Vragen van het lid Leijten (SP) aan de Staatssecretarissen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het interview met de directeur van de Sociale Verzekeringsbank (ingezonden 5 januari 2016).

Antwoord van Staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 5 februari 2016).

Vraag 1 en 3

Hoe waardeert u de uitspraak van bestuursvoorzitter Nicoly Vermeulen van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) dat zij last heeft gehad van «beeldvorming en framing»? Kunt u aangeven wat precies «beeldvorming en framing» is geweest als het ging over de problemen met uitbetaling van salarissen voor hulpverleners die werken voor mensen met een persoonsgebonden (pgb) budget?¹

Herkent u zich in de uitspraak: «iedereen kan maar wat roepen», van de voorzitter van de SVB? Kunt u uitleggen waarom mensen «maar wat roepen»?

Antwoord 1 en 3

Mevrouw Vermeulen heeft – zo blijkt bij navraag – in haar bewoordingen willen uitdrukken dat het duiden van de oorzaken van de problemen bij de SVB bij de invoering van het trekkingsrecht beoordeeld moeten worden in de juiste context. Bij het trekkingsrecht wordt in het proces van aanvraag tot en met betaling informatie uitgewisseld tussen verstrekkers (gemeenten en zorgkantoren), budgethouders en de SVB. Als er ergens in dit ketenproces iets fout gaat of vertraging ontstaat, kan dit ertoe leiden dat de SVB een declaratie niet (tijdig) kan uitbetalen. Dit is – zo heeft zij willen aangeven – niet altijd terecht aangeduid als een probleem dat alleen bij de SVB ligt.

Vraag 2

Heeft de SVB een analyse gemaakt die leidt tot de uitspraak dat er sprake was van «beeldvorming en framing»? Zo ja, kunt u die naar de Kamer (laten) sturen? Zo nee, waar is deze uitspraak dan op gebaseerd?

Antwoord 2

De SVB monitort dagelijks berichtgeving in de media over alle SVB gerelateerde uitvoering, inclusief de berichtgeving over het pgb. Dit geeft haar een beeld over hoe er over de uitvoering door de SVB wordt bericht.

Vraag 4

Erkent u dat het vreemd is dat nog altijd niet duidelijk is hoeveel mensen nu precies gedupeerd zijn doordat de invoering van het pgb-trekkingsrecht te vroeg is ingevoerd? Wanneer is dit wel duidelijk?

Antwoord 4

In de zomer van 2015 heeft in opdracht van het Ministerie van VWS een onderzoek plaatsgevonden om meer inzicht te krijgen in de aard en omvang van het financiële nadeel als gevolg van de betalingsproblemen bij de invoering van trekkingsrecht en het aantal mensen dat nadeel heeft ondervonden. De Staatssecretaris van VWS heeft uw Kamer het rapport «Financiële schade betalingsperikelen trekkingsrechten pgb» d.d. september 2015 toegestuurd bij de brief van 11 september 2015 (Kamerstuk 25 657, nr. 203). Uit dit onderzoek komt naar voren dat in de periode januari tot en met juni 2015 bij 6 tot 9 procent van de uitbetalingen problemen zijn geweest. Mede op verzoek van de Kamer komt er een compensatieregeling voor personen en zorginstellingen die financieel nadeel hebben ondervonden. Hierover is de Kamer geïnformeerd in onder meer de brieven van 11 september 2015 (Kamerstuk 25 657, nr. 203) en 7 december 2015 (Kamerstuk 25 657, nr. 227).

Vraag 5 en 6

Kunt u uitleggen wat er complex aan is dat iemand halverwege de maand een mutatie behoeft omdat de persoonlijke situatie verandert? Wat is precies als «complex» aan te duiden: een verhuizing, een aangepaste indicatie, een nieuwe hulpverlener, andere reiskosten, en wellicht nog meer opties?

Is het nog steeds zo dat veranderingen in het (zorg)leven van budgethouders handmatig moeten worden ingevoerd en dat daardoor aanpassingen gedurende een maand niet mogelijk zijn? Vindt u dit acceptabel? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 5 en 6

Alle veranderingen in het (zorg)leven van de budgethouder, waaronder verhuizingen, kunnen ingaan op het door de budgethouders aangegeven tijdstip. De administratieve afhandeling van deze wijzigingen gebeurt geautomatiseerd (via de portals van budgethouders en budgetverstrekkers) of handmatig, waarbij medewerkers van de SVB de gegevens in het systeem invoeren. Bij verhuizingen van budgethouders naar een andere gemeente halverwege de maand geldt momenteel dat bij de afhandeling van declaraties en het maandloon over deze maand de SVB met de betrokken gemeenten individuele afspraken moet maken over de verdeling van de kosten over beide gemeenten. Over een verbetering van deze werkwijze worden momenteel gesprekken gevoerd met de gemeenten. Volgens opgave van de SVB gaat het om een beperkt aantal verhuizingen op jaarbasis.

Vraag 7

Op welke termijn kunnen budgethouders wijzigingen doorgeven per datum dat zij willen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 7

Dat is nu al mogelijk. Zie de antwoorden op vragen 5 en 6.

Vraag 8

Kunt u een overzicht geven van «issues» die moeten worden opgelost en de datum dat ze opgelost behoren te zijn?

Antwoord 8

De Staatssecretaris van VWS heeft in de brief van 4 september jl. (Kamerst 25 657, nr. 202) de Kamer geïnformeerd over de gezamenlijke ambitie om het huidige systeem van trekkingsrechten – in het belang van de budgethouder – te verbeteren en te vereenvoudigen. Dit is uitgewerkt in een ketenbreed verbeterplan. In overleg met alle ketenpartners wordt momenteel – mede naar aanleiding van de motie van de leden Bergkamp en Voortman (Kamerstuk 25 657, nr. 228) – gewerkt aan een concretisering van dit plan. Hierbij is onder meer aandacht voor door te voeren aanpassingen in de techniek en in het proces. Conform de motie zal de Kamer in het eerste kwartaal van 2016 over het concreet uitgewerkte plan worden geïnformeerd.

Vraag 9

Kunt u de reconstructie van «de organisatie sleepte zich van incident naar incident» geven?

Antwoord 9

Mevrouw Vermeulen refereert – zo blijkt bij navraag – in het interview aan de incidenten in het eerste jaar van de invoering van het trekkingsrecht. Over de voortgang van de invoering van het trekkingsrecht, en de problemen die daarbij aan de orde waren, is de Kamer in 2015 periodiek geïnformeerd (waaronder Kamerstuk 25 657, nr. 227). Voorts zijn in 2015 diverse Kamervragen over de invoering van het trekkingsrecht beantwoord (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2014–2015, nr. 3340).

Vraag 10

Kunt u de onderzoeken die zijn gedaan naar angstcultuur, belangenverstrengeling en niet integer handelen naar de Kamer sturen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 10

Ik heb Uw Kamer op 22 december 2015 (Kamerstuk 26 448, nr. 551) geïnformeerd over de uitkomsten van het High Performance Organisation (HPO) onderzoek bij de SVB. Daarbij zijn eveneens de «Rapportage voor de Sociale Verzekeringsbank inzake forensisch onderzoek» en het «Onderzoek organisatiecultuur bij de SVB» gevoegd.

Vraag 11

Is de uitspraak «Het feit dat ik hier nog zit en het feit dat Van Rijn tien Kamerdebatten heeft overleefd, zegt tegelijk: wij zijn ook de oplossing» afgestemd met u?

Antwoord 11

Nee.

Vraag 12 en 13

Bent u het eens met de uitspraak: «Het feit dat ik hier nog zit en het feit dat Van Rijn tien Kamerdebatten heeft overleefd, zegt tegelijk: wij zijn ook de oplossing.»?

Op welke wijze is de uitspraak «Dit ga ik niet nog een keer meemaken» te interpreteren? Als belofte dat het niet meer fout gaat, of als aankondiging dat de bestuursvoorzitter opstapt als het wel weer misgaat?

Antwoord 12 en 13

Deze uitspraken laat ik voor rekening van mevrouw Vermeulen.

Overigens wil ik u wijzen op mijn brief van 22 januari 2016 (Kamerstuk 26 448, nr. 552), waarin ik u heb gemeld dat ik de benoeming van de voorzitter van de raad van bestuur van de SVB heb beëindigd. De organisatie van de SVB dient toegerust te worden op huidige en toekomstige uitdagingen. Een nieuwe fase vraagt om nieuw leiderschap.

---

1 NRC, 28 december 2015 «Dit ga ik niet nog eens meemaken»