21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken

Nr. 1668 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 september 2016

Hierbij bied ik u het verslag aan van de Raad Algemene Zaken van

20 september 2016.

De Minister van Buitenlandse Zaken, A.G. Koenders

VERSLAG RAAD ALGEMENE ZAKEN VAN 20 SEPTEMBER 2016

Voorbereiding van de Europese Raad van 20 en 21 oktober 2016

Migratie

De Raad Algemene Zaken (RAZ) sprak ter voorbereiding op de Europese Raad (ER) van 20 en 21 oktober a.s. over migratie. De lidstaten benadrukten het belang van zorgvuldige en effectieve implementatie van de gezamenlijke Europese afspraken en de afspraken tussen de EU en Turkije. Hongarije en Polen pleitten voor het concept van «flexibele solidariteit» in de verdeling van verantwoordelijkheden. Dit idee werd door een groot aantal lidstaten, waaronder Nederlnd, niet gesteund. Nederland beschouwt gedeelde verantwoordelijkheid en solidariteit als één van de pijlers van de Europese samenwerking en is geen voorstander van het afwijken van de bestaande regels en afspraken.

Tevens werd door een groot deel van de EU-lidstaten steun uitgesproken voor de spoedige operationalisering van de Europese Grens- en Kustwacht (EGKW). Andere onderwerpen die aan bod kwamen, waren de hervorming van het asielsysteem en integratie van migranten. Ook de externe dimensie van migratie kwam aan bod, waarbij er met name aandacht was voor de uitwerking van de brede partnerschappen (de zogenoemde «compacts») met vooral Afrikaanse landen van herkomst en transit. De lidstaten onderstreepten het belang van voortgang op de onderhandelingen over compacts. In het verlengde daarvan onderschreef Nederland het belang van een actieve houding van de Europese Unie bij het uitonderhandelen van de compacts.

Handel

Ook werd tijdens de RAZ gesproken over handel. Veel lidstaten onderstreepten het belang van een ambitieus en duurzaam Europees handelsbeleid. Uit de discussie bleek tevens dat er brede steun is voor de ondertekening van de Comprehensive Economic and Trade Agreement (CETA) tijdens de EU-Canada Top op 27 oktober a.s. en voor de voortzetting van de onderhandelingen met de VS over het Transatlantic Trade & Investment Partnership (TTIP). Op vrijdag 23 september jl. spraken de EU-handelsministers eveneens over beide onderwerpen op de informele Raad Buitenlandse Zaken Handel. Hierover zal uw Kamer separaat geïnformeerd worden.

Rusland

Ter voorbereiding op de ER van 20 en 21 oktober a.s., bespraken de EU-lidstaten tevens de relatie met Rusland. Onder de lidstaten was brede steun voor het voortzetten van de huidige benadering ten aanzien van Rusland, gebaseerd op een combinatie van druk en dialoog. Ook herbevestigden de lidstaten dat het sanctiebeleid gekoppeld blijft aan voortgang met betrekking tot de Minsk-afspraken. Tijdens de ER in oktober is geen besluit over sancties voorzien.

Follow-up Europese Raad

De Commissie en de EU-lidstaten spraken hun waardering uit voor de voortzetting van de praktijk van follow-up van de ER-conclusies, zoals gestart onder het Nederlandse voorzitterschap. Verschillende lidstaten drongen aan op voortvarende behandeling van de voorstellen van de Commissie op het terrein van de Digitale Interne Markt. De Commissie gaf aan verheugd te zijn met steun van de lidstaten voor het versnellen van de Digitale Interne Markt. In dit kader is het op 14 september gepresenteerde Telecom-pakket van belang. Verder werd er door de lidstaten aandacht gevraagd voor het uitwerken van de Global Strategy zoals voorgesteld door de Hoge Vertegenwoordiger Mogherini. Het Slowaaks voorzitterschap heeft toegezegd de follow-up van de ER-conclusies consequent voort te willen zetten.

Tussentijdse evaluatie Meerjarig Financieel Kader

De Europese Commissie heeft de tussentijdse evaluatie van het Meerjarig Financieel Kader (MFK) gepresenteerd. De Commissie gaf daarbij aan dat het MFK beter in staat moet zijn te reageren op onvoorziene omstandigheden. Daarnaast stelde de Commissie voor om meer geld beschikbaar te stellen voor groei en werkgelegenheid en migratie en interne veiligheid, zonder de MFK-plafonds aan te passen. Gelijktijdig met de tussentijdse evaluatie, werd een wijziging van het financieel reglement voorgesteld. De Commissie heeft in dat kader afgelopen voorjaar een internetconsultatie uitgevoerd en streeft ernaar dat het nieuwe Financieel Reglement op 1 januari 2018 geïmplementeerd kan worden.

Na de presentatie van de Commissie, volgde een eerste gedachtewisseling onder de lidstaten. Hieruit bleek dat er brede consensus bestaat ten aanzien van de door de Commissie gekozen prioriteiten, te weten migratie en interne veiligheid, groei en werkgelegenheid. Ook werd het idee dat er de resterende jaren van het huidige MFK voldoende mogelijkheden moeten zijn om te kunnen reageren op onvoorziene omstandigheden breed gesteund. Echter, over de financiering van de voorstellen van de Commissie was nog geen consensus en deze voorstellen dienen dan ook nog verder te worden uitgewerkt en besproken. Het Slowaaks voorzitterschap gaf aan dat dit onderwerp voortaan elke maand op de agenda van de RAZ zal staan en dat een Friends of the Presidency groep, waarin alle lidstaten zijn vertegenwoordigd, wordt bijeengeroepen. Over de Nederlandse inzet ten aanzien van de inhoud van de tussentijdse evaluatie en het vervolgproces wordt u zo spoedig mogelijk in een separate Kamerbrief geïnformeerd.

Intentieverklaring Commissie Werkprogramma

Het Slowaaks voorzitterschap onderstreepte het belang van het formuleren van inbreng van de Raad voor het Commissie werkprogramma 2017. Op basis van de inbreng van de lidstaten in de RAZ, zal het Slowaaks voorzitterschap de Commissie informeren over de appreciatie van de Letter of Intent en de prioriteitstelling vanuit de Raad. Vervolgens zal het Commissie Werkprogramma 2017 – dat eind oktober zal verschijnen – aan de orde komen tijdens de RAZ in november. De drie instellingen zullen daarna een gemeenschappelijke verklaring afsluiten over de prioriteiten. De procedure hiervoor werd tijdens de RAZ in maart 2016 onder Nederlands voorzitterschap afgesloten en is voorzien in het Interinstitutioneel Akkoord (IIA) Beter Wetgeven.

De Commissie gaf aan dat ze bij het opstellen van de intentieverklaring goede nota heeft genomen van de eerste bespreking tijdens de RAZ in juni 2016 onder Nederlands Voorzitterschap, waarmee de inzet van de Raad voor de intentieverklaring en het Commissie Werkprogramma is neergelegd. De lidstaten spraken over het algemeen steun uit voor de prioriteiten van de Commissie in de intentieverklaring en het merendeel van de lidstaten merkten de Digitale Interne Markt aan als prioriteit. Vooral op sociaal terrein en migratie waren er verschillen van inzicht tussen de lidstaten langs scheidslijnen die aan het licht kwamen ten aanzien van de herziening van de detacheringsrichtlijn en relocatie.

Overig

A-punt: Bosnië-Herzegovina

De Raad nam conclusies aan over Bosnië-Herzegovina met daarin een verzoek aan de Commissie om een advies («avis») over de Bosnische EU-lidmaatschapsaanvraag van 15 februari jl. (Kamerstuk 21 501-02, nr. 1588). Dit betekent dat de Commissie om een mening gevraagd wordt over de staat van voorbereiding van het land op de lidmaatschapsaanvraag. Mede op aandringen van Nederland, wordt de Commissie daarbij specifiek verzocht aandacht te besteden aan de implementatie van het Sejdić-Finci arrest van het Europees Hof van de Rechten van de Mens, dat Bosnië-Herzegovina verplicht tot aanpassing van de Grondwet. De Raad verwelkomde de stappen die het land heeft gezet in het hervormingsproces. Tegelijkertijd werd Bosnië-Herzegovina opgeroepen duurzame implementatie van deze hervormingen te verzekeren, zowel op sociaaleconomisch terrein als op het gebied van de rechtsstaat en het openbaar bestuur.

EU akkoorden met Nieuw-Zeeland en Australië

Ten slotte hecht het kabinet eraan uw Kamer te informeren dat de raadsbesluiten over de ondertekening en voorlopige toepassing van de Partnerschapsovereenkomst op het gebied van betrekkingen en samenwerking van de EU met Nieuw-Zeeland en de Kaderovereenkomst van de EU met Australië op de agenda zullen staan van de aanstaande Concurrentieraad van 29 oktober a.s. Dit zijn politieke samenwerkingsakkoorden waarin de bestaande overleggen die tussen Australië en Nieuw-Zeeland en de EU bestaan, worden geformaliseerd en de gemeenschappelijke belangen en waarden worden bevestigd. De bepalingen (EU-delen) die onder de voorlopige toepassing komen te vallen, hebben betrekking op regelmatige politieke dialoog van partijen, de samenwerking in internationale fora en de instelling van een gemengde commissie (die een rol krijgt bij de implementatie van het akkoord). Vanaf 5 oktober a.s. staan de akkoorden open voor ondertekening, waarna de parlementaire goedkeuringsprocedures, ook in Nederland, in gang zullen worden gezet.