Vragen van het lid Hamer (PvdA) aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over onbetaalde stages (ingezonden 4 oktober 2013).

Antwoord van Minister Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 28 oktober 2013).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het artikel «Onbetaalde stage mag»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

In dit artikel wordt gesuggereerd dat stages misbruikt worden; kunt u uitleggen wat er verstaan wordt onder een stage? Wanneer is er sprake van een stage?

Antwoord 2

Er is sprake van een stage als men binnen een werkomgeving activiteiten verricht waarbij het leeraspect centraal staat. Daarbij is het niet uitgesloten dat iemand een stage loopt zonder een opleiding te volgen bij een onderwijsinstelling.

Voor het verrichten van een stage is het van essentieel belang dat de werkzaamheden van een stagiair zich duidelijk onderscheiden ten opzichte van die van een «gewone werknemer». De werkzaamheden van een gewone werknemer zijn hoofdzakelijk van productieve aard, gericht op het maken van omzet, winst of het behalen van doelen (etc.). De meest kenmerkende criteria van een stage zijn:

• er is sprake van een stage overeenkomst;

• er is een duidelijk leerplan waarin de beoogde leerdoelen concreet benoemd zijn;

• de stage is bij uitstek gericht op leren en niet op werken;

• het gaat om werk waarbij het leeraspect van de stagiair centraal staat;

• de stagiair onderscheidt zich van een gewone werknemer doordat de te verrichten werkzaamheden niet gericht zijn op productief werk waarmee vooral omzet of winst gegenereerd wordt;

• de begeleiding van de stagiair moet gericht zijn op het leeraspect en niet op het behalen van productie;

• de stagiair bezet een additionele plaats en neemt dus geen plaats in die normaliter door een werknemer wordt bezet;

• bij voorkeur, maar niet noodzakelijk, zijn de gemaakte afspraken vastgelegd in een overeenkomst tussen een opleidingsinstituut en de «werkgever»;

• er wordt tussentijds en aan het eind van de stage geëvalueerd;

• er kan inzichtelijk worden gemaakt of en zo ja hoe de leerdoelen zijn bereikt door de stagiair.

Van belang is dat er altijd gekeken wordt naar de feitelijke omstandigheden om te beoordelen of er sprake is van een stage. Als de feitelijke omstandigheden niet tegemoet komen aan bovenstaande criteria, is geen sprake van een stage. Als het gaat om werk (werkervaring), zonder dat het leeraspect centraal staat, is juridisch gezien sprake van een arbeidsovereenkomst en heeft betrokkene aanspraak op het wettelijk minimumloon. Ook een inwerkperiode zal niet als stage worden aangemerkt.

Vraag 3

In het artikel geeft FNV Jong aan dat zij steeds vaker ziet dat jongeren onder het mom van een stage, gewoon volledig meedraaien als werknemer; herkent u dit probleem? Zo ja, kunt u nader toelichten hoe u over dit probleem denkt? Welke instrumenten heeft u in handen om dit probleem te bestrijden?

Antwoord 3

Laat ik voorop stellen dat ik het positief vind dat jongeren stage lopen bij bedrijven om hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt te verbeteren en dat bedrijven daarvoor plaatsen beschikbaar stellen. Bij een stage geldt geen beloningsvereiste. Maar dan moet het ook echt om een stage gaan. Bij het antwoord op vraag 2 heb ik nadere criteria gegeven die aanduiden wanneer daarvan sprake is.

De Inspectie SZW is belast met het toezicht op de naleving van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag. De Inspectie SZW legt een boete op aan bedrijven als zij claimen dat het om stagiairs gaat, terwijl uit de feiten en omstandigheden blijkt dat het gaat om werk en juridisch gezien sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Vraag 4

Wanneer is er geen sprake van een stage en dient tenminste het minimumloon betaald te worden?

Antwoord 4

Kortheidshalve verwijs ik u naar de criteria die zijn vermeld in het antwoord op vraag 2. Als de feitelijke situatie niet tegemoet komt aan deze criteria is geen sprake van een stage. In dat geval heeft betrokkene aanspraak op een beloning conform de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag.

---

1 Spits, 25 september 2013