32 429 G-20

Nr. 19 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 augustus 2021

Op 9–10 juli jl. vond de G20-vergadering van Ministers van Financiën en Presidenten van Centrale Banken (FMCBG) plaats in Venetië, Italië. Dit was de eerste fysieke FMCBG onder het Italiaanse G20-voorzitterschap. Nederland is uitgenodigd als gastland. Bij deze FMCBG is een communiqué opgesteld, welke als bijlage bij deze brief is gevoegd¹.

De G20-vergadering bestond uit meerdere inhoudelijke themasessies. Daarnaast werden er verschillende evenementen georganiseerd en marge van de vergadering, namelijk een symposium over groene belastingen, een forum over productiviteit en een conferentie over klimaat.² Middels deze brief informeer ik uw Kamer graag over de belangrijkste onderwerpen die zijn besproken.

Mondiale economie en gezondheid

Een belangrijk thema tijdens de G20 was de mondiale economische vooruitzichten, met name de ongelijke toegang tot vaccins en het divergente herstel. Hoewel sommige regio’s enige verbeteringen in herstelvooruitzichten laten zien, maken landen zich zorgen over de ongelijke toegang tot vaccins in combinatie met de opleving van nieuwe, meer besmettelijke varianten van het coronavirus. Daarnaast bestaan er tussen landen verschillen in beleidsruimte om de economie te blijven ondersteunen.

De G20 heeft gesproken over het belang van een gecoördineerde aanpak wat betreft de financiering van maatregelen om toekomstige pandemieën het hoofd te bieden. Hiertoe heeft een panel van experts (het zogenoemde High Level Independent Panel – HLIP)³ een rapport gepresenteerd. Concrete follow-up acties op basis van de bevindingen van het HLIP worden in oktober gepresenteerd, tijdens de gezamenlijke G20 Ministeriële vergadering van Ministers van Financiën en Ministers van Volksgezondheid.

Tijdens de vergadering erkenden veel landen dat de mondiale vooruitzichten verder zijn verbeterd, hoewel ongelijk herstel tussen en binnen regio’s blijft bestaan en de vooruitzichten onderhevig zijn aan neerwaartse risico’s. De G20 heeft nogmaals benadrukt dat een mondiale uitrol van vaccins belangrijk is middels een eerlijke verdeling van veilige, effectieve en betaalbare vaccins, vooral voor ontwikkelingslanden. Daarnaast werd er gesproken over een groen en digitaal herstel, met voldoende aandacht voor het verhogen van productiviteit. Nederland benadrukte hierbij dat de overheid ook een rol kan spelen bij het verhogen van productiviteit door het verhogen van groeibevorderende investeringen, zoals het Nationaal Groeifonds dat bijdraagt aan het verdienvermogen van de Nederlandse economie.

Ten slotte heeft het Italiaanse voorzitterschap extra aandacht gevraagd voor het thema productiviteit, door en marge van de G20 de «Annual Conference of the Global Forum on Productivity» te organiseren. Specifieke aandachtspunten waren het bewerkstelligen van inclusieve digitalisering en inclusieve groei, en het verkleinen van productivity gaps tussen en binnen bedrijven, sectoren en landen. Nederland steunt dit thema en het streven om productiviteitsgroei de komende jaren op de agenda van de G20 te houden.

Steun aan kwetsbare landen

Daarnaast heeft de G20 gesproken over steun aan kwetsbare landen. Hierbij richtte de discussie zich met name op het doorlenen van IMF speciale trekkingsrechten (SDR’s). Het voorstel tot een nieuwe generieke allocatie van SDR’s van USD 650 mld. heeft in juni steun gekregen van de Raad van Bewindvoerders van het IMF, waarna in augustus de Raad van Gouverneurs heeft ingestemd. De nieuwe allocatie van SDR’s zal eind augustus 2021 effectief worden. Een groot gedeelte van de SDR’s komt terecht bij ontwikkelde economieën. Momenteel wordt separaat verkend hoe deze landen SDR’s op vrijwillige basis kunnen doorlenen ten behoeve van kwetsbare landen en of dit aan specifieke beleidsdoelen (zoals vergroening) kan worden gekoppeld. Hierover bent u separaat geïnformeerd⁴.

Tijdens de G20 vergadering onderstreepten landen het belang van voldoende steun voor kwetsbare landen. Veel G20 landen gaven daarom aan open te staan voor het vrijwillig doorlenen van SDR’s, hoewel de meeste landen niet ingingen op details wat betreft de beleidsdoelen of omvang van de door te lenen SDR’s. Dit thema wordt verder besproken in de IMF Raad van Bewindvoerders.

Daarnaast benadrukten veel G20 landen het belang van een spoedige implementatie van het Common Framework for Debt Treatments, een door de G20 en Club van Parijs in 2020 overeengekomen raamwerk voor schuldherstructureringen, voor landen die reeds een aanvraag hebben gedaan. Enkele landen, waaronder Nederland, vestigden hierbij nogmaals aandacht op het belang van transparantie over schulden. Schuldentransparantie is van belang voor ordelijke herstructureringen waar nodig en voor verantwoorde schuldfinanciering in den brede.

Internationale belastingen

De G20 heeft stilgestaan bij internationale belastingen, inclusief belastingheffing in een digitaliserende economie en groene belastingen. Op 1 juli 2021 is in het Inclusive Framework (IF) van de OESO een akkoord op hoofdlijnen bereikt over de herziening van het internationale winstbelastingsysteem, waaronder een effectieve minimumbelasting van ten minste 15% voor grote multinationals.⁵ In augustus 2021 hebben 133 van de 139 landen van het IF zich aangesloten bij het akkoord.⁶

De G20 heeft het akkoord breed verwelkomd. Veel landen, waaronder Nederland, onderstreepten het belang van dit historische akkoord. Daarnaast heeft de G20 het IF opgeroepen de openstaande onderdelen van het akkoord af te ronden voor de volgende G20-vergadering in oktober.

En marge van de G20 vergadering organiseerde het Italiaanse voorzitterschap een High Level Tax Symposium over groene belastingen, om zo momentum te creëren om groene belastingen op de internationale agenda te plaatsen. Nederland steunt dit initiatief aangezien milieubelastingen een belangrijk instrument kunnen zijn om de overgang naar een groenere wereldeconomie te ondersteunen. Samen met andere Europese landen heeft Nederland aandacht gevraagd voor het beter beprijzen van CO₂-uitstoot en het versnellen van de transitie naar een groene economie. Vanwege het grensoverschrijdende karakter van de klimaatproblematiek is internationale samenwerking en een toekomstige dialoog over klimaat in G20-verband op dit vlak belangrijk.

Klimaat

Het Italiaanse voorzitterschap heeft het thema klimaat hoog op de agenda gezet. Tijdens de G20-vergadering werden hier verschillende sessies aan gewijd. En marge van de G20 vergadering werd tevens de «International Conference on Climate Change» georganiseerd. Bij de klimaatconferentie kwamen sprekers uit de wetenschap, financiële sector, overheid en internationale organisaties aan het woord.

Tijdens de sessies en de conferentie werd de urgentie van gecoördineerde actie om klimaatverandering tegen te gaan benadrukt. Verschillende sprekers pleitten daarom voor hogere koolstofprijzen en de juiste prikkels voor het mobiliseren van groene investeringen met publieke en private middelen. Ook was aandacht voor de verschillende omstandigheden van landen en de noodzaak van de ondersteuning van midden- en lage-inkomenslanden in de transitie. Hierbij zijn omvangrijke transitiefinanciering, groene investeringen en technische ondersteuning van belang, waarbij ook MDBs en de private sector een belangrijke rol hebben. Ook gaven veel landen aan dat aandacht moet zijn voor de herverdelingseffecten binnen landen.

Financiële sector

Verder was er tijdens de G20 ook aandacht voor de verduurzaming van de financiële sector. Er werd stilgestaan bij de voortgang van de Sustainable Finance Working Group (SFWG) die eerder dit jaar door het Italiaans voorzitterschap is opgericht. De SFWG werkt aan een G20 sustainable finance roadmap en inhoudelijke aanbevelingen voor het internationaal gecoördineerd versterken van duurzaamheidsrapportages, verbeteren van vergelijkbaarheid van methodes om investeringen in lijn te brengen met duurzaamheidsdoelen en de rol van multilaterale ontwikkelingsbanken in de ondersteuning van Parijsdoelen. Daarnaast presenteerde de Financial Stability Board (FSB) twee rapporten over klimaatgerelateerde financiële risico’s en mondiale rapportagestandaarden voor duurzaamheid⁷, waarvan de bevindingen zullen landen in het werk van de SFWG dat later dit jaar opnieuw zal worden besproken.

Tijdens de vergadering was er veel steun voor dit thema. Veel landen, waaronder Nederland, benadrukten hier in het bijzonder het belang van de beschikbaarheid van kwalitatieve data en vergelijkbare, solide en transparante meetmethodes en rapportagestandaarden. Het thema «sustainable finance» zal tijdens de volgende vergadering in oktober terugkeren op de agenda van de G20.

Ten slotte werden andere onderwerpen met betrekking tot de financiële sector besproken. Hierbij lag de focus op het concept FSB-rapport over «lessons learned» van de coronacrisis, beleidsopties op het vlak van geldmarktfondsen en toekomstig werk.⁸ Daarnaast was er ook aandacht van financiële inclusie en het werk van de Financial Action Task Force (FATF).

Tijdens de vergadering werd het concept FSB-rapport verwelkomd. Het definitieve rapport zal tijdens de G20 top in oktober aan de regeringsleiders worden voorgelegd. Daarnaast benadrukten landen het belang van verder werk op het gebied van non-bancaire financiële instellingen (NBFI), beleid tegen witwassen en terrorismefinanciering en beleid voor financiële inclusie. Hoewel dit onderwerp formeel niet op de agenda stond, was er ook veel aandacht van landen voor de stock take van de FSB over central bank digital currencies.

De Minister van Financiën, W.B. Hoekstra

---

1 Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl

2 De persverklaring over de conferentie over klimaat is hier te lezen: International Conference on Climate Change in Venice – Ministry of Economy and Finance (mef.gov.it)

3 High Level Independent Panel urges the G20 to launch a «global deal» to prevent catastrophic costs of future pandemics | G20

4 Kamerstuk 26 234, nr. 254

5 2021Z12724.

6 De landen binnen het IF die zich (nog) niet hebben gecommitteerd aan het akkoord zijn Estland, Hongarije, Ierland, Kenia, Nigeria en Sri Lanka.

7 De betreffende rapporten zijn hier terug te vinden: https://www.fsb.org/publications/g20-reports/

8 https://www.fsb.org/2021/07/lessons-learnt-from-the-covid-19-pandemic-from-a-financial-stability-perspective-interim-report/