Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 5 oktober 2020
Op 7 juni 2018 heb ik u geïnformeerd over de ontwikkeling van de bevolkingsonderzoeken
op Caribisch Nederland (Kamerstuk 34 775 XVI, nr. 133). Met deze brief wil ik u informeren over de voortgang en wil ik een doorkijk geven
naar de doelstellingen die ik de komende jaren wil bewerkstellingen door een opdrachtverlening
aan het RIVM.
In Europees Nederland wordt het bevolkingsonderzoek naar borst-, baarmoederhals- en
darmkanker gefinancierd vanuit de rijksoverheid (Rijksbegroting) en uitgevoerd door
de screeningsorganisatie (SO) onder regie van RIVM-CvB. Op dit moment wordt geen structureel
bevolkingsonderzoek naar kanker uitgevoerd op Caribisch Nederland en bestaat er geen
overkoepelende Caribische screeningsorganisatie. Screening van inwoners gebeurt wanneer
daar directe aanleiding voor is en binnen de bestaande zorgstructuren. Om dit op korte
termijn verder te brengen heb ik in 2018 het RIVM gevraagd om een verkenning te starten
en een notitie en kwaliteitsdocument op te leveren met een advies voor de uitvoering
en organisatiestructuur van de pilots bevolkingsonderzoeken op Caribisch Nederland.
Parallel zijn eind 2018 door het Zorgverzekeringskantoor (ZVK) alvast voorbereidingen
gestart voor een pilot bevolkingsonderzoek naar borstkanker op Bonaire om een eerste
concrete stap te zetten. In oktober 2019 is de pilot gestart en in totaal zijn 341
vrouwen gescreend. De pilot liep tot mei 2020, maar is door de coronacrisis vroegtijdig
gestopt. Daarna heb ik het RIVM – dat niet betrokken is geweest bij de pilot – gevraagd
om de pilot te evalueren en advies te geven over de vraag of het verantwoord is om
de pilot door te laten gaan en zo ja op welke manier. Door de coronapandemie is hierbij
ook advies gevraagd hoe de pilot het beste weer opgestart zou kunnen worden. Het evaluatieverslag
van de pilot is op de website van het RIVM te vinden1.
Uit de evaluatie blijkt dat men trots is op wat is neergezet en dat er gezondheidswinst
is behaald bij een aantal vrouwen, waarbij vroegtijdig borstkanker is opgespoord.
Tegelijkertijd biedt ze ook concrete handvaten om de bevolkingsonderzoeken op Caribisch
Nederland verder uit te werken. Ik heb daarom het RIVM gevraagd om op basis van deze
informatie een plan te maken voor het opzetten van een duurzame programmastructuur
voor bevolkingsonderzoeken op Caribisch Nederland, waarvan de basis uiterlijk 2022
staat. Daarbij heb ik gevraagd actie te ondernemen om te komen tot een volwaardig
Caribische screeningsorganisatie voor de uitvoering op Bonaire, die makkelijk uitgebreid
kan worden naar St. Eustatius en Saba. Hierin zitten verschillende onderdelen, zoals
het herstarten van de pilot borstkankerscreening op Bonaire, het omzetten van de pilot
naar een volwaardig programma uiterlijk zomer 2021, het starten van de pilots darmkanker
en baarmoederhalskankerscreening op Bonaire en een plan van aanpak voor het opzetten
van bevolkingsonderzoeken op St. Eustatius en Saba. Met dit laatste plan van aanpak
wordt ingezet op het zo snel mogelijk starten van een eerste pilot op St. Eustatius
en Saba. Een dergelijke opdrachtverlening aan het RIVM past in de systematiek van
verkenningen en werkwijze van het RIVM en alle ervaring met de bevolkingsonderzoeken
in Europees Nederland.
Ik blijf uw Kamer periodiek informeren over de ontwikkelingen van de bevolkingsonderzoeken
op Caribisch Nederland. Voor de zomer 2021 ontvangt u van mij een brief met de laatste
stand van zaken.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
P. Blokhuis