32 793 Preventief gezondheidsbeleid

31 532 Voedingsbeleid

Nr. 459 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 november 2019

Via deze brief informeer ik u over mijn besluit over een nieuw voedselkeuzelogo in Nederland. In het Nationaal Preventieakkoord (Kamerstuk 32 793, nr. 339) is met een groot aantal partijen afgesproken om in 2020 op basis van een gedegen, onafhankelijk consumentenonderzoek met een nieuw, breed gedragen voedselkeuzelogo te komen dat consumenten kan helpen een gezonde keuze te maken. Consumenten moeten het logo eenvoudig kunnen begrijpen, het logo moet in lijn zijn met de Schijf van Vijf en er wordt gekeken naar de internationale ontwikkelingen. In de afgelopen periode is een zorgvuldig proces ingericht om deze voorwaarden voor een nieuw voedselkeuzelogo te onderzoeken en is met alle betrokken belanghebbenden intensief overlegd. In deze brief informeer ik u over mijn keuze en de afweging die ik hiervoor heb gemaakt.

Nieuw voedselkeuzelogo in Nederland

In de eerste plaats moet het logo consumenten kunnen helpen om een gezonde(re) keuze te maken. Het consumentenonderzoek dat ik heb laten uitvoeren, laat zien dat Nutri-Score consumenten in de steekproef het beste van de drie onderzochte logo’s (Keyhole, Multiple Traffic Light en Nutri-Score) naar de gezondere keuze leidt¹. Ik zie dat na Frankrijk ook België, Duitsland, Spanje en Zwitserland in de afgelopen periode al de keuze hebben gemaakt voor Nutri-Score. Verder constateer ik dat geen enkele van de mogelijk te kiezen logo’s volledig aansluit bij de Nederlandse Schijf van Vijf.

Op grond van de resultaten van de onderzoeken en de logo’s die in de omringende landen zijn geïntroduceerd kom ik tot de keuze voor Nutri-Score. Wel moet de achterliggende berekening van Nutri-Score zodanig worden aangepast dat door het logo bij de Nederlandse consumenten zo min mogelijk verwarring kan ontstaan over wat de gezonde(re) keuze is. Het logo moet de consument een steuntje in de rug bieden om een gezondere keuze te maken, evenals de voorlichting vanuit de Schijf van Vijf, de inzet op de herformulering naar producten met minder zout, verzadigd vet en calorieën en de aanpak om ervoor te zorgen dat de voedselomgeving gezonder wordt.

Betrokken belanghebbende organisaties² hebben aangegeven deze richting te kunnen steunen. In het gesprek hierover werd enerzijds aandacht gevraagd voor de goede aanpassing van de berekeningswijze van Nutri-Score, anderzijds werd ook tempo gevraagd bij de uitrol van het logo. Het logo kan consumenten immers helpen bij het maken van gezondere keuzes.

Hieronder licht ik mijn besluit toe en het proces dat de komende tijd zal volgen.

Waarom Nutri-Score?

Uit het consumentenonderzoek blijkt dat consumenten met Nutri-Score het beste naar de gezonde(re) keuze kunnen worden geleid. Consumenten kunnen in één oogopslag een gezondere keuze maken. Het helpt ook om in het winkelschap vergelijkbare producten simpel en snel onderling te vergelijken. Hiermee wordt de gezonde keuze de makkelijke keuze.

Het consumentenonderzoek laat ook zien dat een deel van de respondenten (vier op de tien), bij niet overeenkomende informatie van de Schijf van Vijf en het logo, niet meer goed de gezonde(re) keuze kan maken. Het RIVM en het Voedingscentrum laten in hun studie³ zien dat bij een aantal producten in diverse categorieën het advies vanuit Nutri-Score en de Schijf van Vijf niet overeenkomen. Een aantal (voedings)wetenschappers heeft zijn zorgen geuit over deze zogenoemde «mismatches». Deze zorgen neem ik serieus.

Het is belangrijk dat voedingsvoorlichting en de informatie op het etiket eenduidig is. Daarom kies ik voor een invoeringstraject van Nutri-Score, waarbij er allereerst voor gezorgd moet worden dat het logo overeenkomt met de voedingsrichtlijnen van de deelnemende landen. Ik ben voornemens om binnenkort bovengenoemd besluit via een brief te laten weten aan mijn Franse collega. In deze brief maak ik mijn commitment en de voorwaarden voor deelname aan Nutri-Score kenbaar.

Evaluatie Nutri-Score

De Franse overheid heeft reeds aangegeven vanaf medio 2020 Nutri-Score te gaan evalueren met een internationaal comité met onafhankelijke wetenschappers uit de deelnemende landen. Ook de andere deelnemende landen Frankrijk, België, Duitsland, Zwitserland en Spanje staan open voor het aanpassen van het logo op basis van wetenschappelijke inzichten over de relatie tussen voeding en gezondheid. De voedingsadviezen van de deelnemende landen zijn ook vergelijkbaar. Dit geeft mij het vertrouwen dat het wetenschappelijk comité met goede aanbevelingen voor Nutri-Score komen.

Begin 2020 zal door de aan Nutri-Score deelnemende landen een mandaat worden opgesteld voor het onafhankelijke wetenschappelijke comité dat vanaf medio 2020 het Nutri-Score systeem zal gaan evalueren. Ik zal nadrukkelijk toetsen of dit mandaat voldoende vertrouwen biedt dat de werkzaamheden van het comité ertoe zullen leiden dat het logo gaat aansluiten bij de bestaande wetenschappelijke kennis over de relatie tussen voeding(spatronen) en gezondheid. De voedingsrichtlijnen van de deelnemende landen zijn hierbij het vertrekpunt. Een absolute vereiste is dat uitsluitend onafhankelijke wetenschappers aan het comité deelnemen.

Tijdpad

De Franse overheid verwacht dat de evaluatie door het wetenschappelijke comité ongeveer een jaar in beslag neemt en medio 2021 afgerond kan zijn. Nu Nederland ook gaat deelnemen aan Nutri-Score, zullen ook Nederlandse wetenschappers meedoen in dit wetenschappelijk comité en hun kennis over de Nederlandse voedingsrichtlijnen inbrengen.

Nadat de achterliggende berekening van Nutri-Score is aangepast en in lijn is met de bestaande kennis over voeding en gezondheid, zorg ik ervoor dat Nutri-Score ook wettelijk is ingevoerd. Het traject voor opstellen van wetgeving duurt ongeveer een jaar. De verwachting is dat Nutri-Score na de evaluatie (medio 2021) ook in Nederland een wettelijk toegelaten logo is.

Producten met Nutri-Score uit het buitenland

In de periode dat het logo in Nederland nog niet wettelijk is toegelaten, zullen er toch producten met Nutri-Score in het Nederlandse winkelschap verschijnen.

Producenten uit ons omringende landen, waar Nutri-Score al wettelijk is ingevoerd, mogen het logo al gebruiken. Zij mogen dit ook plaatsen op producten die zij in Nederland afzetten. Voor Nederlandse producenten is het gebruik van het logo op grond van de wetgeving in deze periode nog niet toegestaan. Ik ga in overleg met de producenten en supermarkten op welke wijze zij zichzelf en de consument goed kunnen voorbereiden op de introductie van Nutri-Score. Pilots zouden daar een onderdeel van kunnen zijn. Randvoorwaarde hierbij is dat het in het belang van de consument moet zijn en niet leidt tot verwarring.

Vervolg

Ik ben verheugd dat in Nederland een nieuw voedselkeuzelogo wordt geïntroduceerd. Met dit logo kunnen consumenten straks op de verpakking van zoveel mogelijk levensmiddelen in één oogopslag zien wat de gezondere keuze is. Zodra het mandaat van het wetenschappelijk comité bekend is, zal ik u uiteraard informeren.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, P. Blokhuis

---

1 Effectiviteit van beeldmerken van drie voedselkeuzelogo’s, Motivaction, 30 oktober 2019, Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl.

2 Deelnemers aan het stakeholderoverleg: Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI), Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), Consumentenbond, Samenwerkende gezondheidsfondsen (SGF), Hartstichting, Nederlandse Vereniging voor Diëtisten (NVD), Vereniging voor Catering (Veneca), Koninklijke Horeca Nederland (KHN), RIVM en het Voedingscentrum.

3 Voedselkeuzelogo’s onder de loep, RIVM, november 2019, Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl.