Vragen van het lid DeRoon (PVV) aan de Minister van Defensie over het bericht dat
hoge militairen en beleidsambtenaren businessclass vliegen (ingezonden 28 augustus
2015).
Antwoord van Minister Hennis-Plasschaert (Defensie) (ontvangen 19 oktober 2015).
Vraag 1
Klopt het dat Defensie in 2014 1.330 businessclass-tickets heeft aangeschaft? Hoe
heeft dat aantal zich sinds 2010 ontwikkeld?1
Antwoord 1
Ja, in de periode 2010–2014 fluctueert dit aantal tussen ongeveer 1.000 en 1.300 businessclass-tickets.
Vraag 2
Hoe verklaart u het relatief hoge aantal businessclass-tickets dat werd aangeschaft
door de Marechaussee?
Antwoord 2
Deze tickets zijn voor het grootste deel gekocht voor personeel van de Brigade Speciale
Beveiligingsopdrachten (BSB) van de Marechaussee. Eén van de taken van de BSB is persoonsbeveiliging
van topmilitairen, hoge ambtenaren en bewindslieden van meerdere departementen. Wanneer
deze functionarissen gaan reizen zijn persoonsbeveiligers van de BSB altijd in hun
directe omgeving aanwezig en zitten dus ook fysiek naast deze functionarissen wanneer
zij businessclass reizen. Daarnaast voert de BSB ook beveiligingsopdrachten uit voor
andere ministeries. In die gevallen is gereisd volgens de richtlijnen van de opdrachtgever.
De vraag naar inzet van BSB-personeel voor bewakings- en beveiligingstaken in het
buitenland is de laatste jaren toegenomen.
Vraag 3
Welk percentage businessclass-tickets werd in 2014 gebruikt voor vluchten binnen Europa?
Antwoord 3
In 2014 zijn er 19.092 tickets aangeschaft voor vluchten binnen Europa. Van dit aantal
waren 549 tickets voor businessclass vluchten. Dit is minder dan 3 procent van het
totaal aantal tickets voor vluchten binnen Europa.
Vraag 4 en 5
Waarom is het voor hoge militairen en beleidsambtenaren wel toegestaan om binnen Europa
businessclass te vliegen?
Acht u het noodzakelijk dat hoge militairen en beleidsambtenaren voor korte Europese
vluchten businessclass vliegen? Zo ja, welke argumenten heeft u hiervoor?
Antwoord 4 en 5
Rechtspositioneel is vastgelegd dat militairen in de rang van generaal-majoor en hoger
en burgerfunctionarissen met schaal 17 en hoger gerechtigd zijn om businessclass te
vliegen binnen Europa. Sinds 2010 is het businessclass vliegen binnen Europa om budgettaire
redenen ingeperkt. Dit is echter nog niet in de rechtspositie vastgelegd. Dat vereist
overeenstemming met de centrales van overheidspersoneel.
Daarnaast wordt businessclass gevlogen als de situatie dat vereist, bijvoorbeeld door
persoonsbeveiligers die een topfunctionaris begeleiden of bij vliegreizen in geval
van spoedeisende reparaties aan wapensystemen in een inzetgebied, waarvoor alleen
nog businessclass stoelen beschikbaar zijn. In dergelijke gevallen wordt een afweging
op grond van operationele noodzaak en doelmatigheid gemaakt.
Vraag 6
Is het beleid ten aanzien van businessclass-tickets voor defensiepersoneel gelijk
aan het beleid voor ambtenaren bij andere ministeries? Zo nee, waar wijkt het beleid
bij defensie af?
Antwoord 6
Nee, dit verschilt per ministerie. Afwegingen tussen businessclass en economyclass
worden soms gemaakt op grond van functie en schaal, soms op grond van reisduur en
soms op grond van continentaal of intercontinentaal. Defensie voert een beleidslijn
waarbij rechtspositioneel vastgelegde regels, operationele noodzaak en doelmatigheid
bepalend zijn voor het vliegen in de economyclass of businessclass.
Vraag 7
Ziet u mogelijkheden om de uitgaven voor vliegtickets, in 2014 23 miljoen euro, naar
beneden bij te stellen door bijvoorbeeld meer economyclass-tickets te kopen en/of
vaker militaire toestellen in te zetten?
Antwoord 7
Bij vliegreizen van en naar missiegebieden wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van
militair luchttransport. De beschikbare capaciteit is echter beperkt en de inzet,
met name bij kleine missies, niet altijd doelmatig.
Sinds 2010 is het vliegen in de businessclass om budgettaire redenen ingeperkt. Dit
zal nog in de rechtspositie, na overeenstemming met de centrales voor overheidspersoneel,
moeten worden vastgelegd.