen kunnen worden geïdentificeerd en eventueel kunnen worden afgebouwd. Tijdens de Europese Raad van 1 en 2 oktober 2020 is het streven naar strategische autonomie met behoud van een open economie als één van de kerndoelen van de EU geïdentificeerd (Kamerstuk 21 501-20, nr. 1610). In dit kader wil het voorzitterschap afhankelijkheden in waardeketens en ecosystemen bespreken en onderzoeken waar Europese coördinatie nodig kan zijn.

Nederland onderschrijft het belang van het versterken van de weerbaarheid van onze waardeketens en ecosystemen. Dit is van wezenlijk belang voor het effectief functioneren van onze economie en ons verdienvermogen op langere termijn. Dat vereist allereerst een beleid gericht op versterking van de interne markt en de waardeketens en ecosystemen daarbinnen. Ten aanzien van strategische afhankelijkheden is het van belang zorgvuldig te kijken welke van die afhankelijkheden onwenselijk zijn en hoe deze op proportionele wijze geadresseerd kunnen worden. Hierbij dient de open economie en internationale samenwerking als uitgangspunt te worden gehanteerd en protectionisme zo veel mogelijk te worden vermeden. Nederland wil in Europees verband kijken hoe hierbij samen kan worden opgetrokken.

2030 Digital Compass: the European way for the Digital Decade

Informatiepunt

Tijdens de RVC zal de Commissie een presentatie geven over de mededeling Digital Decade die op 9 maart jl. is gepubliceerd. Deze mededeling schetst een kader voor de digitale ontwikkeling van de EU in de aankomende periode tot 2030. Het kabinet werkt momenteel aan een appreciatie. De Kamer wordt middels een BNC-fiche hierover geïnformeerd.

---

1 COM(2020) 253 final

2 Bijlage bij Kamerstuk 22 112, nr. 2917

3 Kamerstuk 21 501-30, nr. 470