32 710 F Jaarverslag en slotwet Diergezondheidsfonds 2010

Nr. 2 RAPPORT BIJ HET JAARVERSLAG 2010 VAN HET DIERGEZONDHEIDSFONDS (F)

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

’s-Gravenhage, 18 mei 2011

Hierbij bieden wij u het op 6 mei 2011 door ons vastgestelde «Rapport bij het Jaarverslag 2010 van het Diergezondheidsfonds (F)» aan.

Algemene Rekenkamer

drs. Saskia J. Stuiveling,

president

dr. Ellen M.A. van Schoten RA,

secretaris

INHOUD

Samenvatting		5
1	Inleiding	6
1.1	Over dit onderzoek	6
1.2	Over het Diergezondheidsfonds	6
2	Oordelen over het jaarverslag	8
2.1	Oordeel over de financiële informatie	8
2.2	Oordeel over saldibalans en toelichting	9
2.3	Oordeel over totstandkoming informatie in jaarverslag over bedrijfsvoering	9
2.4	Oordeel over totstandkoming informatie in jaarverslag over gevoerd beleid	10
2.5	Overzicht per begrotingsartikel	10
3	Reactie minister van EL&I	12
Gebruikte afkortingen		13
Literatuur		14

SAMENVATTING

In dit rapport presenteren wij de resultaten van ons onderzoek naar het Jaarverslag 2010 van het Diergezondheidsfonds (DGF). In het DGF verantwoordt het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) de uitgaven en ontvangsten die samenhangen met maatregelen die zijn genomen om besmettelijke dierziekten te voorkomen en te bestrijden. De productschappen betalen op basis van een convenant met het ministerie mee aan de kosten van bestrijding van dierziekten. Het Ministerie van EL&I is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en het financieel en materieel beheer van het DGF. Over 2010 bedroegen de uitgaven van het DGF circa € 55 miljoen. De ontvangsten bedroegen € 60 miljoen. Over 2010 kende het DGF hogere uitgaven dan oorspronkelijk begroot, door de kosten van de bestrijding van de Q-koorts bij geiten en schapen.

Wij hebben onderzocht of de informatie in het jaarverslag over het gevoerde beleid en over de financiën tot stand is gekomen volgens de daarvoor geldende regels en goed is weergegeven in de jaarverslagen.

De belangrijkste uitkomsten van ons onderzoek naar het Jaarverslag 2010 van het DGF zijn:

• De financiële informatie is op orde. Wij hebben geen belangrijke fouten en onzekerheden in de rechtmatigheid en de deugdelijke weergave geconstateerd die de tolerantiegrenzen overschrijden. De informatie voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

• Ook de informatie in de saldibalans is op orde. We hebben geen belangrijke fouten of onzekerheden in de rechtmatigheid en de deugdelijke weergave geconstateerd die de tolerantiegrens overschrijden. De informatie voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

• De informatie over de bedrijfsvoering is op deugdelijke wijze tot stand gekomen en voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

• Ook de onderzochte informatie over het gevoerde beleid is op deugdelijke wijze tot stand gekomen en voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

Wij bevelen het Ministerie van EL&I aan de beschrijving van taken en bevoegdheden rond het DGF te actualiseren. Ook bevelen wij het ministerie aan de toepassing van de financieringsafspraken met de productschappen uit te werken.

De minister van EL&I heeft op 27 april 2011 gereageerd op dit rapport. Hij merkt op dat wij vaststellen dat het DGF voldoet aan de daaraan gestelde eisen. In zijn reactie gaat de minister niet in op onze beide aanbevelingen.

1 INLEIDING

In dit rapport presenteren wij de resultaten van ons rechtmatigheidsonderzoek 2010 bij het Diergezondheidsfonds (DGF). Hieronder gaan we eerst in op onze onderzoeksaanpak en wijze van rapporteren. Daarna volgt een korte beschrijving van het DGF. In hoofdstuk 2 presenteren wij de oordelen over het jaarverslag van het DGF. In hoofdstuk 3 ten slotte, geven wij de reactie van de minister van EL&I weer.

Omdat we geen fouten en onzekerheden hebben aangetroffen in de financiële informatie en de saldibalans van dit jaarverslag, ontbreekt in dit rapport de gebruikelijke bijlage met het overzicht van fouten en onzekerheden.

1.1 Over dit onderzoek

De Algemene Rekenkamer verricht jaarlijks rechtmatigheidsonderzoek bij het Rijk. Wij doen dit onderzoek uit hoofde van onze wettelijke taak zoals beschreven in de Comptabiliteitswet 2001 (CW 2001).

Wij gaan ieder jaar na of de informatie in de jaarverslagen over het gevoerde beleid, over de bedrijfsvoering en over de financiën tot stand is gekomen volgens de daarvoor geldende regels en goed is weergegeven in de jaarverslagen. Daarnaast onderzoeken we ook de bedrijfsvoering zelf. Hiervoor gaan we onder andere na of het financieel beheer en het materieelbeheer voldoen aan de eisen die de CW 2001 (artikel 82) stelt.

De bedrijfsvoering van het DGF is onderdeel van de bedrijfsvoering van het voormalige Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), waarover wij rapporteren in ons Rapport bij het Jaarverslag 2010 van LNV (Algemene Rekenkamer, 2011).

In ons rapport bij het jaarverslag melden we de rechtmatigheidsfouten en onzekerheden in de financiële informatie die de tolerantiegrenzen overschrijden. Onder «fouten» verstaan we financiële informatie die niet rechtmatig tot stand gekomen is (dat wil zeggen: het begrotingsgeld is niet volgens de regels ontvangen of uitgegeven), of die niet deugdelijk is weergegeven (dat wil zeggen: er is geen goede verantwoording afgelegd in het jaarverslag). Van «onzekerheden» spreken we wanneer we niet kunnen vaststellen of er al dan niet sprake is van fouten; bijvoorbeeld door onvolkomenheden in het financieel beheer.

Op www.rekenkamer.nl kunt u meer lezen over hoe onze rapporten bij de jaarverslagen tot stand komen.

1.2 Over het Diergezondheidsfonds

Wij rapporteren over de resultaten van ons onderzoek per jaarverslag. Dit rapport gaat over het jaarverslag F: het DGF. In het DGF verantwoordt het Ministerie van EL&I de uitgaven en ontvangsten die samenhangen met maatregelen die zijn genomen om besmettelijke dierziekten te voorkomen en te bestrijden. Een deel van de uitgaven is bestemd om faciliteiten in stand te houden voor een snelle reactie op een uitbraak van een dierziekte. In 2010 zijn bijvoorbeeld uitgaven voor de bestrijding van de Q-koorts bij geiten en schapen ten laste gekomen van het DGF. Aan tegemoetkomingen in schade als gevolg van de ruimingen is in 2010 een bedrag van € 19,6 miljoen betaald. Aan gevolgschade voor de bedrijfsvoering een bedrag van € 2,8 miljoen.

Het DGF heeft geen eigen personeel. De uitvoering van de diverse taken en de verantwoordelijkheid voor het financieel beheer en het materieelbeheer zijn belegd bij de beleidsdirectie Voedsel, Dier en Consument van het Ministerie van EL&I. Dienst Regelingen van het Ministerie van EL&I voert de administratie van het DGF.

De uitgaven van het DGF in 2010 bedroegen € 55,3 miljoen. De verplichtingen bedroegen € 55,3 miljoen, en de ontvangsten € 60,0 miljoen. Hiervan heeft € 44,3 miljoen betrekking op de bestrijding van de Q-koorts (kosten van de ruimingen en schadevergoedingen).

2 OORDELEN OVER HET JAARVERSLAG

De Algemene Rekenkamer heeft het Jaarverslag 2010 van het DGF beoordeeld. Wij hebben onderzocht of de minister het begrotingsgeld volgens de regels heeft ontvangen en uitgegeven en of hij daarover in het jaarverslag goed verantwoording heeft afgelegd.

Verder hebben we onderzocht of de informatie in het jaarverslag over de bedrijfsvoering en over het gevoerde beleid, deugdelijk tot stand is gekomen en voldoet aan de daaraan te stellen kwaliteitsnormen.

In dit hoofdstuk lichten wij ons oordeel over het jaarverslag toe. Dit oordeel bestaat uit deeloordelen over:

• de financiële informatie (§ 2.1);

• de saldibalans (§ 2.2);

• de totstandkoming van de informatie over de bedrijfsvoering (§ 2.3);

• de totstandkoming van de informatie over het gevoerde beleid (§ 2.4).

2.1 Oordeel over de financiële informatie

De financiële informatie in het jaarverslag bestaat uit de verantwoordingsstaat waarin de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten zijn weergegeven, en de toelichting daarbij.

Wij onderzoeken of de financiële informatie op grond van de CW 2001 rechtmatig tot stand is gekomen, deugdelijk is weergegeven en voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

Oordeel

De financiële informatie in het Jaarverslag 2010 van het DGF voldoet aan de eisen die de CW 2001 stelt. Dit betekent dat wij geen belangrijke fouten en onzekerheden in de rechtmatigheid en de deugdelijke weergave hebben geconstateerd die de tolerantiegrenzen overschrijden, en dat de informatie voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

Wij hebben geen fouten en onzekerheden aangetroffen in de financiële informatie in dit jaarverslag.

Omdat we geen fouten en onzekerheden hebben aangetroffen in de financiële informatie in dit jaarverslag, ontbreekt in dit rapport de gebruikelijke bijlage met het overzicht van fouten en onzekerheden.

In 2010 hebben wij onderzocht hoe de afwikkeling van de schadevergoedingen in het kader van de bestrijding van de Q-koorts is verlopen. Geiten- en schapenhouders hebben schade geleden als gevolg van ruimingen van hun veestapel. De Dienst Regelingen beheert de schadevergoedingen voor de ruimingen van geiten en schapen en heeft deze in 2010 betaald. Aan tegemoetkomingen in schade is in 2010 een bedrag van € 19,6 miljoen betaald. Daarnaast heeft de Dienst Regelingen in 2010 het grootste gedeelte van de vergoedingen voor de gevolgschade voor de bedrijfsvoering van de ruimingen betaald. Het gaat om een bedrag van € 2,8 miljoen in 2010. Het restant van de gevolgschade wordt in 2011 betaald. Daarnaast worden uit het DGF ook de kosten van de ruimingen zelf betaald.

Wij hebben de onderbouwing en uitbetaling onderzocht van schadevergoedingen aan geiten- en schapenhouders. Onze conclusie luidt dat het proces van toekenning en afhandeling van schadevergoedingen ordelijk en controleerbaar is verlopen.

2.2 Oordeel over saldibalans en toelichting

De saldibalans is een overzicht van de posten die aan het eind van het jaar nog openstaan en die naar het volgende jaar moeten worden meegenomen. Bij de saldibalans hoort een toelichting waarin nadere informatie wordt verstrekt over de afzonderlijke posten op deze balans. Wij onderzoeken of de informatie op de saldibalans rechtmatig tot stand is gekomen, deugdelijk is weergegeven en voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

Oordeel

De informatie in de saldibalans in het Jaarverslag 2010 van het DGF voldoet aan de eisen die de CW 2001 stelt. Dit betekent dat wij geen belangrijke fouten en onzekerheden in de rechtmatigheid en de deugdelijke weergave hebben geconstateerd die de tolerantiegrenzen overschrijden, en dat de informatie voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

In 2010 is bij het DGF voor een bedrag van € 16,8 miljoen aan openstaande voorschotten afgerekend. Wij hebben vastgesteld dat deze afrekeningen voldoen aan de daaraan te stellen eisen.

Wij hebben geen fouten en onzekerheden aangetroffen in de saldibalans in dit jaarverslag.

Omdat we geen fouten en onzekerheden hebben aangetroffen in de saldibalans in dit jaarverslag, ontbreekt in dit rapport de gebruikelijke bijlage met het overzicht van fouten en onzekerheden.

2.3 Oordeel over totstandkoming informatie in jaarverslag over bedrijfsvoering

In de bedrijfsvoeringsparagraaf van het jaarverslag verantwoordt de minister zich over de rechtmatigheid van de begrotingsuitvoering (of het begrotingsgeld volgens de regels is uitgegeven) en over de totstandkoming van de beleidsinformatie.

Wij onderzoeken of deze informatie op deugdelijke wijze tot stand is gekomen en voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

Oordeel

De informatie over de bedrijfsvoering in het Jaarverslag 2010 van het DGF is op deugdelijke wijze tot stand gekomen en voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

Het onderzoek naar de bedrijfsvoering van het fonds zelf is onderdeel van ons rapport bij het Jaarverslag 2010 van LNV, hoofdstuk 3.

In ons rapport bij het Jaarverslag 2009 van het DGF bevalen wij het ministerie aan de beschrijving van taken en bevoegdheden rond het DGF in 2010 te actualiseren. Het ministerie heeft deze beschrijving nog niet geactualiseerd. Het risico bestaat dat bij het wegvallen van sleutelpersonen die cruciale kennis bezitten over de procedures rond het DGF deze kennis verloren gaat. Wij bevelen daarom het ministerie aan in 2011 voorrang te geven aan de actualisering van taken en bevoegdheden.

Daarnaast hebben wij in het rapport bij het Jaarverslag 2009 van het DGF aanbevolen dat de voor het DGF verantwoordelijke beleidsdirectie Voedsel, Dier en Consument de beschrijving van de financieringsafspraken met de productschappen moet actualiseren. De productschappen betalen namelijk mee aan de kosten van bestrijding van dierziekten.

De directie Voedsel, Dier en Consument heeft de afspraken geactualiseerd in een nieuw convenant, maar moet de toepassing van de afspraken nog uitwerken.

2.4 Oordeel over totstandkoming informatie in jaarverslag over gevoerd beleid

Voor ons oordeel over de totstandkoming van de informatie over het gevoerde beleid selecteren wij jaarlijks een of meer effect- en/of prestatiegegevens. Dit jaar onderzochten wij de totstandkoming van het effectgegeven De huidige officieel door de EU en de OIE ¹ verleende status vrij te zijn van een aantal dierziekten uit het Jaarverslag 2010 van het Diergezondheidsfonds.

Oordeel

Op grond van ons onderzoek hebben wij vastgesteld dat de onderzochte informatie over het gevoerde beleid in het Jaarverslag 2010 van het DGF op deugdelijke wijze tot stand is gekomen en voldoet aan de verslaggevingsvoorschriften.

Wij hebben bij de onderzochte indicator geen problemen met de betrouwbaarheid geconstateerd. Betrouwbaarheid is geen onderdeel van de wettelijke controle door de auditdiensten.

2.5 Overzicht per begrotingsartikel

Het volgende overzicht toont dat bij geen begrotingsartikel fouten of onzekerheden zijn geconstateerd in de rechtmatigheid of deugdelijke weergave van de inning en besteding van de middelen die de tolerantiegrenzen overschrijden. Daarnaast toont het overzicht dat er geen onvolkomenheden in de bedrijfsvoering zijn geconstateerd bij het Ministerie van LNV die gevolgen kunnen hebben voor de begrotingsartikelen van het DGF, bijvoorbeeld op het gebied van rechtmatigheid en betrouwbaarheid van gegevens.

Voor een toelichting op het overzicht en over de gehanteerde criteria en ordeningsprincipes verwijzen wij naar onze website: www.rekenkamer.nl.

3 REACTIE MINISTER VAN EL&I

De minister van EL&I heeft op 27 april 2011 gereageerd op ons rapport bij het Jaarverslag 2010 van het DGF. Hieronder geven we de inhoud van de reactie weer. De reactie is ook te raadplegen op onze website www.rekenkamer.nl. De reactie geeft ons geen aanleiding tot een nawoord.

In zijn reactie merkt de minister op dat de Algemene Rekenkamer vaststelt dat het DGF voldoet aan de daaraan gestelde eisen. De minister ziet daarom geen aanleiding voor een nadere reactie op ons rapport.

GEBRUIKTE AFKORTINGEN

CW 2001	Comptabiliteitswet 2001
DGF	Diergezondheidsfonds
EL&I	(Ministerie van) Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
EU	Europese Unie
LNV	(Ministerie van) Natuur en Voedselkwaliteit
OIE	Office International des Epizooties

Op www.rekenkamer.nl staat een verklarende woordenlijst met begrippen die veel voorkomen in onze rapporten bij de jaarverslagen.

LITERATUUR

Algemene Rekenkamer (2011), Rapport bij het Jaarverslag 2010 van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (XIV). Tweede Kamer, vergaderjaar 2010–2011, 32 710 XIV, nr. 2. Den Haag: Sdu.

---

1 Office International des Epizooties, de wereldorganisatie voor diergezondheid.