32 698 Hoogwaterbeschermingsprogramma

Nr. 82 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 oktober 2023

Hierbij ontvangt u de 24^e Voortgangsrapportage (VGR24) van het Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2) aan. De rapportage bestrijkt de periode van 1 januari 2023 tot en met 30 juni 2023.

In het HWBP-2 werken de waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de waterveiligheid, rekening houdend met de inpassing van de primaire dijk, duinen- en kustverbeteringen in de omgeving.

Al meer dan 1.000 jaar worden dijken en duinen ingezet om Nederland droog te houden. Dijken en duinen zijn dragers van ons landschap. Bodemdaling en klimaatverandering hebben grote invloed op de Nederlandse Delta en het dijkenstelsel. Het aanleggen, versterken en onderhouden van dijken en duinen is daarom nooit klaar. Vanaf 2014 opgenomen projecten vallen niet meer onder het HWBP-2, maar onder het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).

Samenvatting wijzigingen ten opzichte van de 23^e Voortgangsrapportage

Planning

In de verslagperiode is er geen project opgeleverd. 86 van de 87 projecten voldoen aan de tijdens realisatie geldende veiligheidsnorm. Op dit moment bevindt zich nog één project in de realisatiefase. Het betreft het project Markermeerdijk Hoorn-Edam-Amsterdam.

De oplevering van het gehele HWBP-2 programma was voorzien eind 2022. Voor het project Markermeerdijk Hoorn-Edam-Amsterdam is een nieuwe planning getoetst, waarbij de mijlpaal einde realisatie nu is vastgesteld op Q2–2027 (was Q3–2022). Hierdoor wijzigt de oplevering van het gehele HWBP-2 programma naar Q2–2027.

Voortgang

Project Markermeerdijk Hoorn-Edam-Amsterdam

Het project Markermeerdijk Hoorn-Edam-Amsterdam heeft in het eerste half jaar van 2023 voortgang geboekt. De eerste module, de Westerdijk in de Hoornse binnenstad, is gereed. De module is overgedragen van de Alliantie Markermeerdijken aan de beheerorganisatie van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) en de gemeente Hoorn.

Het waterschap heeft eerder meerkosten gerapporteerd. Voor een deel hiervan (€ 56,9 miljoen) is vastgesteld dat deze subsidiabel zijn. Zoals gemeld in de VGR22 (Kamerstuk 32 698, nr. 70) is hiervoor een beschikking afgegeven. De meerkosten veroorzaakt door COVID is in de verslagperiode afgerond. Voor het resterende deel van de gerapporteerde meerkosten dient nog een passende onderbouwing te worden aangeleverd.

In de verslagperiode heeft het waterschap een voorschotaanvraag voor het jaar 2023 ingediend. Deze is positief getoetst en heeft geleid tot het verstrekken van een voorschot van € 52,8 miljoen.

Project Waddenzeedijk Friese Kust

In een deel van het project is een innovatieve oplossing uitgevoerd door gebruikmaking van Elastocoast. Erosie van de Elastocoast zorgt ervoor dat de levensduur van 50 jaar niet wordt gehaald, wat een vereiste is binnen de subsidieregeling. De herstelwerkzaamheden hiervoor worden opgenomen in het HWBP project Koehool-Lauwersmeer. Het waterschap heeft hiervoor een verzoek voor een afkoopovereenkomst ingediend. Deze is positief door het HWBP beoordeeld, waarna het waterschap een verzoek tot vaststelling van het project kan indienen. Zie ook het onderdeel «Ontwikkelingen na de verslagperiode».

Financiën

Het actuele programmabudget is ongewijzigd en bedraagt op peildatum 30 juni 2023 € 2.785 miljoen.

De actuele programmaraming is in de huidige verslagperiode toegenomen met € 3 miljoen en bedraagt op peildatum 30 juni 2023 € 2.783 miljoen (VGR23: € 2.780 miljoen). Deze stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het financieel afronden van twee fase 2 beschikkingen voor de projecten Bergambacht-Ammerstol-Schoonhoven en Krimpen.

Het verschil tussen de programmaraming en het programmabudget bedraagt aan het einde van de verslagperiode € 2 miljoen (VGR23: € 5 miljoen). Daarmee is op dit moment geen spanning tussen programmaraming en programmabudget. De verwachting is dat de huidige ruimte van € 2 miljoen nog stevig muteert.

Aan de budgetkant zal de eerder gerapporteerde budgetschuif van € 40 miljoen worden toegevoegd vanuit het Deltafonds. Deze mutatie is in de conceptbegroting 2024 verwerkt.

Aan de ramingskant kunnen nog mutaties ontstaan door een positieve beoordeling van de gerapporteerde meerkosten (waaronder uitwerking Durgerdam) vanuit het project Markermeerdijk Hoorn-Edam-Amsterdam.

Risico’s

Voor het HWBP-2 worden risicoreserveringen aangehouden op zowel project- als programmaniveau.

De totale financiële waarde van de risico’s op projectniveau is in de rapportageperiode gewijzigd ten opzichte van de VGR23. Deze risicoreservering bedraagt op 30 juni 2023 € 65,9 miljoen (was € 76,2 miljoen) voor het project Markermeerdijk Hoorn-Edam-Amsterdam.

De totale financiële waarde van de risico’s op programmaniveau is door doorvoering van de actualisatie van projectramingen en het vervallen van benoemde programmarisico verlaagd met € 9,6 miljoen tot totaal, afgerond, € 37,8 miljoen (was € 47,4 miljoen). Dit is exclusief de in het toetsproces lopende risico’s van het project Markermeerdijk Hoorn-Edam-Amsterdam.

Ontwikkelingen na de verslagperiode

Project Markermeerdijk Hoorn-Edam-Amsterdam

De extra kosten als gevolg van het PFAS handelingskader zullen in de volgende verslagperiode worden getoetst.

Project Waddenzeedijk Friese Kust

Het project is al opgeleverd (voldoet aan de veiligheidsnorm). Het waterschap heeft op 30 juni 2023 een eindafrekening ingediend voor het laatste dijkvak, deze is getoetst en positief beoordeeld. Op 27 juli 2023 is deze vastgesteld en daarmee is het project in zijn geheel volledig afgerond.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, M.G.J. Harbers